Tổng quan

Blockchain ra đời với khát vọng giải quyết vấn đề bảo mật và quyền riêng tư, từ Bitcoin đến Ethereum đã phần nào giải quyết được vấn đề này. Tuy nhiên, lại phát sinh ra vấn đề mở rộng, mở rộng đến vô hạn, điều mà Ethererum đang cố gắng giải quyết bao nhiêu năm qua vẫn chưa được. StarkWare tiên phong với Stark of Proof mong muốn giải quyết 3 vấn đề lớn của blockchain là mở rộng, bảo mật và phi tập trung.

StarkWare có 2 sản phầm chính như sau:

  • StarkNet: một ZK-Rollup phi tập trung – Trái tim của StarkWare

  • StarkEx: dịch vụ được quản lý

Hãy cùng GFS Blockchain tìm hiểu StarkNet là gì qua bài viết nghiên cứu dưới đây nhé.

*** Tìm hiểu thêm về StarkWare là gì -> Xem tại đây

StarkNet là gì?

StarkNet là một ZK-Rollup phi tập trung, là một mạng L2 trên Ethereum. StarkNet giúp các dApp đạt được quy mô không giới hạn cho các tính toán của mình, trong khi vẫn tận dụng được tính bảo mật của Ethereum. Các nhà phát triển có thể viết các hợp đồng StarkNet và triển khai chúng trên mạng và người dùng có thể gửi các giao dịch tới các hợp đồng này (theo cách tương tự như cách thực hiện trên Ethereum).

Node StarkNet (được gọi là sequencer) được triển khai bằng Python. Môi trường thực thi giao dịch StarkNet, được gọi là StarkNet OS (tương tự như Máy ảo Ethereum), được triển khai ở Cairo. Điều này tối ưu hóa hiệu suất chứng minh của mỗi lần thực hiện giao dịch. Một hợp đồng Solidity được triển khai trên Ethereum kết nối mạng StarkNet (L2) với Ethereum (L1).

StarkNet là gì
StarkNet là gì

Đội ngũ phát triển

Đội ngũ phát triển cốt lõi của StarkNet

StarkNet là một sản phẩm của StarkWare, vì thế đội ngũ phát triển cũng chính là đội ngũ của StarkWare.

  • Eli Ben-Sasson (Co-Founder, President tại Starkware): Eli là người đồng sáng lập kiêm chủ tịch hội đồng quản trị của StarkWare. Anh ấy đã nghiên cứu bằng chứng mật mã và Zero Knowledge Proofs of Computational kể từ khi anh ấy nhận bằng tiến sĩ về khoa học máy tính lý thuyết từ đại học Hebrew vào năm 2001. Eli là người đồng phát minh ra các giao thức STARK, FRI và Zerocash. Ông là nhà khoa học sáng lập của Zcash. Trong nhiều năm, ông giữ các vị trí nghiên cứu tại Viện nghiên cứu cao cấp tại Princeton, Harvard, MIT và gần đây nhất là Giáo sư CS tại Technion.
  • Uri Kolodny (Co-Founder, CEO tại Starkware): Ông có bằng B.Sc. (Magna cum Laude) về khoa học máy tính của đại học Hebrew và bằng MBA của MIT Sloan. Uri là người đã đồng sáng lập một số công ty công nghệ, trong số đó có OmniGuide (một công ty MIT phát triển sợi quang học cho phẫu thuật nội soi) và Mondria (nhà phát triển các công cụ trực quan hóa dữ liệu lớn). Trước đây, Uri cũng từng là EIR với hai công ty VC của Israel và là nhà phân tích tại McKinsey.
  • Michael Riabzev (Co-Founder, Chief Architect tại Starkware): Ông có bằng tiến sĩ khoa học máy tính từ Viện Công nghệ Technion Israel, nơi ông tập trung vào việc phát triển các hệ thống thực tế để tính toàn vẹn trong tính toán không có kiến ​​thức, đỉnh cao là phát triển và triển khai hệ thống zk-STARK. Michael có bằng B.Sc. trong toán (cum Laude) và một M.Sc. trong khoa học máy tính, cả từ Technion. Ông có 14 năm kinh nghiệm phát triển phần mềm, bao gồm tại phòng thí nghiệm nghiên cứu của Intel và IBM. Michael đã làm việc về hardware acceleration, cryptographic algorithms, GPGPU, SDN, phát triển web…
  • Alessandro Chiesa (Co-Founder, Chief Scientist tại Starkware): Ông là giảng viên khoa học máy tính tại UC Berkeley. Nghiên cứu của ông mở rộng các lĩnh vực lý thuyết độ phức tạp, mật mã và bảo mật, đồng thời tập trung vào các cơ sở lý thuyết và triển khai thực tế của Zero Knowledge Proofs, ngắn gọn và dễ xác minh. Anh ấy là người đồng phát minh ra giao thức Zerocash và là tác giả của libsnark, thư viện mã nguồn mở hàng đầu cho Succinct Zero Knowledge Proofs. Alessandro là nhà khoa học sáng lập công ty Zcash. Ông đã nhận được B.Sc. bằng Khoa học Máy tính và Toán học, và bằng Tiến sĩ trong Khoa học Máy tính, từ MIT.
  • Bên cạnh 4 nhà sáng lập xuất sắc thì đội ngũ của StarkWare gồm 40 thành viên cũng là những kỹ sư tài năng và kinh nghiệm phong phú trong ngành công nghiệp blockchain.
Đội ngũ nhân sự cốt lõi của StarkNet
Đội ngũ nhân sự cốt lõi của StarkNet

Ban cố vấn khoa học của StarkNet

Đội ngũ cố vấn của StarkNet cũng chính là đội ngũ cố vấn của StarkWare.

  • Avi Wigderson: là giáo sư toán học tại viện nghiên cứu cao cấp (IAS) ở Princeton và là thành viên của học viện khoa học quốc gia Hoa Kỳ từ năm 2013. Wigderson là người nhận giải thưởng Nevanlinna (1994), giải thưởng Gödel (2009), giải Knuth (2019) và giải Abel (2021).

Wigderson đã học đại học tại Technion (Israel). Ông đã nhận bằng tiến sĩ của mình vào năm 1983 cho công việc tính toán phức tạp dưới sự giám sát của Richard Lipton tại Princeton. Ông gia nhập giảng viên của đại học Hebrew vào năm 1986 và vào năm 2003 ông đã theo học toàn thời gian tại IAS.

  • Madhu Sudan (cố vấn khoa học cho StarkWare): là giáo sư khoa học máy tính Gordon McKay tại đại học Harvard. Ông lấy bằng cử nhân của học viện công nghệ Ấn Độ tại New Delhi năm 1987 và bằng tiến sĩ tại đại học California tại Berkeley năm 1992. Trước khi gia nhập Harvard, Madhu Sudan đã làm việc tại IBM, MIT và Microsoft Research. Madhu Sudan là người nhận giải thưởng Nevanlinna (2002) cho công trình của mình về chứng minh có thể kiểm tra theo xác suất và giải mã danh sách và là người nhận giải thưởng Infosys Foundation về toán học năm 2015. Ông là thành viên của ACM, IEEE và AMS, đồng thời là thành viên của Học viện khoa học Quốc gia. Các mối quan tâm nghiên cứu chính của Madhu Sudan là giao tiếp đáng tin cậy và sự phức tạp trong tính toán.
  • Shubhangi Saraf (cố vấn khoa học cho StarkWare): là phó giáo sư khoa toán và khoa học máy tính tại đại học Toronto. Trước đó, cô đảm nhiệm vị trí giảng viên tại đại học Rutgers. Mối quan tâm nghiên cứu của cô chủ yếu nằm trong khoa học máy tính lý thuyết, tập trung vào độ phức tạp số học, mã sửa lỗi và thuật toán thời gian tuyến tính. Cô nhận bằng cử nhân toán học của MIT năm 2007 và sau đó là bằng tiến sĩ khoa học máy tính của MIT vào năm 2011. Trước khi gia nhập giảng viên của đại học Rutgers vào năm 2012, cô đã dành một năm với tư cách là nhà nghiên cứu sau tiến sĩ tại viện nghiên cứu cao cấp (IAS). Cô đã nhận được học bổng nghiên cứu Alfred P. Sloan và giải thưởng NGHỀ NGHIỆP NSF.
  • Swastik Kopparty (cố vấn khoa học cho StarkWare): là phó giáo sư toán học và khoa học máy tính tại đại học Toronto. Các lĩnh vực nghiên cứu của ông bao gồm mã sửa lỗi, lý thuyết độ phức tạp tính toán, trường hữu hạn, tính ngẫu nhiên và tính ngẫu nhiên giả. Swastik lấy bằng tiến sĩ khoa học máy tính tại MIT năm 2010, là postdoc tại viện nghiên cứu cao cấp ở Princeton trong giai đoạn 2010-2011 và là giảng viên khoa toán và khoa học máy tính tại đại học Rutgers từ năm 2011 đến năm 2021. Anh ấy là người được nhận của học bổng nghiên cứu Alfred P. Sloan và giải thưởng NGHỀ NGHIỆP NSF.
Ban cố vấn khoa học của StarkNet
Ban cố vấn khoa học của StarkNet

Các đặc điểm chính của StarkNet

StarkWare đang xây dựng StarkNet, một L2 ZK-Rollup phi tập trung, không cần sự cho phép (permissionless) và chống kiểm duyệt, hỗ trợ tính toán chung trên Ethereum. Nó dựa trên ngôn ngữ Turing-hoàn chỉnh Cairo .

Các nhà phát triển, người dùng và các node StarkNet sẽ có thể làm mọi thứ mà người ta mong đợi từ L2 Rollup:

  • Các nhà phát triển có thể xây dựng các ứng dụng của riêng họ và triển khai chúng trên StarkNet.
  • Người dùng có thể gửi các giao dịch đến StarkNet để được thực hiện, giống như họ đang tương tác với Ethereum.

Tất cả các giao dịch StarkNet sẽ được tổng hợp theo gói (batch) và tính hợp lệ của chúng sẽ được chứng minh trong bằng chứng STARK => sau đó sẽ được xác minh trên Ethereum. Vì nỗ lực tính toán cần thiết để xác minh các bằng chứng STARK là nhỏ theo cấp số nhân so với tính toán đã được chứng minh, StarkNet sẽ mở rộng Ethereum theo các mức độ lớn.

Vì tất cả các giao dịch trên StarkNet sẽ được STARK chứng minh, nên chỉ những chuyển đổi hợp lệ mới được chấp nhận trên Ethereum. Tất cả dữ liệu cần thiết để tạo lại trạng thái StarkNet đầy đủ sẽ được xuất bản trên chuỗi (on-chain). Bất kỳ ai cũng có thể chạy node StarkNet. Các thuộc tính này sẽ làm cho StarkNet an toàn và permissionless như Ethereum.

Sơ đồ hoạt động trên StarkNet
Sơ đồ hoạt động trên StarkNet

StarkNet có các điểm mạnh như sau:

  • Khả năng mở rộng và tính toàn vẹn: StarkNet hỗ trợ mở rộng, đồng thời duy trì tính bảo mật của L1 Ethereum bằng cách tạo ra các bằng chứng STARK ngoài chuỗi (off-chain) và sau đó xác minh các bằng chứng đó trên chuỗi (on-chain).
  • Mục đích chung: trên StarkNet, các nhà phát triển có thể dễ dàng triển khai bất kỳ business nào bằng cách sử dụng hợp đồng StarkNet (StarkNet Contract).
  • Khả năng kết hợp: StarkNet cung cấp khả năng tổng hợp, tạo điều kiện phát triển và đổi mới dễ dàng.
Các điểm mạnh của StarkNet
Các điểm mạnh của StarkNet

Các cột mốc quan trọng của StarkNet

StarkNet đang trên quá trình hoàn thiện các cột mốc của mình. Hiện tại chỉ còn 2 mốc nữa là hoàn thành được full các tính năng.

Các cột mốc quan trọng của StarkNet
Các cột mốc quan trọng của StarkNet

Lộ trình phát triển

StarkWare đang xây dựng StarkNet theo bốn bước:

  • Bước 0 – Cơ sở (hoàn thành)
  • Bước I – Planet: bản tổng hợp một ứng dụng
  • Bước II – Constellations: bản tổng hợp nhiều ứng dụng
  • Bước III – Universe: bản tổng hợp phân cấp
Lộ trình phát triển của StarkNet
Lộ trình phát triển của StarkNet

Bước 0 – Cơ sở

StarkWare đã hoàn thành việc đặt ra một số nền tảng quan trọng cho StarkNet như: Cairo, ngăn xếp phần mềm Stark, StarkEx.

Bước I – Planet: bản tổng hợp một ứng dụng

Bước này sẽ cho phép các nhà phát triển xây dựng và triển khai các ứng dụng có thể mở rộng của riêng họ trên StarkNet.

Bước II – Constellations: bản tổng hợp nhiều ứng dụng

Bước tiếp theo sẽ hỗ trợ nhiều ứng dụng chạy trên cùng một phiên bản StarkNet và truy cập vào cùng một trạng thái L2 chung. Điều này sẽ cho phép khả năng tương tác giữa các ứng dụng khác nhau, cũng như giảm chi phí khí đốt do tính kinh tế theo quy mô được cải thiện.

Bước III – Universe: bản tổng hợp phân cấp

Bước cuối cùng trong quá trình phát triển của StarkNet là phân cấp hoạt động của nó.

Tài chính

Đang cập nhật

Đối thủ cạnh tranh

Đối thủ cạnh tranh của StarkNet là các nền tảng Layer 1 như: Near, Sol, Avalanche, Polkadot… và các nền tảng Layer 2 khác như: Polygon, Arbitrum, Optimism …

Đối tác hiện tại

StarkNet có các đối tác như sau:

Các đối tác hiện tại trên StarkNet
Các đối tác hiện tại trên StarkNet

Các dự án đang xây dựng trên Starknet

Cùng điểm qua các mảnh ghép trên Starknet hiện nay:

Các mảnh ghép hệ sinh thái Starknet
Các mảnh ghép hệ sinh thái Starknet

*** Tìm hiểu thêm về hệ sinh thái StarkNet đang phát triển ra sao -> Xem tại đây

*** Để kiểm tra các dự án đang xây dựng trên StarkNet -> Xem tại đây     

Tokenomic

Chi tiết về token Starknet

  • Token name: Starknet

Phân bổ token Starknet

  • Unallocated (chưa phân bổ): 8.1%
  • Foundation: 10%
  • Grants: 12%
  • StarkWare Investors: 17%
  • Core Contributors: 32.9%
  • Community Provisions: 9%
  • Community Rebates: 9%
  • Donations: 2%
Phân bổ token của Starknet
Phân bổ token của Starknet

Ứng dụng của Starknet

  • Quản trị
  • Thanh toán phí giao dịch trên StarkNet
  • Tham gia vào cơ chế đồng thuận của StarkNet

Cộng đồng

Các kênh thông tin và cộng đồng hiện nay của StarkNet:

Kết luận

StarkWare đang xây dựng StarkNet, một L2 ZK-Rollup phi tập trung được hỗ trợ trên Ethereum, hỗ trợ tính toán chung dựa trên ngôn ngữ Cairo.

StarkNet sẽ cho phép các ứng dụng mở rộng quy mô mà không ảnh hưởng đến bảo mật, người dùng trả phí giao dịch hợp lý và toàn bộ hệ sinh thái sẽ phát triển nhanh chóng.