Tổng quan

DAO là một tổ chức tự trị phi tập trung, được xây dựng dựa trên công nghệ sổ cái phân tán (DLT) như công nghệ blockchain và được thiết kế để minh bạch, bảo mật và hiệu quả.

Trong chuỗi series DAO Workspace, chúng ta đã được tìm hiểu về cách xây dựng và điều hành một DAO trong crypto, Tái thiết lập cấu trúc tập đoàn nhờ DAO và Blockchain,… thì hôm nay, hãy cùng GFS Blockchain tìm hiểu về cách DAO hoạt động cho mô hình tài chính, ngân hàng như thế nào nhé.

*** Bài viết này thuộc chuỗi Series DAO Workspace của GFS Blockchain nhằm nghiên cứu từ căn bản tới nâng cao cũng như tốc độ phát triển hiện tại về lĩnh vực DAO – Tổ chức tự trị phi tập trung – Một mảnh ghép không thể thiếu của Hệ sinh thái DeFi

Định nghĩa về DAO trong ngân hàng?

Các ngân hàng và tổ chức tài chính là một số trong những tổ chức tập trung nhất trên thế giới. Các tổ chức này được hoạt động theo quy định và sự quản lý của nhà nước. Chúng đóng một vai trò rất quan trọng, thực hiện nhiều chức năng của nền kinh tế. Một vài chức năng tiêu biểu của ngân hàng như:

• Phát hành tiền, dưới dạng tiền giấy và tài khoản thanh toán, cho phép các ngân hàng có thể kiểm tra và thực hiện thanh toán theo yêu cầu của khách hàng.
• Thực hiện thu chi, ngân hàng đóng vai trò làm đại lý thu chi cho khách hàng, tham gia vào hệ thống thanh toán bù trừ liên ngân hàng.
• Trung gian tín dụng, tức là ngân hàng cho vay và đi vay trên tài khoản của chính nó.
• Nâng cao chất lượng tín dụng, chuyển đổi kỳ hạn tín dụng
• Thu hồi, tiêu hủy tiền theo quy định của ngân hàng nhà nước

Bên cạnh một số ưu điểm không thể phủ nhận như đem đến một giải pháp đảm bảo an toàn cho của cải, cung cấp các khoản vay có sẵn, thúc đẩy sự phát triển của nền kinh tế với quy mô, mạng lưới rộng khắp trên toàn quốc và trên phạm vi toàn cầu,… các tổ chức này cũng đi kèm với những hạn chế nhất định. Đặc biệt, sự tập trung hóa do bị kiểm soát bởi một nhóm nhỏ dẫn đến các ngân hàng và tổ chức tài chính dễ bị tham nhũng, rủi ro gian lận, trộm cắp, rủi ro nợ xấu,…. Tình trạng quản lý yếu kém cũng dễ dẫn tới khả năng phá sản của ngân hàng.

DAO có thể giúp các ngân hàng giải quyết các vấn đề chung và hợp lý hóa quy trình công việc nội bộ bằng cách chuyển sang kiến trúc dựa trên blockchain. Do các DAO là hiện thân của các đặc điểm của công nghệ dựa trên blockchain như phân quyền, minh bạch và bảo mật, chúng có thể hỗ trợ giải quyết các vấn đề đã nêu trên.

Lợi ích DAO mang lại cho ngân hàng và các tổ chức tài chính

Lợi ích rõ ràng nhất mà DAO mang lại cho hệ thống ngân hàng và các tổ chức tài chính, đó là “DAO giúp khôi phục lòng tin của công chúng và hệ thống ngân hàng”. Nhờ sự minh bạch và phi tập trung, DAO có thể khiến các ngân hàng và tổ chức tài chính có trách nhiệm giải trình nhiều hơn với khách hàng. 

Trong một vài năm trở lại đây, những thay đổi công nghệ và cuộc cách mạng số hóa đã dẫn đến sự tăng trưởng và phát triển ngoạn mục của các dịch vụ tài chính, đặc biệt là Fintech. Các ngân hàng đã và đang bị tụt lại phía sau trong cuộc đua này. Lòng tin của khách hàng dành cho hệ thống ngân hàng đã  bị giảm sút nghiêm trọng, đặc biệt là sau ảnh hưởng của đại dịch Covid-19.

Thực chất, Fintech và ngân hàng không cần loại trừ nhau, mà chúng cần bổ sung, hỗ trợ cho nhau. Nhiều ngân hàng hiện nay đang chuyển sang sử dụng các giải pháp fintech để giải quyết các vấn đề khác nhau.

Cách thức hoạt động của DAO cho mô hình kinh doanh như ngân hàng

Theo Financial Times (Thời báo Tài chính) – một chuyên trang nổi tiếng về kinh tế, tài chính thế giới đã đưa ra 05 lĩnh vực trong ngành ngân hàng mà DAO có thể tạo ra hiệu quả nhất, đó là: thanh toán bù trừ, thanh toán, tài trợ thương mại, xác minh danh tính, cho vay hợp vốn.

Tuy nhiên, có một số lĩnh vực dưới đây có thể hữu ích nếu được hoạt động theo mô hình DAO

Gây quỹ

Các ngân hàng có thể sử dụng hình thức ICO (đợt chào bán token đầu tiên ra công chúng) để huy động vốn từ các nhà đầu tư nhiều hơn.

Cho vay và tín dụng

Các DAO có thể cung cấp nhiều cách an toàn hơn để mọi người vay tiền, kèm lãi suất thấp hơn và các điều khoản, chính sách tốt hơn.

Tài trợ thương mại

Các DAO cũng có thể hợp lý hóa tài chính thương mại bằng cách số hóa các quy trình dựa trên giấy tờ và tự động hóa các tác vụ thủ công. Điều này sẽ giúp các ngân hàng theo dõi các giao dịch của họ dễ dàng hơn, do đó giảm nguy cơ gian lận và thiết lập lòng tin giữa các bên thương mại toàn cầu.

Chứng khoán

DAO có thể giúp các ngân hàng phát hành, quản lý và giao dịch chứng khoán, cả kỹ thuật số và truyền thống. Thông qua việc mã hóa các chứng khoán truyền thống như trái phiếu, cổ phiếu và các tài sản khác và đặt chúng trên các blockchain, các ngân hàng có thể tạo điều kiện thuận lợi cho việc tạo ra các thị trường vốn có thể tương tác, hiệu quả và dễ tiếp cận đối với công chúng hơn.

KYC của khách hàng và Phòng chống gian lận

Vì các DAO minh bạch và phi tập trung, chúng cung cấp một cách để các ngân hàng xác minh danh tính của khách hàng đồng thời ngăn chặn gian lận. Sử dụng hợp đồng thông minh, các ngân hàng có thể tự động hóa các quy trình giới thiệu và KYC của khách hàng. Công nghệ chuỗi khối cũng cung cấp cho các tổ chức tài chính một nền tảng hiệu quả và an toàn để chia sẻ thông tin với các công ty khác.

Cách DAO trao quyền cho cô vấn và nhà đầu tư?

Nhờ sử dụng hợp đồng thông minh, DAO tự động hóa nhiều tác vụ được thực hiện thủ công bởi các nhà quản lý đầu tư như giám sát hiệu suất, kiểm tra tuân thủ và phân bổ tài sản. Điều này sẽ giải phóng thời gian cho các cố vấn cung cấp các dịch vụ giá trị gia tăng khác cho khách hàng của họ.

Trong khi đó, nhà đầu tư được quyền quyết định phương thức hoạt động của DAO bằng việc sử dụng mã token (mã thông báo). Nhờ vậy, tính minh bạch được nâng cao và các cố vấn tài chính sẽ cần có trách nhiệm giải trình tốt hơn.

Ảnh hưởng của DAO trong các tổ chức tài chính và ngân hàng

Nhờ áp dụng mô hình quản trị DAO, các ngân hàng có thể thu hẹp khoảng cách với  giữa Fintech với mình hoặc các tổ chức tài chính đã thành lập khác. DAO cũng có thể giúp các ngân hàng khai thác thị trường ngách, và phân khúc khách hàng mới. Ví dụ, thị trường chuyển tiền hiện chưa được các tổ chức tài chính truyền thống phục vụ. Với DAO, các ngân hàng có thể tiếp cận những khách hàng này thông qua các sản phẩm và dịch vụ sáng tạo.

Mạng lưới ngân hàng toàn cầu hoạt động như một DAO

Trong tương lai không xa, nếu công nghệ blockchain được ứng dụng rộng rãi trong ngành tài chính, thì việc quản lý ngân hàng sẽ được phân cấp, với quyền lực được trao cho các thành viên của mạng lưới. Và khi ấy hình thức quản trị ngân hàng sẽ thay đổi theo hướng dân chủ hơn, minh bạch hơn, đáp ứng nhu cầu của tất cả các bên: khách hàng, nhân viên và cổ đông.

Hơn thế nữa, nếu như DAO áp dụng cho tất cả các ngân hàng trên toàn cầu, thì nghĩa là phí giao dịch sẽ giảm và khả năng tiếp cận của công chúng cho dịch vụ này sẽ tăng lên.

Kết luận

Như vậy có thể thấy, nếu mô hình DAO được áp dụng một cách triệt để trong hệ thống ngân hàng và các tổ chức dịch vụ tài chính, thì đây sẽ là bước tiến vượt bậc của ngành tài chính – ngân hàng, mở ra vô vàn cơ hội mới, đồng thời cũng thách thức cơ hội nghề nghiệp của hàng triệu nhân viên ngân hàng. Một mạng lưới ngân hàng toàn cầu dựa trên DAO liệu còn là một giấc mơ xa xỉ? Chúng ta hãy cùng chờ đón nhé!