Tổng quan
The Merge, một sự kiện rất được mong đợi đối với Ethereum vì nó được kỳ vọng sẽ giảm lượng khí thải từ ETH với khả năng cải thiện hiệu quả năng lượng của mạng hơn 99%. Nó cũng sẽ tạo tiền đề cho việc bổ sung chuỗi Sharding, giai đoạn tiếp theo trong tham vọng mở rộng quy mô của Ethereum cùng với việc áp dụng các giải pháp Layer 2 như ZK-Rollups .
The Merge Ethereum trước đây được gọi là ETH 2.0 là một trong những câu chuyện tốn rất nhiều giấy mực của cộng đồng tiền mã hóa cũng như thời gian công sức của nhóm phát triển Ethereum. Mọi người hãy cùng GFS Blockchain tìm hiểu về ý nghĩa của The Merge đối với Ethereum trong bài viết sau nhé!
Một số vấn đề của Ethereum
Chúng ta được biết đến Ethereum là mạng blockchain công khai phổ biến nhất để phát triển các ứng dụng phi tập trung (DApps) và hợp đồng thông minh. ETH đã chứng minh làm thế nào một công nghệ blockchain có thể đạt được sự chấp nhận trong thế giới thực của cả cá nhân và doanh nghiệp. Có thể thấy nhu cầu sử dụng DeFi và NFTs đã bùng nổ mạnh mẽ vào năm 2021 với số lượng giao dịch đã tăng vọt như thế nào.
Tuy nhiên, điều này cũng gây ra một số tác dụng phụ tiêu cực như sau:
- Phí Gas cao: Sự phổ biến của chuỗi đi kèm với một nhược điểm. Phí thường tăng khi tắc nghẽn mạng tăng lên, do đó việc xử lý giao dịch trở nên khó khăn hơn.
- Sự tắc nghẽn mạng: Giao tiếp giữa các node không tối ưu. Do đó, việc thực thi hợp đồng thông minh bị chậm lại.
- Sử dụng năng lượng: Cơ chế đồng thuận PoW không thân thiện với môi trường như tùy chọn PoS sắp tới.
- Dung lượng đĩa: Việc chạy một nút trở nên khó khăn hơn vì mạng quá lớn.
- Giá GPU: Để khai thác ETH, bạn card màn hình(GPU) đắt tiền. Điều này dẫn đến sự khan hiếm đơn vị GPU và tăng giá. Với PoS, sẽ không cần sử dụng đến GPU nữa.
The Merge là gì?
The Merge là sự kiện nâng cấp của mạng Ethereum thể hiện sự chuyển đổi chính thức từ cơ chế đồng thuận Proof-of-Work (POW) sang Proof-of-Stake (POS) . Khi bản nâng cấp được hoàn thành, chuỗi Ethereum 2.0 sẽ được ra đời với sự hợp nhất giữa chuỗi Ethereum mainet hiện tại và chuỗi Beacon.
Quá trình nâng cấp mạng Ethereum có khối lượng công việc rất lớn, vì vậy được chia làm 3 giai đoạn nhỏ là Beacon Chain, The Merge và Shard Chain
- Beacon Chain (triển khai tháng 12/2020) là giai đoạn đầu tiên để chuyển đổi ETH từ cơ chế đồng thuận Proof-of-Work (PoW) sang cơ chế Proof-of-Stake (PoS). Trong giai đoạn này, mạng ETH sẽ có 2 chain chạy song song là ETH1 (sử dụng PoW) và Beacon Chain (sử dụng PoS). Trong giai đoạn này, để tham gia 1 Validator, người dùng cần stake 32 ETH và không được rút ra cho đến khi hoàn thành các giai đoạn tiếp theo.
- The Merge là giai đoạn hợp nhất Beacon và ETH 1.0 thành một chain, sử dụng PoS. Ethereum 1.0 sẽ đưa khả năng chạy các hợp đồng thông minh vào hệ thống PoS, cộng với toàn bộ lịch sử và trạng thái hiện tại của ETH, để đảm bảo rằng quá trình chuyển đổi diễn ra suôn sẻ cho tất cả người dùng và chủ sở hữu ETH.
