Toàn cảnh hệ sinh thái Polkadot năm 2021 - Một năm xây dựng mảnh ghép

Tổng quan

Năm 20221 đã qua, chúng ta chứng kiến được rất nhiều điểm rực sáng của thị trường Crypto. Sau trend “Memecoin”, thị trường vẫn đi vào tìm những giá trị cốt lõi của mình. GameFi bùng nổ với Axie, sau đó là Metaverse với sự tham gia của hàng loạt ông lớn thị trường truyền thống SamSung, Adidas… Nhưng việc xây dựng blockchain Layer 1, 2 vẫn tiếp tục là câu chuyện lớn của ngành blockchain. Với việc hàng loạt dự án Layer 1, 2 tham gia giải quyết vấn đề của Ethereum và đã bùng nổ, tăng trưởng hàng trăm lần như Solana, Fantom, Avalanche, Terra… Có một ông lớn khác, chỉ mới tăng trưởng nhẹ nhàng, đang âm thầm hoàn thành những bước tiến vượt bậc để giải quyết những vấn đề lớn của Blockchain, được dìu dắt bởi Tiến sĩ Gavin Wood, đó chính là Polkadot. Năm 2021 chứng kiến những cột mốc lịch sử trên chặng đường trở thành một siêu Blockchain của Polkadot. Đã có 6 Parachain trên Polkadot, 16 Parachain trên Kusama, hơn 700 triệu USD được bơm vào hệ sinh thái Polkadot và còn nhiều điều thú vị sẽ được tổng hợp lại trong bài viết dưới đây.

Hãy cùng GFS Blockchain nhìn lại hoạt động của Polkadot và hệ sinh thái năm 2021 nhé.

Thay đổi nhận diện thương hiệu

Vào ngày 26/10/2021, Parity Technologies đã đưa ra đề xuất thay đổi logo mới cho Polkadot. Đây là web dành cho holder Polkadot vote để lựa chọn logo mới https://vote.polkadot.network/, cuộc bầu chọn đã kết thúc và logo mới được công bố như hình sau:

Logo nhận diện thương hiệu mới của Polkadot

Logo cũ được dùng trước đây:

Logo cũ của Polkadot

Parachain

Nếu năm 2020, Polkadot (dot) đã đặt các dấu mốc quan trọng cho nền tảng, thì 2021 là một năm đáng kinh ngạc khi chứng kiến sự ra mắt của Parachain, Slot Auction và Crowdloan trên không chỉ một mà hai mạng Relay-chain: Kusama ra mắt vào đầu năm và Polkadot theo sau lên vào tháng 12.

Trước khi Polkadot và Kusama có thể lưu trữ các Parachain, logic đặc biệt cần được thiết kế và viết để đảm bảo rằng mỗi Parachain chạy với các đảm bảo bảo mật tương đương cho Relay Chain. Tăng cường bảo mật này với đủ phân quyền trong khi vẫn có thể mở rộng là một nhiệm vụ không thể xem thường. Sau khi hoàn thành logic sharding của Polkadot, nó cần phải được triển khai cho chuỗi trực tiếp trước khi bất kỳ Parachain nào có thể được khởi chạy. Hãy nói rõ ở đây, chúng tôi đã cố gắng chuyển đổi một “mono–chain” thành “multi-chain” được chia nhỏ. Không chỉ điều này, mà còn được gọi là “multi-chain” không đồng nhất , một trong đó các phân đoạn được chuyên biệt để thực hiện một công việc cụ thể rất hiệu quả. Và không chỉ cái này, nhưng nó phải được thực hiện trên một mạng lưới trực tiếp nắm giữ tổng giá trị có thể sánh ngang với phần lớn các công ty trong danh sách Fortune 500.

Parachain đầu tiên được ra mắt trên Polkadot với chuỗi Shell . Shell sau đó được nâng cấp lên thành Parachain Statemint thông dụng, ra đời sau đó một thời gian vào tháng 12. Ngoài Statemint, một số Parachain cộng đồng đã ra mắt. Để chọn đội nào có thể ra mắt trước, năm vị trí parachain đã được đấu giá theo hợp đồng thuê hai năm cho những người trả giá cao nhất.

