Thực trạng các dự án AMM DEX hiện nay - Hướng đi nào cho sự phát triển bền vững?

Tổng quan

Tài chính phi tập trung (DeFi) phát triển như vũ bão vào năm 2020 kéo theo hàng loạt những tiện ích mà nó mang lại. Nổi bật và luôn song hành với cụm từ DeFi đó chính là các AMM Dex (Auto market maker) cho thấy tầm quan trọng của các dự án này mang lại đối với các hệ sinh thái hiện nay. Chúng ta đã nói quá nhiều về Uniswap, Shushiswap hay Pancakeswap, những AMM hàng đầu ra đời trước và dẫn đầu thị trường về lượng TVL (Total Value Locked). Kéo theo trào lưu đó, hàng loạt các hệ sinh thái sau này cũng phát triển các nền tảng AMM Dex cho riêng mình với nhiều tính năng mới và hấp dẫn hơn. Tuy nhiên hầu hết chưa đáp ứng được sự kì vọng của cộng đồng.

Qua bài viết này, hãy cùng GFS Blockchain phân tích thực trạng của hầu hết các sàn Dex hiện nay. Và nhận định hướng đi nào là đúng đắn cho tương lai nhé?

*** Tìm hiểu thêm về AMM Dex tại đây

Các dự án tiêu biểu

Ở bài viết này, tác giả sẽ cùng các bạn có cái nhìn khách quan về các AMM Dex mới nổi hiện nay của các hệ sinh thái đang trên đà phát triển mạnh mẽ như NEAR, FANTOM hay CELO để từ đó rút ra được những kinh nghiệm cho chính bản thân mình qua các quyết định đầu tư nhé.

Celo Launch

Celo Launch một nền tảng AMM Dex kết hợp tính năng IDO dựa trên Celo Network, là giải pháp cho vấn đề kém thanh khoản của hệ sinh thái Celo. Được ra mắt vào tháng 9 năm 2021, Celo Launch cung cấp một loạt các dịch vụ phi tập trung không ngừng mở rộng bằng cách cung cấp công nghệ linh hoạt, mang tính cách mạng để gia tăng giá trị cho toàn ngành DeFi nói chung, cụ thể là trong mạng CELO.

Được kì vọng sẽ mang lại làn gió mới cho hệ sinh thái đầy tiềm năng như Celo, tuy nhiên chỉ sau một thời gian ngắn ra mắt, giá của đồng token CLA của nền tảng này liên tục lao dốc bất chấp những hứa hẹn về một trung tâm thanh khoản cho toàn bộ hệ sinh thái. Tại thời điểm viết bài, theo Coingecko giá của token CLA đang được giao dịch ở mức 0.068$ với mức Vol giao dịch vọn vẹn ~3000$ cho một ngày. Đây là con số khá thấp và thể hiện mức độ quan tâm của cộng đồng đã giảm sút khỏi nền tảng này.

Vào thời điểm ra mắt tới cộng đồng, mức giá mà CLA đạt được đã có lúc đạt ngưỡng ATH là ~2$. Tuy nhiên chỉ sau một thời gian ngắn cùng với những biến động từ thị trường với sự ảm đạm từ BTC giá của đồng CLA liên tục rớt sâu. Mặc dù các dự án IDO mới liên tục được trình làng trên nền tảng này.

Có thể nói, những dự án IDO trên Celo Launch đã không đem lại sự kì vọng cho những Holder CLA, khi mà những kèo trúng Whitelist cũng không mang lại lợi nhuận lớn cho các nhà đầu tư nắm giữ CLA. Điều này đã khiến áp lực xả rất lớn từ những nhà đầu tư và các quỹ mua được token ở các vòng bán sớm như Private sale.

Wingswap

Wingswap là một sàn AMM Dex được xây dựng trên Blockchain của Fantom với đầy đủ tính năng Swap, Staking, Farming. Bên cạnh đó còn kết hợp NFT để tăng hiệu suất Farm, và một tính năng hứa hẹn sẽ là điểm nhấn đáng chú ý đó là kết hợp thêm Launch pad để trở thành một nền tảng IDO cho hệ sinh thái Fantom bên cạnh Fantomstater.

Tại thời điểm viết bài, giá của đồng token WIS của nền tảng này cũng đang trên đà giảm sút với giá chỉ 0.0045$. Chia 17 lần từ đỉnh cũ được lập vào ngày 11/12/2021 với mức ATH là 0.081$.

Mặc dù được hứa hẹn với nhiều tính năng hấp dẫn, Roadmap rõ ràng, chương trình Airdrop cho cộng đồng bài bản cùng các chính sách khuyến khích Farming với những cặp như FTM/WIS hay WIS/USDC lên tới hơn 1000%. Tuy nhiên cho đến nay, những gì mà đội ngũ dự án thực hiện chưa đáp ứng được sự kì vọng lớn từ cộng đồng. Vào thời điểm ra mắt, những chương trình khai thác thanh khoản với mức APY% cao ngất ngưởng đã thu hút một lượng lớn User và tăng trưởng TVL của nền tảng lên con số hơn 6 triệu đô la chỉ trong 1 thời gian ngắn cùng mức giá ATH khoảng 0.081$. Tuy nhiên, việc mint ra đồng Token WIS quá lớn hàng ngày nhưng không được dùng cụ thể vào một việc gì đó khiến áp lực xả là cực kì mạnh mẽ và sụt giảm về giá trị.

Wannaswap

Wannaswap – một trong những sàn DEX đầu tiên được xây dựng trên Aurora EVM của NEAR, với mục tiêu trở thành trung tâm thanh khoản của Aurora. Ra mắt không có quá nhiều người để ý và biết đến, IDO ở mức giá 0.05$, bán trong vòng vài tiếng mới hết, tuy nhiên đội ngũ dự án cùng nhiều chiến lược đúng đắn đã tạo nên tỉ lệ ROI vô cùng tuyệt vời, có thời điểm giá của đồng WANNA đã đạt đỉnh ở mức 3.17$, ROI vô cùng ấn tượng: 6300% đồng thời được dự án cũng được cộng đồng đánh giá vô cùng tích cực tại thời điểm mới ra mắt.

Tuy nhiên, tại thời điểm viết bài, sau khoảng 3 tháng ra mắt tới cộng đồng, Wannaswap đang có dẫu hiệu chững lại và để giá token của nền tảng giảm sút một cách đáng kể chỉ còn ~0.057$ gần sát với giá IDO của dự án.

Việc này là hoàn toàn dễ hiểu với những Token sàn Dex thông thường, khi mà thị trường ảm đạm chung, các dự án IDO thường không có tỉ lệ ROI cao và không muốn public cho cộng đồng. Dẫn đến nhu cầu sử dụng của các user thấp và áp lực bán ra hàng ngày của các Farmer cũng góp phần không nhỏ khiến giá trị đồng WANNA giảm sút.

Các nhược điểm

Dễ dàng nhận thấy ở cả 3 dự án làm về mảng AMM Dex ở trên bao gồm Wannaswap, Celolaunch hay Wingswap đều có những ý tưởng ban đầu khá giống nhau. Đều muốn phát triển lớn mạnh để trở thành nơi cung cấp thanh khoản tuyệt vời dành cho hệ sinh thái mà các dApp này đang hoạt động.

Ngoài ra, một đặc điểm chung với các dự này là một tính năng rất hấp dẫn mà mới nghe tới thôi cũng khiến nhiều người chú ý đó là “Launch Pad“. Thay vì phải xây dựng một nền tảng chuyên biệt về IDO Platform để ươm mầm và khởi chạy các dự án mới thì giờ đây tính năng này được tích hợp vào chung với sàn Dex, khác với trước đây vốn chỉ là nơi Swap, Farming, hay Staking.

Để đơn giản và dễ hiểu vì sao tính năng này lại hấp dẫn và khiến giá tăng thì chúng ta có thể giải thích đơn giản qua ví dụ như sau. Ví dụ: Khi một dự án tiềm năng trong hệ tiến hành IDO trên nền tảng của các AMM Dex này, các users muốn tham gia IDO phải bắt buộc Hold một lượng lớn token và lock lại, hoặc dùng token mua các NFT hay Ticket tuỳ theo cơ chế của nền tảng. Khi các dự án IDO hoàn thành xong và list sàn, team dev hoặc MM đẩy giá pump cao ngất ngưởng sẽ khiến sự chú ý đổ dồn vào các nền tảng này cho lần IDO dự án tiếp theo. Và nếu các dự án có sự chọn lọc kĩ kàng, chất lượng thì sẽ kiến token luôn có nhu cầu được sử dụng thường xuyên, dẫn tới việc tăng giá trị.