- Shard Chain là giai đoạn áp dụng giải pháp Sharding trên mạng lưới của Ethereum. Sharding là quá trình chia dữ liệu làm nhiều phần nhỏ và xử lý chúng cùng một lúc để giúp mạng lưới Ethereum đạt được hiệu suất cao hơn, cải thiện khả năng mở rộng và dung lượng.
Một số điểm cần lưu ý:
- The Merge, dự kiến hoàn thành vào nửa cuối năm 2022
- The Merge sẽ không giảm phí gas hay buộc người dùng, và nhà phát triển di chuyển ETH hoặc hợp đồng thông minh sang một chuỗi khác.
- Dựa trên số lượng ETH staking hiện tại, phần thưởng cho validators hàng ngày, doanh thu MEV và số tiền tip hằng ngày kể từ đợt hardfork London, staking ETH sau The Merge được kì vọng có thể đem lại APR (tỷ lệ phần trăm lợi nhuận hàng năm) cao cho người dùng stake.
- Nguồn cung ETH sẽ giảm mạnh sau The Merge do phần thưởng tạo khối PoW giảm sút, phần thưởng validators bị khóa vô thời hạn, cùng với việc burn phí gas cơ sở.
Nhằm tăng số lượng validators và xử lý giao dịch bằng PoS, mạng chính Ethereum (vẫn sử dụng PoW) cần hợp nhất với Beacon Chain (hay còn gọi là Consensus Layer).
Validators trong chuỗi PoS Beacon của Ethereum được yêu cầu staking ETH làm tài sản thế chấp để đề xuất hoặc chứng thực các khối mới trong chuỗi. Validators bất tuân theo quy tắc sẽ bị “slashed” tài sản thế chấp (tich thu tài sản thế chấp), hoặc bị đưa vào ngoại tuyến. Hình phạt là yếu tố đảm bảo an ninh kinh tế của mạng PoS, hoàn toàn trái ngược với các phép tính ngốn điện trong hệ thống PoW.
Mainnet sẽ mang lại khả năng chạy các hợp đồng thông minh vào hệ thống POS(bằng chứng cổ phần), cùng với lịch sử đầy đủ và trạng thái hiện tại của Ethereum, để đảm bảo rằng quá trình chuyển đổi diễn ra suôn sẻ cho tất cả chủ sở hữu và người dùng ETH. Điều này giúp loại bỏ nhu cầu khai thác sử dụng nhiều năng lượng và thay vào đó, bảo mật mạng bằng cách sử dụng token ETH. Một bước thực sự thú vị trong việc hiện thực hóa tầm nhìn Ethereum – khả năng mở rộng, bảo mật và bền vững hơn.
The Merge sẽ mang lại thay đổi gì cho Ethereum
Nhiều bên liên quan trong lĩnh vực tiền mã hóa đang rất mong đợi Ethereum sẽ bùng nổ mạnh mẽ với sự kiện The Merge này. Cho thấy được vài trò của Ethereum là đã đóng góp rất lớn vào sự phổ biến của không gian tiền mã hóa. Tất cả những người sử dụng ví MetaMask cho DeFi, dApps hoặc NFTs đều biết nhiều về tầm quan trọng của Ethereum. Cùng với đó đem lại lợi ích cho nền tảng Ethereum nói riêng và lĩnh vực Blockchain nói chung như:
- Nhiều người dùng hơn có cơ hội trở thành Validator.
- Sự tham gia chung vào Ethereum sẽ tăng lên.
- Mọi người sẽ quan tâm hơn đến blockchain nói chung.
Theo trang web Ethereum, chủ sở hữu ETH hiện tại không bắt buộc phải thực hiện bất kỳ hành động nào do kết quả của việc “hợp nhất”. Họ có thể tham gia vào bản cập nhật bằng cách staking ETH hoặc giúp kiểm tra các bản nâng cấp. Tuy nhiên, tỷ lệ nắm giữ của họ sẽ không thay đổi.
Nguồn cung ETH tiếp tục giảm phát
Ngoài ra, việc chuyển đổi của Ethereum sang mạng POS (bằng chứng cổ phần) với cơ chế Staking Ethereum là một yếu tố thay đổi cuộc chơi. Nó cũng cung cấp một loạt các lợi thế cho người nắm giữ ETH . Nó cũng sẽ giảm việc phát hành ETH mới và phát hành phần thưởng ở các khối thấp hơn. Theo ước tính, việc này sẽ giúp giảm lạm phát của ETH từ 4%/năm xuống chỉ còn 1%/năm.
Hai nguồn cung chính của ETH ở thời điểm hiện tại đến từ:
- Hơn 90% từ Block Reward (2ETH/block) trên Ethereum Mainnet (13,000 – 13,500 ETH/ ngày)
- Khoảng 10% đến từ staking reward trên Beacon Chain (khoảng 1,600 ETH/ ngày)
Song song với việc phát hành ra ETH mới thông qua block reward, thì EIP-1559 được thông qua trên Ethereum Mainnet cũng đồng thời thực thi cơ chế đốt base fee (phí tối thiểu để đưa một giao dịch vào block trên mạng Ethereum) với tỉ lệ lên đến 80-85% tổng phí gas của mỗi giao dịch được thực hiện.
Lợi nhuận staking ETH
Với cơ chế đồng thuận PoW, tất cả phần thưởng khối, tiền tip và Giá trị có thể trích xuất tối đa (Maximal Extractable Value – MEV) sẽ được chuyển đến tay thợ đào. Sau khi The Merge hoàn tất, tất cả doanh thu này sẽ được chuyển cho các stakers, thu nhập của các ETH staker sẽ bao gồm:
- APR cơ bản từ block reward.
- APR từ Tip fee (Priority fee) – phí ưu tiên giao dịch.
Nếu Tip fees tăng mạnh thì APR tổng thể của các ETH Staker cũng sẽ tăng mạnh. Con số này lại phụ thuộc vào 3 yếu tố chính:
- Số lượng ETH Staked.
- Gas fee trên Ethereum network.
- Tỷ lệ Base burn / Total fee.
Như đã nêu ở trên, MEV và tiền tip sẽ chuyển đến validators sau The Merge. Nhưng hiện nay, các nhà đầu tư chỉ kiếm được phần thưởng cho việc xác thực Beacon Chain – hiện dao động khoảng 1.500 ETH mỗi ngày. Lợi nhuận staking hiện tại có thể được tính bằng:
Thu nhập validator/ngày x 365) / tổng số ETH đã staking
Ví dụ: ((1.500 * 365) / 11.666.359) = 4,69% APR.
Tuy nhiên, sau khi The Merge hoàn tất, APR staking có thể được tính bằng cách:
((MEV + Tip + phần thưởng khối theo ngày) x 365) / tổng số ETH đã staking
Ví dụ: (((1.500 + 325 + 1.452) * 365) / 11.666.359) = 10,25%.
Tỷ lệ staking phụ thuộc nhiều vào tổng số lượng ETH đã staking. Khi con số này tăng lên, phần thưởng staking sẽ giảm xuống trong khi lượng ETH phát hành tăng lên và ngược lại. Đáng chú ý là phần thưởng của khối xác thực không theo tỷ lệ 1:1 do càng nhiều ETH được staked, mà thay vào đó nó giảm dần như được hiển thị trong hình sau:
Giảm 99.95% năng lượng để vận hành Ethereum
Hiện tại, Ethereum sử dụng cơ chế PoW để thực hiện việc xác thực các giao dịch diễn ra trong mạng lưới. Theo một số thông tin trên Ethereum Foundation Blog, mức tiêu thụ năng lượng của Ethereum Mainnet tương đương với một số quốc gia quy mô trung bình.
Tuy nhiên, sau khi The Merge xuất hiện, các chuyên gia trong ngành nhận định rằng mức tiêu thụ điện năng của Ethereum giảm rất nhiều để vận hành Ethereum giảm 99.95%, tương đương mức giảm 2000 lần. Infographic bên dưới đây là một so sánh thú vị, có thể làm nổi bật sự thay đổi về mức tiêu thụ điện năng của ETH PoW và ETH PoS.
Tối ưu hóa hệ sinh thái
Sau khi sự kiện The Merge mainet thành công toàn bộ hệ thống Ethereum sẽ chuyển sang PoS, giúp cho mạng lưới được cải thiện về tốc độ giao dịch, khả năng mở rộng nhằm giúp mạng lưới cải thiện hiệu năng đáng kể.
Bên cạnh đó, một trong những người hưởng lợi chính từ việc The Merge thành công sẽ là các dự án trên Ethereum. Khi chi phí giao dịch rẻ, tốc độ giao dịch nhanh hơn, sẽ giúp mạng lưới giảm bớt sự phụ thuộc vào các giải pháp Layer 2 từ đó sẽ hạn chế các nguy cơ về hack/exploit với các ứng dụng Bridge. Người dùng sẽ quay lại với DeFi, GameFi và NFT trên Ethereum, từ đó tạo ra dòng tiền mới trong hệ sinh thái, đưa cả các dự án lẫn bản thân Ethereum tăng trưởng.
Chuyện gì sẽ xảy ra nếu sự kiện The Merge thất bại
Nhà phát triển Ethereum Tim Beiko cho rằng việc hợp nhất có thể diễn ra sớm nhất là vào tháng 8 hoặc tháng 9. Tuy nhiên, ông thú nhận rằng bản chất kỹ thuật của bản nâng cấp khiến việc đặt ngày ra mắt chính xác rất khó.
Nếu được triển khai thành công vào tháng 8 này, thì cột mốc cuối cùng mà Ethereum cần đạt được là Eth2, đây cũng là bản nâng cấp chuỗi phân đoạn dự kiến sẽ đi vào hoạt động đầu năm 2023. Mặc dù The Merge sẽ không giải quyết ngay lập tức các thách thức về khả năng mở rộng, nhưng nó sẽ là bước chuẩn bị để cho chuỗi phân đoạn con (Shard chain) dựa vào mạng PoS đã được hoàn thiện để hoạt động.
Sau nhiều lần trì hoãn, vấn đề với sự kiện The Merge chỉ còn là thời gian khi mà các nhà phát triển Ethereum đã lên kế hoạch testnet trên 3 mạng testnet và đã hoàn thành hai trong số đó là: Ropsten và Sepolia. Hiện chỉ còn lại testnet Goerli sẽ được khởi chạy trong vài tuần tới. Ngoài ra, sự hoạt động ổn định của chuỗi Beacon Chain cũng ngầm khẳng định khả năng thành công của The Merge. Vì vậy, khả năng hợp nhất thất bại sẽ khó có thể xảy ra.
Nếu việc hợp nhất thất bại thì sẽ có hai phiên bản blockchain và hai token ETH riêng biệt chạy song song trên cùng một hệ thống. Điều này có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến giá trị của ETH cũng như tâm lý nhà đầu tư.
Kết luận
Trên đây là những thông tin về sự kiện The Merge của Ethereum sắp ra mắt chính thức trong thời gian sắp tới, hy vọng với những thông tin trên sẽ giúp các bạn có cái nhìn tổng quan về sự kiện The Merge Ethereum. Theo nhận định cá nhân mình, giá trị của ETH sẽ thay đổi tích cực hơn trong thời gian tới khi sự kiện The Merge triển khai mainet thành công.
GFS Blockchain sẽ liên tục cập nhật thông tin mới về thị trường, mọi người hãy theo dõi thường xuyên chuyên mục thông tin dự án tại website và đừng quên tham gia vào nhóm cộng đồng của GFS để thảo luận với các thành viên khác nhé.