Polkadot đã hoàn thành năm phiên đấu giá đầu tiên, hoàn thành giai đoạn cuối cùng của quá trình ra mắt. Nói chung, hơn một trăm triệu DOT (106 triệu, chiếm 9% tổng nguồn cung) đã bị khóa trong hai năm để cho thuê một vài vị trí đầu tiên. Và với thử nghiệm mở rộng được thực hiện trên Rococo testnet, tất cả 5 Parachain trên cả Polkadot và Kusama đều hoạt động tốt, tạo ra các khối ngay thời điểm vị trí của họ hoạt động.

Hiện Batch 2# đã bắt đầu và kết thúc vào ngày 10/03/2022.

Trong khi đó, Kusama hiện đã hoàn thành Batch #4 và có 16 Parachain được khởi chạy và chạy trên Relay Chain của nó, hiện đang triển khai đấu giá các slot của Batch 5#. Đối với Kusama chỉ với 16 Parachain, hơn ba triệu KSM đã bị khóa trong 12 tháng, đó là 31% tổng nguồn cung

*** Để hiểu thêm về Parchain và Crowdloan -> Xem tại đây

Với các Parachain hiện đã được khởi chạy, đề xuất giá trị ban đầu của Rococo như một mạng thử nghiệm cho logic Parachain mới đã kết thúc. Tuy nhiên, nó sẽ tìm thấy một mục đích mới như một trung tâm testnet parachain cộng đồng, một sáng kiến được đưa ra cách đây ít lâu. Các nhóm cộng đồng sẽ có thể tích hợp Parachain của họ để kiểm tra các công nghệ như XCM giữa họ với nhau trong một môi trường không đặt cọc.

Công nghệ

Đầu tiên, đáng chú ý là phiên bản 2 của XCM, định dạng tin nhắn của Polkadot giúp các hệ thống đồng thuận khác nhau dễ dàng tương tác. XCM v2 là phiên bản “sẵn sàng sản xuất” đầu tiên của XCM và đã ra mắt trên Polkadot, mang theo hướng dẫn nâng cấp từ ban quản trị của Polkadot thành thứ sẽ trở thành Statemint Parachain. Mục đích chính của XCM hiện tại là cho phép một số hình thức chuyển giao tài sản giữa các chuỗi cũng như cung cấp một lớp giao dịch chung cho phép các chuỗi biết nhau tương tác với chức năng chuyên biệt của chúng. Nó cũng mang lại nhận thức về phiên bản, cho phép các chuỗi nâng cấp trong thời gian riêng của họ mà không sợ mất liên lạc với những người khác đã nâng cấp trước đó. Nó cũng chứa một số chức năng để bảo vệ khi mọi thứ xảy ra sai bất ngờ, từ phát hiện và báo cáo lỗi, cho đến một “mạng lưới an toàn” đặc biệt giúp thu nhận các nội dung không được sử dụng bất ngờ ở tin nhắn.

Staking của Polkadot cũng đã phát triển trong năm 2021. Số lượng tài khoản đề cử mà nó có thể hỗ trợ đã tăng gấp ba lần từ 6.000 vào cuối năm 2020 lên 22.000 vào đỉnh điểm trong năm nay. Điều này xảy ra chủ yếu thông qua một sự thay đổi để đảm bảo rằng các cuộc bầu cử sắp xếp có thể diễn ra trong nhiều giai đoạn.
FRAME, API và framework cho phép các mô-đun có thể dễ dàng tổng hợp logic kinh doanh trên chuỗi, cũng đã được nâng cấp trên toàn bộ board để giờ đây tất cả các pallet (mô-đun) sử dụng macro thủ tục gọn gàng và dễ hiểu hơn nhiều. Vào năm 2021, nó đã chứng kiến việc bổ sung một số pallet bao gồm tài sản và đơn vị, giúp mở khóa khả năng của Polkadot trong các mã thông báo và NFT tương ứng. Các Statemine và Statemint Chain sử dụng các pallet này cho bộ tính năng cốt lõi của họ.
Nhiều cải tiến cơ bản cũng đã lặng lẽ đưa nó vào cơ sở mã Substrate, đặc biệt là sự sẵn sàng sản xuất của ParityDB, cơ sở dữ liệu blockchain được tối ưu hóa cao được thiết kế đặc biệt cho các chuỗi Substrate cần hiệu suất tối đa. Công cụ và đặc biệt là hệ thống trọng số – lý do mà chuỗi Substrate không cần đo lường động chậm của các nền tảng hợp đồng thông minh – đã được mài dũa, sẵn sàng để ra mắt.

Toàn cảnh về hệ sinh thái Polkadot

Hệ sinh thái Polkadot được hiểu là các dự án tích hợp trên cả Polkadot và Kusama.

*** Tìm hiểu thêm về toàn cảnh hệ sinh thái Polkadot trong năm 2021 -> Xem tại đây

Hạ Tầng

Hệ sinh thái Polkadot có nền tảng hạ tầng đầy đủ, trải đều trên khắp các sector, từ smartcontract, bridge, oracle, storage, wallet…

1. Smartcontract

Do đặc thù hệ Polkadot được thiết kế theo modular, Relay Chain chỉ làm nhiệm vụ chính là bảo mật, và 1 số giao dịch nhỏ cho phép, các Parachain làm các nhiệm vụ còn lại. Smartcontract có vai trò quan trọng trong việc xây dựng hệ sinh thái và thu hút người dùng đến với hệ sinh thái Polkadot. Các dự án Smartcontract tương thích EVM và WASM nổi bật như: Moonbeam/Moonriver, Astar/Shiden, đây là cả 2 dự án đã chiếm được slot Parachain thứ 2 và 3 trên cả Polkadot và Kusama.

Moonbeam/Moonriver

Dự án Moonriver đã khởi chạy trên Polkadot và ngày 16/1/2022 Moonbeam sẽ khởi chạy trên Polkadot. Moonbeam/Moonriver hiện đã có hơn 160 dự án xây dựng và tích hợp, trở thành một hệ sinh thái phát triển khá nhanh, dù còn rất trẻ. Hoạt động Defi trên Moonriver đạt đỉnh ATH hơn 400 triệu USD

2. Các mảng hạ tầng khác: Oracle, Bridge/Crosschain, Data/Storage; Privacy, Indentity, explorer, wallet…

Các dự án hạ tầng còn lại cũng phát triển mạnh mẽ trên polkadot, trong các vị trí Parachain trên Kusama hiện tại có rất nhiều dự án hạ tầng như: Khala, Crust Netwwork, Calamari Netwwork, KILT protocol…

Chainlink đã cung cấp cho cộng đồng Polkadot một số tin tuyệt vời, nó đã cung cấp dịch vụ oracle của mình cho tất cả các chuỗi dựa trên Substrate, nghĩa là nó sẽ khả dụng hiệu quả cho các Parachain sử dụng khi họ cần.

DeFi

Các dự án làm về DeFi trên Polkadot/Kusama khá đông đúc và đa dạng, đầy đủ các sector của DeFi. Tuy nhiên, hiện giờ hoạt động hiệu quả nhất và mạnh nhất chỉ có Moonriver trên Kusama, các dự án khác hoạt động còn rất khiêm tốn, 2 dự án đã hoạt động nổi trội là: Moonriver và Karura.

Từ AMM – DEX, đến Lending- Borrow, Yeild Farming, Sythetic, Stablecoin, chúng ta vẫn thấy Moonriver đang chiếm lĩnh và hoạt động chính, kế đến là Karura với một số đóng góp nhỏ hơn. Có thể điểm qua một vài dữ liệu quan trọng :

TVL trên Moonriver có lúc đạt ATH hơn 415 triệu USD, trong khi đó Karura chỉ mới vỏn vẹn 58.4 triệu USD, các dự án khác rất bé hoặc chưa hoạt động.
Moonriver đứng đầu lượng khối lượng giao dịch và TVL hầu như ở các mảng : AMM – DEX, Lending – Borrow, Yeild Farming.
aUSD/kUSD là đồng stablecoin của dự án Acala/Karura được, kUSD Web3 foundation làm tiền tệ chính thức để thanh toán các khoản tài trợ cho các án được hỗ trợ bởi Web3.

Các dự án tham gia đấu giá Batch #1 Parachain sẽ chính thức hoạt động vào đầu năm 2022, chúng ta cùng chờ đợi những tín hiệu ban đầu này.

