Tổng quan

Khả năng mở rộng đã là một vấn đề liên quan đến chuỗi khối Ethereum trong nhiều năm, vì vậy, lần tới khi bạn nghe thấy các thuật ngữ như Sidechains, Plasma, Channels hoặc Rollups, bạn sẽ không còn phải thắc mắc ý nghĩa của chúng nữa. Đây là tất cả các giải pháp được đề xuất để giúp Ethereum mở rộng quy mô. Hơn nữa, các giải pháp được gọi là Layer 2 được nhiều người coi là có khả năng nắm giữ chìa khóa giúp Ethereum mở rộng quy mô và giảm phí khai thác Ethereum. Bởi rốt cuộc, sự tắc nghẽn và phí cao của Ethereum chứng tỏ rằng nó đang trở thành nạn nhân của sự thành công của chính nó. Những phần trong hệ sinh thái của nó như DEX và Yield Farming đã trở nên không thể tiếp cận được đối với người dùng bình thường, những người chỉ có thể chi trả phí gas vừa phải.

Đó chính là động lực chính để các giải pháp Layer 2 đã bùng nổ mạnh mẽ trong năm 2021. Các dự án Layer 2 giờ đã lớn mạnh thành các hệ sinh thái mạnh mẽ đứng cạnh Ethereum, giúp không gian crypto phát triển vượt bậc về rất nhiều chỉ tiêu như người dùng, vốn hóa, TVL …

Trong bài viết hôm nay, GFS Blockchain sẽ giúp bạn tổng hợp lại hoạt động của các hệ sinh thái layer2 trên Ethereum nổi bật.

Cùng  nhìn lại các giải pháp Layer 2

Về cơ bản, có hai cách để mở rộng quy mô blockchain. Một là làm việc trên chính chuỗi chính để cải thiện năng lực giao dịch. Đó là tất cả những gì  Ethereum 2.0  nói về. Cách khác là thay đổi cách mọi người sử dụng blockchain. Nói cách khác, thay vì đặt tất cả các tương tác trên chuỗi chính, một số có thể đi off-chain để giảm bớt tắc nghẽn. Đó là một cách đơn giản để phân biệt giữa các giải pháp khả năng mở rộng Layer 1 và Layer 2.

Các giải pháp Layer 2 hiện đang được sử dụng phổ biến:

• Sidechain: Skale, xDai (Gnosis Chain)
• Hybrid: Arbitrum 
  
• State Channels: Raiden, Connext
• Plasma: Polygon, OMG, LeapDao, Gazelie.
• Optimistic Rollups: Arbitrum, Fuel, Optimism
• ZK-Rollups: Stark Ware, Loopring, zkSync, Aztec

*** Tìm hiểu thêm các giải pháp Layer 2 mở rộng Ethereum -> Xem tại đây

Plasma

Giải pháp L2 có sự góp mặt của một số dự án: Polygon (Matic), OMG, gazebe, LeapDao. Polygon hiện là tay chơi lớn nhất trong các Layer 2 sử dụng giải pháp Plasma. Ngoài ra, Polygon tích hợp thêm các giải pháp Zk Rollup bằng việc mua lại Mir, Hermez. Nên Polygon được kỳ vọng lớn sẽ bùng nổ mạnh trong thời gian sắp tới. Cùng xem các mảnh ghép trên hệ sinh thái Polygon hiện nay.

*** Tìm hiểu tổng quan về dự án Polygon -> Xem tại đây

DeFi

DeFi trên Polygon hiện nay đã phát triển rực rỡ, với đầy đủ các mảnh ghép, và đang trong giai đoạn chững lại với sự cạnh tranh khốc liệt từ các dự án khác như Solana, Avalanche, Fantom, Near… Do đó mà TVL hiện cũng đang đi ngang, chưa có sự bứt phá nào về TVL trên hệ.

1. AMM-DEX

Mảng AMM/Dex trên Polygon rất đông đúc với hơn 45 dự án làm về AMM/Dex. Quickswap là dự án trên Polygon từ những ngày đầu tiên, với TVL gần 800 triệu USD.

2. Lending/ Borrow

Cũng giống mảng AMM/Dex, các dự án trên Polygon cũng rất đông đúc với 13 dự án, có đầy đủ các anh lớn mảng lending trên Ethereum góp mặt, phải kể đến Aave, nhà băng lớn nhất trong DeFi.

3. Synthetic/Derivative

Trái ngược với Lending và AMM/Dex, các dự án mảng này của Polygon lại tỏ ra thua kém và không thu hút nhiều dự án chất lượng tham gia. Số lượng dự án, lượng TVL đều thấp.

4. Yield Farming

Polygon có hơn 50 dự án tham gia mảng Yield Farming, tuy nhiên, đây là mảng không mấy hấp dẫn người dùng trên Polygon, dưới đây là top 10 TVL về Yield Farming trên Polygon.

Hạ Tầng

Polygon hiện có 142 dự án, đầy đủ tất cả các mảng cần thiết cho hệ sinh thái:

• Payment: 9 dự án.
• Cầu: có 8 dự án, lượng TVL trên cầu là: 5.47 tỷ USD.
•  Ví: có 47 dự án.
• Oracle có 21 dự án: có nhiều dự án nổi bật như : Chainlink, API3, Band, Tellor.
• Dev tool có  43 dự án.

NFT – Game – Metaverse

Mảng NFT – Game và Metaverse được Polygon đầu tư khá lớn với Polygon Studio và gói kích thích 100 triệu USD cho mảng này. Có khoảng 152 dự án mảng này trên Polygon, phải kể đến một số dự án nổi bật trên Polygon như: Aaveghotchi, Decentraland, Atari, Revv và Gmee của Animocabrands…

DAO

Hiện có 54 dự án xây dựng DAO trên Polygon

Hybrid & Optimistic Rollups

Có một số dự án sử dụng công nghệ này, nhưng hoạt động nổi bật phải kể đến Arbitrum.

Arbitrum là dự án nhận được kỳ vọng rất lớn của cộng đồng crypto, trong 1 tháng đầu tiên, TVL trên Arbitrum đã đạt mốc 2 tỷ USD. Tuy nhiên, sau một thời gian TVL đã chững lại và không tăng trưởng là bao nhiêu so với các dự án khác.

*** Tìm hiểu thêm về công nghệ của Arbitrum -> Xem tại đây

DeFi

Điểm lại các mảnh ghép trên hệ sinh thái Arbitrum

1. AMM/Dex

Có khoảng 15 dự án Amm/Dex trên Arbitrum, các dự an nổi bật như: CRV, Uniswap, Sushiswap…

2. Lending/Borrow

Hiện có 11 dự án hoạt động, dFroce đang có TVL lớn nhất với 161 triệu USD. Tuy nhiên, các nhà băng lớn trên Ethereum lại chưa xây dựng trên Arbitrum như: Aave, MakerDao… Có lẽ vì vậy mà TVL của Arbitrum không có sự phát triển mạnh mẽ như các hệ sinh thái khác

3. Yield Farming

Có lẽ, do phí gas trên Arbitrum vẫn còn cao, có lúc lên đến 10USD 1 lệnh approve, nên mảng Yeild Farming dù có rất nhiều dự án nhưng TVL rất khiêm tốn so với Polygon và các hệ sinh thái khác

4. Sythetic & Derivative

Đây là mảng có lẽ là yếu nhất trên Arbitrum, khi mà số lượng dự án và TVL của các dự án cũng rất ít so với các mảng khác.

Hạ Tầng

Trên Arbitrum hạ tầng tương đối đầy đủ các mảng như: Oracle, cầu, ví, dev tool.

• Oracle với sự có mặt của Chainlink và Band
• Cầu có nhiều dự án hoạt động nổi bật phải kể đến Celer. Hoạt động trên cầu ETH và Arbitrum có TVL khoảng 3,16 tỷ USD.
• Trên Arbitrum cũng tích hợp đầy đủ các loại ví như: Metamask, Coinbase, Mathwallet… Và các dự án hạ tầng khác nổi bật như: The Graph, Moralis, The Graph, Infura, Alchemy, Defi Llama, Nansen.

Nft – Game – Metaverse – Dao

Hiện chỉ có 2 dự án NFT Marketplace trên Arbitrum là: TOFUNFT và TREASURE.

=> Arbitrum có vẻ đã hụt hơi trong cuộc đua về mảng tiềm năng NFT – Game- Metaverse – Dao so với các đối thủ cạnh tranh L2 và cả các L1 khác.

Zk Rollup

ZK rollup là giải pháp đang rất hot hiện nay, khi thực hiện các giao dịch với chi phí gần như bằng không. Đây là giải pháp hiện đang có nhiều nhà phát triển lớn tham gia, phải kể đến StarkWare, MatterLab. Ngoài ra, Polygon cũng tham gia vào bằng cách mua lại nền tảng Hermez và Mir, Arbitrum cũng đang nghiên cứu thúc đẩy sử dụng Zk Rollup. Tuy nhiên, với giải pháp Zk Rollup hiện nay thì StarkWare đang hoạt động tích cực và mạnh mẽ nhất, GFS xin giới thiệu về hoạt động của hệ sinh thái StarkWare.

StarkWare khởi đầu với StarkEx một giải pháp mở rộng Layer 2 thuần Zk Rollup và không tương thích với EVM, và sau đó là giải pháp mở rộng Layer2 tương tích EVM có tên gọi là StarkNet. Trong khi các ứng dụng chạy trên StarkEx đã hoạt động và tạo được thành tích ấn tượng thì StarkNet mới vừa khởi chạy vào tháng 11/2021 với phiên bản Alpha.

*** Tìm hiểu tổng quan về StarkWare -> Xem tại đây

Cùng nhìn lại những kết quả ấn tượng mà các dự án xây dựng trên StarkEx đã đạt được.

1. AMM/Dex

DeversiFi là AMM/Dex duy nhất trên nền tảng StarkEx của StarkWare, TVL ở thời điểm cao nhất cũng xấp xỉ 100 triệu USD, mức trung bình thấp so với các AMM/Dex khác trên thị trường.

2. Derivative

dYdX là một nền tảng phái sinh phi tập trung chuyên về các hợp đồng vĩnh viễn. Sau khi ra đời, dYdX trở thành sàn giao dịch phái sinh phi tập trung lớn nhất, với TVL có khi lên dến 1 tỷ USD, khối lượng hợp đồng mở hàng ngày lên đến 1 tỷ USD.

3. NFT – Gaming

ImmutableX (IMX) là phương thức xác thực tập trung vào NFT đầu tiên được xây dựng thông qua StarkEx.

IMX là một trong những nền tảng NFT đang hot hiện nay, với việc có nhiều tựa game và ứng dụng nổi tiếng xây dựng trên nó như: bộ sưu tập như TikTok Top Moments, Gods Unchained, Guild of Guardians, Ember … Doanh thu hoạt động IMX đạt được cũng khá tốt so với các nền tảng NFT khác, đỉnh điểm có khi lên đến trên 200 triệu USD/ 1 ngày.

Sorare là một trò chơi bóng đá giả tưởng toàn cầu với tính năng hợp lệ dựa trên StarkEx được đặt riêng. Mới đây, Sorare hoàn thành vòng gọi vốn SeriesB với trị giá 680 triệu USD do SoftBank dẫn đầu

=> Dù là một giải pháp được đánh giá khá cao, tuy nhiên, hệ sinh thái của StarKWare dựa trên Zk Rollup phát triển vẫn còn khá khiêm tốn, với số lượng ít các dự án phát triển trên đó. Với việc phát triển StarkNet tích hợp EVM, hy vọng rằng trong thời gian sắp tới sẽ chứng kiến sự phát triển mạnh mẽ hệ sinh thái của StarkWare.

Sidechain

Sidechain là giải pháp Layer 2 tương thích EVM được cộng đồng rất kỳ vọng trong thời gian qua. xDai và Skale là 2 dự án nổi bật sử dụng giải pháp Sidechain. xDai đã được Gnosis sáp nhập lại thành Gnosis Chain. Với tham vọng viến Gnosis Chain trở thành hệ sinh thái hàng đầu, Gnosis đã cam kết bơm 200 triệu USD để phát triển hệ sinh thái.

Chúng ta cùng điểm qua sự phát triển của hệ sinh thái Gnosis Chain

DeFi

DeFi trên Gnosis Chain dù có nhiều dự án, tuy nhiên dự án chất lượng tầm cỡ lại ít, khả năng thu hút người dùng chưa cao, phản ảnh lượng TVL vẫn còn bé, và mới bắt đầu phát triển, nếu so với các hệ sinh thái khác thì thật nhỏ.

1. AMM/ Dex

Mảng AMM/Dex trên Gnosis Chain có rất nhiều dự án tham gia, tuy nhiên về chất lượng lại không đáng kể.

Các dự án AMM/Dex lớn nhất trên Ethereum như: Crv, Sushiswap … Tuy nhiên TVL hoạt động trên hệ sinh thái này còn rất bé so với khả năng.

2. Lending/Borrow

Mảng Lending thật sự còn quá nhỏ, chưa có nhiều dự án phát triển, chỉ có Agave bản deploy từ Aave là hoạt động với TVL5.75 triệu USD.

3. Synthetic/Derivative

Có sự góp mặt của dự án Perp Protocol với đóng góp hơn 17 triệu USD TVL

4. Yield Farming

Hiện hệ sinh thái chỉ có Bao Finance hoạt động hiệu quả với hơn 48 triệu USD TVL, nhưng thực sự vẫn rất bé so với các hệ sinh thái khác.

Hạ Tầng

Gnosis chain đang giai đoạn bắt đầu xây dựng, hiện có 12 dự án hoạt động phục vụ hạ tầng, trong thời gian tới, Gnosis Chain vẫn sẽ tiếp tục đầu tư nhiều để phát triển hạ tầng đầy đủ phục vụ sự phát triển của hệ sinh thái.

NFT – Game – Metaverse

Ngược lại với DeFi, mảng NFT – Game & Metaverse có đến 29 dự án xây dựng trên Gnosis Chain, nổi bật lên có Project Galaxy, Nifty, POAP…

DAO

Mảng Dao hiện có 14 dự án phát triển, nổi bật và gây được tiếng vang trong cộng đồng là BrightDAO

Tổng Kết

Trong khi chờ đợi Ethereum tiến đến hoàn thành Ethereum 2.0 trong vài năm tới, các giải pháp Layer 2 vẫn đang được kỳ vọng sẽ giúp mở rộng Ethereum. Có nhiều giải pháp được đưa vào vận hành, mỗi giải pháp đều có ưu khuyết điểm riêng, cạnh tranh với nhau và cạnh tranh với cả các Layer 1 khác. Cuộc đua phát triển hệ sinh thái của các Layer 2 vô cùng khốc liệt, Polygon với sức mạnh tài chính to lớn đang vươn lên dẫn đầu cuộc đua Layer2 với việc sáp nhập các nền tảng có nhiều ưu điểm, StarkWare với một ban lãnh đạo xuất chúng cũng đã gây được tiếng vang lớn với phải pháp của mình… Năm 2022 mới chỉ bắt đầu, và chúng ta cùng chờ đợi các tay chơi lớn, các tay đua mới gia nhập cùng thể hiện tài năng của mình trong chặng đường tiếp theo. