Tổng quan
StarkNet là một Layer 2 zk-rollup phi tập trung không được phép. StarkNet là một general purpose blockchain (blockchain cho mục đích chung), cho phép bất kỳ ai cũng có thể viết bất kỳ loại logic nào cho bất kỳ mục đích nào họ muốn – mà không ảnh hưởng đến khả năng tổng hợp và bảo mật của Ethereum.
Nhìn lại roadmap của StarkNet
StarkNet đã chia Roadmap của họ thành 3 giai đoạn như sau:
- Bước 0 – Cơ sở: StarkWare đã hoàn thành việc đặt ra một số nền tảng quan trọng như: Cairo, ngăn xếp phần mềm Stark (Sequencer, Prover & Verifier), StarkEx.
- Bước I – Planet: bản tổng hợp một ứng dụng: Bước này sẽ cho phép các nhà phát triển xây dựng và triển khai các ứng dụng có thể mở rộng của riêng họ trên StarkNet. Tại thời điểm này, mỗi phiên bản StarkNet sẽ có thể chạy một ứng dụng duy nhất.
- Bước II – Constellations: bản tổng hợp nhiều ứng dụng: Bước tiếp theo sẽ hỗ trợ nhiều ứng dụng chạy trên cùng một phiên bản StarkNet và truy cập vào cùng một trạng thái L2 chung. Điều này sẽ cho phép khả năng tương tác giữa các ứng dụng khác nhau, cũng như giảm chi phí khí đốt do tính kinh tế theo quy mô được cải thiện. (we’re here)
- Bước III – Universe: bản tổng hợp phân cấp: Bước cuối cùng trong quá trình phát triển của StarkNet là phân cấp hoạt động của nó.
Tin tức nổi bật trong tháng
Điểm lại một số tin tức lớn 6 tháng đầu năm 2022
- Tháng 1/2022: StarkWare partnership với nhiều đơn vị audit và cung cấp tool như ABDK, OpenZeppelin, Diligence.
- Tháng 2/2022: Aave vote lên StarkNet.
- Tháng 3/2022: Parnership với đơn vị cung cấp tool hàng đầu Equilibrium.
- Tháng 4/2022: Ra mắt testnet cầu nối StarkGate. Tham gia Devconnect 2022, và tổ chức StarkNet Hackathon đầu tiên diễn ra tại Amsterdam.
- Tháng 5/2022: StarkWare gọi vốn thành công $100M vòng Series D với định giá $8B gấp 4 lần so với tháng 11/2021. Cầu nối StarkGate chạy mainnet. MakerDAO triển khai DAI trên StarkNet.
- Tháng 6/2022: Ra mắt StarkNet V0.9.0 áp dụng tính fee. Partnership với đơn vị services hàng đầu là ConsenSys (bao gồm cả Metamask và Infura trước đó là đơn vị audit Diligence), kỳ vọng ví Metamask sẽ sớm tích hợp StarkNet.
Tin tức nổi bật của hệ sinh thái StarkNet trong tháng 7, 2022
- 3-10/7/2022: MatchboxDAO tổ chức hackathon để xây dựng các tools trên StarkNet.
- 4/7/2022: Aave StarkNet phase 1 chuẩn bị phát hành, và đang khởi động phase 2.
- 5/7/2022: Nethermind giúp chuyển đổi trực tiếp Solidity sang Cairo ra mắt Warp 2.0.
- 6/7/2022: OpenZeppelin – công ty giúp chuẩn hóa smart contract viết bằng Cairo ra mắt phiên bản v0.2.0
- 7/7/2022: StarkNet công bố chuẩn bị khởi động lại Mainnet (hiện tại đang là bản Alpha Mainnet đã chạy từ cuối tháng 11/2021).
- 13/7/2022: StarkNet công bố tokenomic.
- 13/7/2022: StakGate ra mắt phiên bản v1.6.1 hỗ trợ thêm 3 token là USDC, USDT và wBTC.
- ZKX huy động thành công $4.5M vòng Seed từ StarkWare, Huobi, AlamedaResearch, Crypto.com…
- 18-19/7/2022: Tham gia EthCC5 và tổ chức Starknet Hackathon Paris.
Tại thời điểm viết bài, 3/8/2022 đã có thêm 2 ứng dụng chạy mainnet trên StarkNet là Aspect và Mint Square.
Các thông số nền tảng
Tổng TVL (Total Value Locked) hệ sinh thái
TVL tại thời điểm 30/7/2022 gần 1.09 triệu USD, do ngoài cầu nối StarkGate thì chưa có dApp chạy trên Alpha Mainnet và người dùng sẽ phải chuyển tài sản khi StarkNet khởi động lại mạng mainnet. Nên lượng TVL này chủ yếu do người dùng trải nghiệm trên StarkNet.
Số lượng giao dịch và số lượng contract triển khai
Tổng số giao dịch trên mainnet là 441.65k
Tổng số contracts được triển khai trên mainnet là 206.24k
Tổng số giao dịch trên testnet là 6.8M
Tổng số contracts được triển khai trên testnet là 838.3K
Số lượng tải Dev tools
Thư viện javascript starknet.js được tải 7 ngày gần nhất là 13k lượt. Tổng số lượt tải đã lên tới 88k lượt.
Top các dự án gọi vốn thành công
- SO-COL huy động được $1,75M trong quỹ đầu tư do DeFiance Capital và Animoca Brands đồng dẫn đầu, với sự tham gia của Three Arrows Capital, Mechanism Capital và một số tổ chức khác.
- SithSwap – giao thức AMM huy động thành công $2.56M vòng Seed với định giá $25M từ Lemniscap, cùng sự tham gia của Big Brain Holdings, GSR, DWeb3 Capital và một số nhà đầu tư khác
- ZKX – giao thức phái sinh phi tập trung đã huy động thành công $4.5M vòng Seed từ StarkWare, Alameda Research, Amber Group, Huobi, Crypto.com và những người khác
- zkLend – giao thức lending/borrowing cho cả tổ chức và người dùng DeFi đã huy động thành công $5M vòng Seed từ Delphi Digital, StarkWare Alameda Research, MetaCartel DAO, Amber Group, Genesis Block Ventures, và nhiều quỹ khác.
Các mảnh ghép trong hệ sinh thái
Các mảnh ghép trong hệ sinh thái StarkNet
DeFi
AMM/DEX
- JediSwap là một AMM hoàn toàn không được phép và có thể kết hợp trên StarkNet, JediSwap được lấy cảm hứng từ Uniswap V2. Người dùng có thể hoán đổi tài sản ngay lập tức mà không mất quyền giám sát tiền của họ. JediSwap được dẫn dắt bởi cộng đồng Mesh thông qua DAO, hiện JediSwap đang ở chế độ testnet.
- mySwap: là một trong những giao thức đầu tiên được khởi chạy trên Starknet, nó là một AMM hiện đang ở chế độ testnet.
- AlphaRoad: là một AMM với hai tính năng bổ sung chính là các chiến lược DEFI để sao chép thông qua vault và việc triển khai các bộ sưu tập NFT tiện ích. AlphaRoad hiện đang ở chế độ testnet.
- StarkSwap: không chỉ là AMM mà StarkSwap hướng tới xây dựng vô số sản phẩm DeFi. Ví dụ: nhóm gần đây đã phát hành ứng dụng “Iron Fleet” của họ, cho phép bạn tương tác trên ETH dApps (hiện tại là YFI trên testnet) với chi phí thấp. Cả hai ứng dụng hiện đang ở chế độ testnet.
- SithSwap là AMM thế hệ tiếp theo trên StarkNet có tính năng hoán đổi ổn định và không biến động với phí và trượt giá cực thấp, gauged (3,3) rewards & được quản lý thông qua #veNFTs. SithSwap đang ở chế độ testnet.
- StarkDeFi StarkDefi là một dự án nhằm tạo ra một HUB DEFI do Starknet cung cấp. Chúng ta sẽ tìm thấy cụ thể: một AMM, một dịch vụ starking và yield farming, một dịch vụ tạo ra NFT dễ dàng, một Launchpad và nhiều hơn nữa. StarkDeFi đang trong giai đoạn testnet.
- ZigZag là một non-custodial DEX với orberbook và spot trading được cung cấp bởi zkSync và Starknet. Chúng hiện đang hoạt động trên mainnet zkSync 1.0, zkSync 2.0 testnet và dự định sẽ ra mắt trên Starknet.
- BrineFinance là một DEX cho spot trading cung cấp nhiều tính năng như giao dịch chuỗi chéo và orderbook, dashboard … Giao thức sẽ sớm được phát hành trên mạng thử nghiệm Starknet (hiện đang testnet trên ETH).
- ZKEX là một DEX đa chuỗi, được xây dựng trên ba zk: zkLink, zkSync và StarkNet. Sẽ có thể spot trading và perpetual một cách không tin cậy (trustless). Dự kiến sẽ sớm triển khai testnet.
- ZKX là một giao thức permissionless dành cho các công cụ phái sinh được xây dựng trên Starknet, với sổ lệnh (order book) phi tập trung và thực hiện các chiến lược giao dịch phái sinh phức tạp dưới dạng swap. Hiện vẫn đang trong giai đoạn xây dựng sản phẩm.
Lending/Borrowing
- MakerDao được mệnh danh là ngân hàng trung ương của DeFi với đồng DAI được sử dụng rất phổ biến, đã triển khai DAI trên StarkNet Alpha Mainnet.
- Aave có thể gọi là bank lớn nhất DeFi hiện tại, Aave chọn Starknet là L2 tiếp theo hoạt động. Aave sẽ triển khai thành 2 giai đoạn trên StarkNet. Giai đoạn đầu: cầu nối aTokens với StarkNet và giai đoạn thứ hai, chuyển toàn bộ giao thức Aave lên StarkNet.
- zkLend là thị trường tiền tệ được xây dựng dựa trên Starknet phát triển các cải tiến và cung cấp hai sản phẩm: Dịch vụ không cần sự cho phép (permissionless) cho người dùng DEFI (Artemis) và dịch vụ tuân thủ tập trung (permissioned) cho các tổ chức (Apollo). Dự kiến sẽ chạy testnet trong tháng 8 này.
- Curve Zero là một giao thức cho các khoản vay USD có lãi suất cố định. Nó thực hiện điều này bằng cách giải quyết cấu trúc kỳ hạn USD, tức là lãi suất cho 6/12/24 tháng. Dự án đang trong giai đoạn testnet.
- Fujj Dao một công cụ tổng hợp cho vay xuyên chuỗi, dự án đang được xây dựng trên StarkNet.
- xBank là một giao thức thị trường thanh khoản phi tập trung không lưu ký. xBank quản lý tiền gửi cho người cho vay và tạo điều kiện cho khách hàng vay tài sản ký quỹ đồng thời thực hiện quản lý rủi ro thích hợp để bảo vệ người cho vay khỏi rủi ro về tính thanh khoản và mất khả năng thanh toán. xBank đang ở chế độ testnet.
Các sản phẩm DeFi khác:
- Banxa là nền tảng thanh toán được xây dựng trên Starknet.
- Magnety là một giao thức quản lý tài sản trên chuỗi cho phép bất kỳ ai, chẳng hạn như các nhóm đầu tư, DAO hoặc cá nhân, tận dụng tối đa DeFi thông qua một nền tảng dễ sử dụng. Magnety hoạt động như một bộ tổng hợp giao thức để làm cho trải nghiệm DeFi của bạn tốt hơn nữa. Dự án đang trong giai đoạn testnet.
- Sandclock dự án về quảng lý Yield tự động trên StarkNet, dự án đang trong giai đoạn xây dựng, chuẩn bị testnet.
- Serity là một giao thức dựa trên PCV để đúc và giao dịch các tài sản tổng hợp được hỗ trợ lợi nhuận. Dự án đang trong giai đoạn xây dựng sản phẩm.
- Starcombo là một giao thức được tạo ra để tương tác với một số giao thức DEFI cùng một lúc chỉ với một cú nhấp chuột và một giao dịch duy nhất. Dự án đang trong giai đoạn testnet.
- Yagi là một mạng lưới những người quản lý trên StarkNet L2 tự động hóa các hành động của giao thức.
- Astraly (trước đây là zkPad) nền tảng launchpad trên Starknet, dự án sắp đi vào hoạt động.
- ZkStarter là một dự án đang xây dựng nền tảng Launchpad trên Starknet.
Các dự án DeFi trên StarkNet đang ở giai đoạn testnet, hoạt động DeFi trên StarkNet chưa bắt đầu. Tuy nhiên, anh em cũng nên chú ý một vài tín hiệu quan trọng đó là sự có mặt của Aave ngay từ đầu, mảng AMM-DEX và Lending-Borrow có khá nhiều dự án, các mảng khác thì cũng đã có dự án đang xây dựng, testnet và có dự án sắp khởi chạy. Đây là những tín hiệu rất tích cực từ StarkNet.
Game/NFTs
- Aspect (trước là Oasis) là một thị trường NFT được xây dựng trên StarkNet, Có thể mua, bán và tạo NFT trong nền kinh tế meta. Tại thời điểm viết bài 3/8/2022, Aspect đang chạy trên mainnet.
- Mint Square cho phép giao dịch NFT với các giao dịch rẻ hơn và thời gian xác nhận nhanh hơn, MintSquare xây dựng trên cả zkSync và StarkNet. Tại thời điểm viết bài 3/8/2022, Mint Square đang chạy trên StarkNet Alpha Mainnet.
- briq là một hệ thống chế tạo và kết hợp NFT. Bạn có thể đúc briqs, xây dựng một bộ với briq của bạn, chuyển bộ của bạn cho ai đó, tháo rời một bộ để lấy lại briq và xây dựng một cái gì đó mới. Bất cứ thứ gì được xây dựng từ briqs đều là NFTs. briq đang trong giai đoạn testnet.
- Bitmap Box là một trò chơi xây dựng khối trên chuỗi. Lắp ráp và tháo rời các tác phẩm của bạn, tạo các trò chơi mới trên giao thức mở của nó.
- SO-COL (Social Collectables) – một nền tảng tập trung vào cộng đồng dành cho người hâm mộ và người sáng tạo. SO-COL là giải pháp thay thế tất cả trong một, phi tập trung cho Discord, Snapshot và OnlyFans.
- Real là một game nguồn mở MMOCCG (Trò chơi tổng hợp nhiều người chơi trên dây chuyền) của kinh tế học và Tinh thần hiệp sĩ.
- Influencer là một trò chơi chiến lược không gian lấy bối cảnh một vành đai tiểu hành tinh thực tế với động lực quỹ đạo thời gian thực.
- Eykar là một trò chơi chinh phục phi tập trung được xây dựng trên StarkNet. Một lãnh thổ gần như vô hạn có thể bị chinh phục thông qua các liên minh và chiến tranh.
- The Ninth là trò chơi Metaverse đầu tiên được xây dựng trên StarkNet. Thế giới thực sự thuộc sở hữu của người dùng và chủ sở hữu đất có thể tạo ra các yếu tố trong trò chơi khác nhau và có nhiều cách chơi khác nhau. Thế giới thứ 9 có sự lặp lại nhiều kỷ nguyên, thị trường thương mại, DAO, bang hội trò chơi và các tòa nhà ảo.
- Phi là một metaverse phi tập trung trên Starknet, với các vùng đất được tạo ra từ ENS và các tòa nhà từ dữ liệu On-chain.
- Dope Wars hệ thống trò chơi modular và có thể mở rộng lấy cảm hứng từ game máy tính đời cũ.
- Exothium là một hệ sinh thái do cộng đồng định hướng gồm các nhà văn, nhà thám hiểm, nghệ sĩ và nhà phát triển.
- Gold2 là trò chơi Cuộc sống của Conway trên StarkNet! Hãy đến và tiến tới một thế hệ mới, hoặc tạo ra cuộc sống của riêng bạn.
- Imperium Wars là một trò chơi Chinh phục để kiếm NFT, nơi năm đế quốc từ khắp nơi trên thế giới sẽ liên minh, phản bội và chiến đấu để đạt được Vinh quang và Vận may.
- zKasino là một sòng bạc phi tập trung được xây dựng trên công nghệ ZK-Rollups Lớp 2 gồm cả zkSync và StarkNet.
- Redline là game đua Robot NFT, thuộc dòng game chiến lược đầy kịch tính.
Các dự án mảng Game – NFT – DAO hiện nay đa số ở chế độ testnet và đang trong giai đoạn xây dựng. Tuy nhiên, có thể thấy có sự đa dạng về thể loại, phong phú về số lượng. Hy vọng khi ra mắt, chúng ta có thể kiểm chứng nhiều hơn về chất lượng các dự án này.
Infrastructure
Wallet
- Argent là ví StarkNet đầu tiên tương tác với mã thông báo và NFT. Quản lý danh tính của bạn bằng “Đăng nhập bằng StarkNet” và tận hưởng những gì tốt nhất của DeFi. Argent đã chạy trên StarkNet Alpha Mainnet.
- Braavos là một ví tự quản lý thân thiện để quản lý tiền và NFT của bạn cũng như kết nối với dApp. Braavos đã chạy trên StarkNet Alpha Mainnet.
- Ngoài ra còn có rất nhiều ví khác đang xây dựng trên StarkNet như: Web3auth, Opera, FoxWallet, Ledger, WalletConnect.
Cầu nối
- StarkGate là cầu nối chuyển token giữa Ethereum và StarkNet được phát triển bởi StarkWare. Hiện đã chạy trên StarkNet Alpha Mainnet.
- Obiter Finance là một cầu nối optimistic cross-rollup phi tập trung để chuyển các tài sản gốc Ethereum, là cơ sở hạ tầng của Lớp 2.
- KUBRI đúc và cầu nối ERC1155 NFTs từ Starknet sang Ethereum.
Infrastructure/service
Chainlink – giao thức oracle hàng đầu đang triển khai để tích hợp trên StarkNet.
The Graph – giao thức ngăn xếp dữ liệu hàng đầu đang triển khai để tích hợp trên StarkNet.
Ngoài ra StarkNet đã kết hợp với hàng loạt tên tuổi lớn như ConsenSys, Nethermind, iqlusion, OpenZeppelin, Figment, Chainstack, Equilibrium để triển khai hạ tầng cho StarkNet
Dev tools
- Nile là công cụ CLI để phát triển các dự án StarkNet được viết bằng Cairo.
- js,StarkNet.py, StarkNet.php, StarkNet-rs đây là thư viện của từng loại ngôn ngữ lập trình được hỗ trợ bởi StarkNet.
- Warp là trình giúp chuyển đổi từ ngôn ngữ Solidity sang Cairo.
Network tools
- Pathfinder Nút trạng thái đầy đủ của Starknet được viết bằng Rust.
- StarkTx công cụ phân tích giao dịch StarkNet.
- Voyager là explorer cho hệ sinh thái StarkNet, cung cấp tất cả các khả năng cần thiết để điều hướng qua hệ sinh thái này. Nó không chỉ bao gồm dữ liệu chỉ đọc mà còn hỗ trợ tương tác với các hợp đồng thông minh trên Starknet.
Tổng kết
StarkWare có đội ngũ hơn 70 dev tài năng, số tiền huy động được lên tới $261M từ các tổ chức lớn, cộng với $12M grant từ Ethereum Foundation và được định giá lên tới $8B. Từng ấy cũng đủ nói lên tiềm năng của StarkWare, đặc biệt là StarkNet – một sản phẩm trung tâm của StarkWare.
StarkNet đã triển khai Alpha mainnet từ tháng 11/2021 và đang chuẩn bị chạy mainnet chính thức. Một tín hiệu đáng mừng nữa là StarkWare đã thông báo sẽ ra token trong thời gian tới, dự kiến là tháng 9.
Hiện tại hầu hết các dự án đang trong giai đoạn testnet, anh em có thể tìm kiếm cơ hội retroactive ở những dự án đó. Anh em cũng có thể dùng thử StarkGate hoặc chạy Node cho StarkNet để tìm kiếm cơ hội retroactive nhé.
Hy vọng với những thông tin trên sẽ giúp các bạn có cái nhìn tổng quan về sự phát triển của nền tảng StarkNet.