=> Polkadot/Kusama có đặc thù phát triển khác với các dự án Layer 1 hiện tại, sau khi Polkadot mainnet vào giữa năm 2020, thì các dự án vẫn chưa hoạt động trên Polkadot, nên cho đến đầu năm 2021, TVL trên Polkadot vẫn chưa có gì. Tuy nhiên, sau khi hoàn thành Parchain trên Kusama Batch#1, các Parachain được cắm vào Relay Chain, thì hoạt động DeFi tăng hơn 400 triệu USD chỉ trong vài tháng. Hiện tại, các Parachain trên Polkadot đã hoàn thành Batch #1, tương tự người anh em Kusama, chúng ta sẽ cùng chứng kiến sự tăng trưởng DeFi trên Polkadot sẽ phát triển như thế nào so với Kusama.

NFT/Game/Metaverse

Mảng NFT-Game-Metaverse nếu như đầu năm 2021 các dự án trên Polkadot/Kusama dường như chỉ đếm trên đầu ngón tay thì giờ đây nhiều như “ như nấm mọc sau mưa”. Có rất nhiều dự án lớn nhỏ trên Polkadot/Kusama, một số dự nổi bật như có thể kể đến: Ajuna Network giới thiệu các SDK đầy đủ tính năng để sử dụng Unity và Unreal với Substrate. Bit.Country, một nền tảng dành cho các trò chơi và chuyển đổi Meta cũng đạt cột mốc quan trọng đầu tiên hoàn thiện logic cho nền kinh tế , quản trị và thị trường NFT toàn cầu .

Ngoài ra phải kể đến các dự án được xây dựng trên Moonbeam/Moonriver như: Lamdamoon Metaverse, CWS, RMRK,…

=> Dù nửa sau năm 2021, trend Game, Metaverse bùng nổ, tuy nhiên các dự án trên Polkadot/Kusama lại chưa hoạt động nên chưa chứng kiến sự bùng nổ này, tuy nhiên, các dự án trên Moonriver như: RMRK,CWS… chứng kiến sự tăng hơn 10000%.

DAO

Mảng DAO trên hệ sinh thái Polkadot là khá thú vị. Bản thân của Polkadot và Kusama có hoạt động government như một tổ chức DAO thực sự, họ có: Democracy, Concil, Treasury và Bounty, các thành viên Dot/Kusama holder hoạt động rất tích cực.

Các dự án DAO nổi bật có thể thấy là SubDAO được W3f tài trợ.

Trên Moonriver dự án Rome đang hoạt động tích cực và được cộng đồng Moonriver đánh giá rất cao.

=> 2020 Polkadot mainnet nên hoạt động DAO chưa thể hiện vai trò của mình, nhưng 2021 hoạt động này thể hiện mạnh mẽ qua các quyết định về hoạt động mạng Polkadot, từ thay đổi Logo, nhận diện thương hiệu, bỏ phiếu thông qua các đề xuất quan trọng khác như Parachain, nâng cấp Shell lên Statemint.

Dữ liệu on-chain

Với Mạng Polkadot/Kusama, Relay Chain chủ yếu làm nhiệm vụ an ninh và một số giao dịch giới hạn trên chuỗi Relay Chain, ví dụ như: stake, vote… Các giao dịch được thực hiện trên Parachain. Các bạn cùng theo dõi những dữ liệu on-chain để hiểu rõ vấn đề này và theo dõi hoạt động hiện tại của mạng.

Polkadot

Tổng quan dữ liệu onchain trên Polkadot

Tổng quan dữ liệu trên Ethereum

Dựa trên 2 hình ảnh, các bạn có thể thấy một số đặc điểm khác nhau:

Do khác nhau về bản chất của blockchain, nên trên Ethereum bạn có thể tìm được tất cả các thông tin của blockchain, từ giao dịch, độ khó thợ đào….Nhưng trên Polkadot lại là validator, tỷ lệ lạm phát, số transfer, holder. Thứ nhất sự khác biệt về cơ chế đồng thuận POW trên Ethereum và NPOS trên Polkadot. Thứ 2 trên Polkadot, Relay Chain chủ yếu thực hiện các giao dịch hạn chế phục vụ vote, staking chúng ta chỉ thấy transfer.

Trên Ethereum, blockchain Monolithic nên có thể thấy đa dạng các giao dịch

Khác với các mạng POS truyền thống khác là chỉ có validator. Polkdot có thêm Nominator. Số Validator trên Polkadot là 297 là một con số khá ấn tượng nếu so với BSC, hay Near… Có đến 613 triệu DOT được staking để chạy node, chiếm 61.3 %, một tỷ lệ khá là cao, và có thể thấy sự phi tập trung rất là cao ở Polkadot.

Số lượng DOT holder cũng khá là lớn lên đến 855,812, với tổng tỷ lệ tham gia staking là 738 triệu DOT đã bao gồm hơn 100 triệu DOT locked được đóng góp cho các Parachain. Điều này thể hiện rất rõ niềm tin của Holder DOT dành cho dự án.

Chúng ta cùng tiếp tục quan sát dữ liệu onchain trên mạng Kusama.

Kusama

Nếu so với Polkadot, mạng Kusama đã hoạt động được hơn 4 tháng và hiện có 16 Parachain được kết nối vào RelayChain để hoạt động.

Cùng điểm qua một số dữ liệu quan trọng

1. So với Polkadot thì mạng Kusama hoạt động thấp hơn, có thể thấy qua một số chỉ số (thống kê mạng KSM/DOT) như: holder: 233,930/855,724; transfer: 1,449,821/6,345,777, tỷ lệ staking: 46%/64%. Có thể thấy mạng Kusama ra đời sau Polkadot nên số lượng holder cũng ít hơn hẳn. Do là mạng canary của Polkadot nên niềm tin dành cho Kusama cũng ít hơn so với Polkadot, nhưng vẫn rất là cao khi nhìn vào tỷ lệ staking lên đến 46%.

2. Moonriver

Về cơ bản, Moonriver là Parachain tương thích với EVM, nên các thông tin tương đối gần gũi với Ethereum, chỉ có khác là ở Moonriver là Collator chứ không như Miner của Ethereum.

Các chỉ số hoạt động của Moonriver sau hơn 4 tháng hoạt động.

Số lượng giao dịch hàng ngày đạt ATH 473,484 vào ngày 16/11/2021, thấp nhất là 2,119 vào ngày 26/08/2021

Số lượng giao dịch hàng ngày trên Moonriver

Có tổng 416,120 ví mới được tạo ra, ngày có số lượng ví cao nhất là 19,019 ví vào ngày 16/11/2021

Biểu đồ kích thước khối trung bình của chuỗi Moonriver cho biết kích thước khối trung bình lịch sử tính bằng byte của chuỗi khối. Kích thước khối đạt đỉnh 32,193 byte vào ngày 16/11/2021.

Dù chỉ mới hoạt động trên mạng Kusama hơn 4 tháng, nhưng các chỉ số cho thấy Moonriver hoạt động khá hiệu quả, điều này cũng cho thấy khuynh hướng các blockchain có hỗ trợ EVM được đón nhận khá tích cực từ Dev và người dùng.

Hoạt động cộng đồng Polkadot

Sự tăng trưởng trực tuyến của Polkadot đã diễn ra mạnh mẽ trong năm 2021, trang web của họ đạt khoảng hai triệu lượt xem trang, trong đó khoảng một phần tư là người dùng duy nhất, gấp khoảng bốn lần tổng số của năm trước. Người theo dõi Twitter đã tăng hơn 10 lần trong cùng thời gian, từ dưới một trăm nghìn người vào cuối năm 2020 lên hơn một triệu người hiện nay và người đăng ký Wechat đã tăng gần gấp ba lần từ 18 nghìn (năm 2020) lên gần 50 nghìn người hiện nay. Trong khi đó, cơ sở người hâm mộ Twitter của Kusama đã tăng từ khoảng 30.000 lên hơn 200.000, thể hiện mức tăng trưởng khiêm tốn hơn một chút nhưng vẫn đáng kể là hơn 500%.
Trong các phương tiện truyền thông trực tuyến khác, tổng số cũng đang tăng lên, với Polkadot Reddit hiện có 70.000 thành viên và Discord 20.000. Kênh YouTube hiện có hơn 40.000 người đăng ký và có 1,1 triệu người xem 126.200 giờ tài liệu giáo dục Polkadot. Và trong mười hai tháng qua, Polkadot đã xuất bản hàng trăm bài báo, tin tức và video liên quan đến Polkadot và Substrate.
Trong khi đó, Polkadot Wiki đã trải qua một số lần cải tổ lớn vào năm 2021. 160 cộng tác viên đã tạo ra nội dung của nó, trong đó có 1,5 triệu lượt truy cập trong năm, với 3,2 triệu lượt xem trang được phục vụ. Chương trình đại sứ cũng tiếp tục đến năm 2021 với tổng số tăng lên 2.391 ứng viên và đại sứ.

Hoạt động Funding – Partner

Vào ngày 17/10/2021 ngài Gavin Wood, nhà sáng lập Polkadot nói rằng, kho bạc Polkadot có sẵn 18.936.300 DOT dành để tái đầu tư vào hệ sinh thái, số tiền này tại thời điểm đó khoảng hơn 700 triệu USD, một con số khổng lồ.

Ngoài ra, Polkadot là dự án được sự ủng hộ rất lớn của cộng đồng Developer, chỉ sau Ethereum.

Chương trình Substrate Builders đang khởi động: 163 đội mới đã đăng ký tham gia chương trình trong năm 2021 với 36 dự án may mắn được chọn. Trong năm, 53 đánh giá kỹ thuật đã được thực hiện cho các đội trong chương trình với 11 đội hoàn thành tất cả các mốc đã đặt ra.

Các dự án Astar và Moonbeam cũng có các chương trình phát triển hệ sinh thái của riêng mình.

Sự biến động về giá của token nền tảng

Polkadot

Theo dữ liệu trên Coingecko ngày 09/1/2022 thì Polkadot xếp hạng thứ 9 trên tổng thị trường, với vốn hóa khoảng 25,65 tỉ USD.

Mức tăng trưởng trong vòng một năm qua của Polkadot là 665%. Với mức giá từ 8.26 USD (13/1/2021) và mức giá cao nhất là 54.98 USD (04/11/2021).

Dữ liệu vốn hóa và chart của Polkadot trên Coingecko

Kusama

Theo dữ liệu trên Coingecko ngày 09/1/2022 thì Kusama xếp hạng thứ 65 trên tổng thị trường, với vốn hóa khoảng 2,16 tỉ USD.

Mức tăng trưởng trong vòng một năm qua của Kusama là 950% từ mức giá 62.69 USD (13/1/2021) đến mức giá cao nhất là 596.16 USD (19/05/2021).

Dữ liệu vốn hóa và chart của Kusama trên Coingecko

Tổng kết

Năm 2021 là một năm bận rộn và nhiều điểm nhấn với cả hệ sinh thái Polkadot. Chúng ta cùng tóm tắt những điểm nổi bật nhất của toàn bộ hệ sinh thái Polkadot đã thực hiện được:

Polkadot hoàn thành đấu giá Parachain Batch #1, đã kết nối thành công các Parachain & RelayChain, trong khi đó Kusama hoàn thành Batch#4 với 16 dự án đã kết nối thành công vào RelayChain.
Các dự án trên toàn hệ sinh thái đã hoàn chỉnh các mảnh ghép cần thiết: từ hạ tầng, DeFi, NFT, Game, Metaverse, Dao… và nổi bật lên trong đó là dự án Moonbeam/Moonriver.
Hoạt động cộng đồng sôi nổi, và hoạt động tài trợ phát triển hệ sinh thái nổi bật với con số khổng lồ từ kho bạc hơn 700 triệu USD.
Thay đổi logo và hệ thống nhận diện thương hiệu hướng đến tính toàn cầu của Polkadot.

Những tín hiệu trên cho thấy hệ sinh thái Polkadot/Kusama đã chuẩn bị đầy đủ tất cả các yếu tốt cần thiết để bước vào năm 2022 hoạt động thực sự. Cộng đồng crypto vẫn chờ đợi cú bứt phá ngoạn mục của Polkadot vào năm 2022, và mình thì tin tưởng vào sự bùng nổ của Polkadot/Kusama như vụ “ Bigbag” vĩ đại xưa kia.

Hàng tuần, GFS Blockchain sẽ cập nhật các thông tin mới nhất về thị trường Crypto, mọi người hãy thường xuyên theo dõi tại website và đừng quên tham gia vào nhóm cộng đồng của GFS để thảo luận với các thành viên khác nhé: