DAO Workspace #8: Tái thiết lập cấu trúc tập đoàn nhờ DAO và Blockchain

Tổng quan

Năm 2021 vừa qua, một tổ chức có tên là ConstitutionDAO (Hiến pháp DAO) đã huy động được 40 triệu đô la Ethereum (ETH) một cách vô truyền thống trong nỗ lực đấu giá bản sao của Hiến pháp Hoa Kỳ. Mặc dù cuộc đấu thầu đã thất bại, nhưng nó đã thu hút được sự chú ý trên toàn thế giới. Và vì lý do chính đáng, các DAO hay các tổ chức tự trị phi tập trung, đang thay đổi cách chúng ta nghĩ về cách các tổ chức hoạt động và cách chúng có thể hoạt động trong tương lai.

Trong chuỗi Series DAO Workspace, chúng ta đã được tìm hiểu DAO là gì? Cấu trúc và công nghệ của DAO? Luận bàn về con đường pháp lý cho DAO,… Vậy liệu DAO nói riêng, blockchain nói chung có thể giúp chúng ta tái thiết lập cấu trúc các tập đoàn hay không? Hãy cùng GFS blockchain tìm hiểu và phân tích qua bài viết dưới đây nhé.

*** Bài viết này thuộc chuỗi Series DAO Workspace của GFS Blockchain nhằm nghiên cứu từ căn bản tới nâng cao cũng như tốc độ phát triển hiện tại về lĩnh vực DAO – Tổ chức tự trị phi tập trung – Một mảnh ghép không thể thiếu của Hệ sinh thái DeFi

DAO hoạt động như thế nào?

Như chúng ta đã tìm hiểu trong những bài trước, DAO là một tổ chức nơi các quyết định được đưa ra từ cấp dưới lên; một tập thể các thành viên sở hữu tổ chức. Có nhiều cách khác nhau để tham gia vào một DAO, thường là thông qua quyền sở hữu mã thông báo.

Các DAO hoạt động bằng cách sử dụng các hợp đồng thông minh, về cơ bản là các đoạn mã tự động thực thi bất cứ khi nào một bộ tiêu chí được đáp ứng. Các hợp đồng thông minh ngày nay được triển khai trên nhiều blockchain, mặc dù Ethereum là người đầu tiên sử dụng chúng.

Các hợp đồng thông minh này thiết lập các quy tắc của DAO. Những người có cổ phần trong DAO sau đó sẽ có quyền biểu quyết và có thể ảnh hưởng đến cách tổ chức hoạt động bằng cách quyết định hoặc tạo ra các đề xuất quản trị mới.

Mô hình này ngăn chặn các DAO bị gửi thư rác với các đề xuất: Một đề xuất sẽ chỉ được thông qua khi đa số các bên liên quan chấp thuận nó. Cách xác định phần lớn đó khác nhau giữa các DAO và DAO và được quy định trong các hợp đồng thông minh.

Các DAO hoàn toàn tự chủ và minh bạch. Vì chúng được xây dựng trên blockchain mã nguồn mở nên bất kỳ ai cũng có thể xem mã của chúng. Bất kỳ ai cũng có thể kiểm toán kho bạc tích hợp của họ, vì blockchain ghi lại tất cả các giao dịch tài chính.

DAO 3 — **Các tổ chức tự trị phi tập trung (DAO)**

DAO mang lại những lợi ích gì?

Do cấu trúc độc đáo của chúng, các DAO đưa ra lời hứa cho phép tập trung vào cộng đồng, thay vì chỉ là lợi nhuận và có thể cung cấp một cấu trúc có ý thức xã hội hơn; một được thiết kế để giúp các cá nhân ở khắp mọi nơi phát triển thịnh vượng thay vì chỉ tập trung vào mong muốn của một số ít cổ đông lớn. Điều này có thể có sự phân nhánh không chỉ đối với các doanh nghiệp, mà còn về cách chúng ta giải quyết các nguyên nhân quan trọng đối với chúng ta ngày nay với tư cách là một xã hội.

Mặc dù các DAO không phải là không có những thách thức riêng, nhưng chúng có tiềm năng cải thiện dựa trên một phong cách tổ chức doanh nghiệp không thay đổi đáng kể trong hàng trăm năm.

Hầu hết các tập đoàn lớn trên thế giới hiện nay đều được tổ chức theo cấu trúc: các công ty chấp nhận quỹ của nhà đầu tư để đổi lấy trách nhiệm tối đa hóa giá trị của cổ đông làm nhiệm vụ chính (và đôi khi là duy nhất) của họ.

Chính chỉ thị hướng đến lợi nhuận này đã là nguồn gốc của chủ nghĩa tư bản – cả mặt tốt và mặt xấu. Điều tốt đã dẫn đến những cải thiện đáng kể về hiệu quả kinh doanh, trong khi điều xấu thường thể hiện ở việc theo đuổi lợi nhuận trên hết; ngay cả với cái giá phải trả là lợi ích của nhân viên và chất lượng cuộc sống, làm gia tăng bất bình đẳng thu nhập và gây thiệt hại cho môi trường của chúng ta.

Những thiếu sót của phương pháp tập trung vào cổ đông này một phần đã dẫn đến sự xuất hiện của các cơ cấu thay thế. Nhưng bất chấp những nỗ lực như vậy, chúng ta vẫn đang tiến quá chậm vì những vấn đề quan trọng mà các tập đoàn có thể phải làm nhiều hơn để giải quyết, chẳng hạn như hành tinh vẫn đang ấm lên, và nhiều người lao động không được chăm sóc sức khỏe và mức lương đủ sống.

DAO có thể là câu trả lời?

Khi công nghệ blockchain và tiền mã hóa được phát triển, những người tạo ra chúng tập trung vào những lợi ích tiềm năng của sự minh bạch và hợp tác phi tập trung. Những khía cạnh đó là rất quan trọng để đảm bảo rằng một mức độ độc lập và trung lập nhất định được duy trì, và rằng lợi ích của cả nhóm được ưu tiên, thay vì chỉ của một nhóm nhỏ lợi ích quyền lực. Định dạng này cũng giúp ngăn chặn việc thao túng và cho phép các hành động được thực hiện trong thời gian thực, thay vì với tốc độ chậm hơn của kinh doanh truyền thống.

Nếu chúng ta có thể là điều hành cả một nền tài chính toàn cầu thông qua một tập thể, vậy tại sao không phải là một tổ chức? Giống như các hệ thống blockchain và phi tập trung, khái niệm về một tổ chức độc lập phi tập trung có thể giúp chúng ta nghĩ lại cách chúng ta tổ chức bản thân để tạo ra các kết quả có tác động tốt hơn.

Một ví dụ gần đây là dịch vụ lưu trữ và chia sẻ xe với Uber, Lyft và Airbnb. Các dịch vụ này kích hoạt các cá nhân bán, lái xe và lưu trữ, nhưng các mối quan hệ này với người mua, người lái và khách được dàn xếp: tập trung thông qua một máy chủ nền tảng chỉ chịu trách nhiệm một phần nhưng rất vui khi trích ra lợi nhuận đáng kể vì lợi ích của việc kết nối thị trường hai mặt này. Và tệ hơn, thậm chí còn thao túng một nền tảng không rõ ràng để tối đa hóa lợi nhuận cho các cổ đông khác với người bán, người mua, người lái xe, người lái, người dẫn chương trình và khách, những người làm cho trải nghiệm thương mại được kết nối xảy ra.

Có thể có trải nghiệm phong phú, kết nối mà không cần người điều hành trung tâm: cho phép thị trường định giá và chất lượng, đồng thời cho phép những người tham gia có lao động và sự lựa chọn hỗ trợ trải nghiệm trực tiếp thu lợi nhuận. Đây là một lợi ích của DAO.

Các rào cản mà DAO phải đối mặt

Trong khi người ta kỳ vọng DAO sẽ mang đến một cơ hội thực sự để đưa các doanh nghiệp vào một tương lai tốt đẹp hơn, nhưng thực tế thì vẫn còn rất nhiều yếu tố phải cân nhắc tới. Mặc dù nhiều quyết định cấu trúc quan trọng có thể được đặt trong mã của DAO và chủ sở hữu mã thông báo trong DAO có thể có một số quyền biểu quyết và tham gia nhất định, cấu trúc DAO vẫn sẽ cần tính đến các kết nối quan trọng đối với hoạt động trong thế giới thực chưa được hoàn toàn giải quyết được nêu ra. Và mặc dù chúng ta có thể tận dụng công nghệ để vận hành nhiều tương tác, nhưng cuộc sống thực tế của chúng ta không chỉ diễn ra trong metaverse. Chúng ta vẫn còn rất nhiều trong thế giới vật chất.

Vì vậy, các DAO sẽ phải thiết lập một số phương pháp giải quyết một số câu hỏi và trách nhiệm pháp lý trong thế giới thực. Nếu một DAO bị cáo buộc là đã gây ra thương tích (cho dù thông qua lỗ hổng mã hoặc tác nhân độc hại), những người tham gia sẽ cần phải có một số cách theo đuổi hợp pháp để khắc phục những thương tích đó. Nếu DAO mua một hàng hóa vật chất (như một bản sao của Hiến pháp), thì hàng hóa đó sẽ cần một người trông coi, bảo hiểm và một kế toán thuế. DAO trong mã không tận dụng tổ chức trực tuyến của các biện pháp bảo vệ và lợi ích trong thế giới thực. Chính khía cạnh của cấu trúc tạo nên một DAO nhanh nhẹn và tự chủ cũng tạo ra những thách thức cần được giải quyết để các DAO nhận ra toàn bộ sức mạnh của mình trong việc ảnh hưởng đến thế giới thực. Bởi vì ngay cả với các quy trình và biện pháp bảo vệ được mã hóa, điều không mong muốn luôn có thể xảy ra.

Như vậy DAO là lãnh thổ chưa được khám phá. Và việc nhận ra những lợi ích tiềm năng của chúng trong thế giới thực sẽ đòi hỏi bạn phải vượt qua một số rào cản đáng kể. Nhưng động lực để tổ chức các công ty tồn tại khác nhau, và những lợi ích tiềm năng là không thể phủ nhận. Bằng cách xem xét những cấu trúc mới này ngay bây giờ thay vì chỉ đơn giản là chờ đợi và xem, chúng tôi sẽ bắt đầu làm cho doanh nghiệp của mình phản ánh đầy đủ các mong muốn của những người có liên quan, thay vì chỉ kiếm tiền cho một nhóm được chọn.

Kết luận

Từ những phân tích về nhu cầu cấp bách của xã hội cần được giải quyết bên trên, chúng ta có thể thấy rằng, nếu chúng ta chấp nhận sự đổi mới này và đặt các cấu trúc pháp lý phù hợp để làm cho DAO khả thi, chúng ta hoàn toàn có thể biến nó thành một công cụ giúp tái thiết lập toàn bộ các cấu trúc tập đoàn trong tương lai.

Như vậy, qua bài viết trên, GFS hi vọng bạn có thể hiểu được phần nào những lợi ích mà DAO mang lại, cũng như những rào cản mà DAO đang phải đối mặt. Nếu bạn muốn tìm hiểu rõ hơn về DAO, thì hãy tham gia vào cộng đồng của GFS Blockchain để chúng ta cùng tham gia thảo luận nhé.