Khi nhìn vào Chart tổng quan của 3 dự án trên, chúng ta đều thấy được sự giống nhau đến kì lạ của các dự án AMM Dex hiện nay theo một quy trình “chuẩn” đó là. Ra mắt dự án, tiến hành IDO sau đó đẩy mạnh cách chiến dịch Marketing, tính năng mới lạ, khiến giá của Token tăng trưởng nóng vào thời điểm đầu của dự án. Điều này kéo theo dòng tiền chảy vào nền tảng, thu thút thêm nhiều users. Tuy nhiên nếu không có các chính sách giải quyết vấn đề lạm phát và use case cụ thể sẽ khiến dòng tiền nhanh chóng rời đi khỏi nền tảng. Dễ dàng nhận thấy chỉ sau một thời gian tăng trưởng nóng, giá token hạ nhiệt và giảm dần kéo theo TVL giảm theo và các nhà đầu tư mới cũng không còn quá hứng thú để bỏ tài sản của mình vào các nền tảng này nữa.

Các tính năng “Auto buy back and burn” (mua lại và đốt) gần như không thể kiềm chế lượng lạm phát ra mỗi ngày cùng áp lực xả vô cùng lớn của các Farmer.

Hướng khắc phục

Nguồn lực

Để một dự án phát triển tốt bao giờ cũng cần một nguồn lực đủ mạnh, một team đủ cứng và tài chính vững vàng để có thể song hành lâu dài cùng dự án. Rất nhiều sàn Dex mọc ra như nấm hiện nay khiến cho vấn đề cạnh tranh nguồn tiền giữa các hệ sinh thái rất lớn. Thậm chí ngay trong chính một hệ sinh thái cũng đã có rất nhiều sàn Dex cạnh tranh lẫn nhau vấn đề thu hút dòng tiền.

=> Cần chuẩn bị một nguồn lực đủ mạnh, chống lưng của những Backers uy tín, chất lượng.

Tính thanh khoản

Thử tưởng tượng một sàn giao dịch theo hướng AMM Dex nhưng TVL chỉ có vọn vẹn vài triệu đô cóp nhặt từ các users đơn thuần sẽ ra sao nếu một “cá mập” thực liện một vài lệnh swap vài triệu đô? Chắc chắn vấn đề thanh khoản sẽ được những nguồn tiền lớn từ các quỹ, các cá voi, cá mập trên thị trường để ý rất sát sao và cẩn thận. Một nền tảng có lượng TVL nhỏ sẽ không thể thu hút được nhiều nhà đầu tư mới do lo ngại nhiều vấn đề rủi ro liên quan đến tính thanh khoản cho tài sản của họ.

=> Cần có những chính sách thu hút thanh khoản, nâng lượng TVL cao dần theo thời gian.

Công dụng của Token

Đây được xem là việc làm cần thiết và cấp bách nhất của bất kì dự án nào chứ không chỉ riêng các nền tảng AMM Dex. Việc đưa ra các use case không thật sự rõ ràng như Quản trị, Phí, Mua NFT, Mua ticket hoặc việc Staking, farming với APY cao ngất ngưởng gây lạm phát cũng là những lý do chính để giá không thể tăng trưởng mạnh.

Một trong những công dụng quan trọng bậc nhất là sở hữu token để có vé tham gia chương trình IDO thì bản thân các dự án IDO trên nền tảng đó phải thực sự chất lượng mới có thể thu hút cộng đồng hào hứng tham gia từ đó góp phần khiến Token tăng giá. Điều này đòi hỏi đội ngũ reseach và thẩm định kĩ càng trước khi đưa lên tới cộng đồng.

=> Cần đẩy mạnh các use case của Token gốc trong nền tảng.

Kết Luận

Vẫn còn quá sớm để kết luận các dự án về AMM Dex hiện nay sẽ thành công hay thất bại, tuy nhiên nếu không thực sự thay đổi hướng đi cũng như có những chính sách hợp lý để thu hút dòng tiền, cải thiện tính năng thì sẽ không thu hút được cộng đồng đón nhận. Chúng ta hãy cùng GFS Blockchain theo dõi xem liệu trong tương lai, các nền tảng này sẽ có bước phát triển như thế nào nhé!

Hy vọng với những thông tin trên, các bạn đã có những đánh giá riêng của mình về các dự án mảng AMM Dex để có thêm một lựa chọn trong quyết định đầu tư của mình. Mọi người có góc nhìn hay sự phân tích nào về các dự án làm về mảng AMM Dex thì thảo luận ở dưới cùng GFS nhé!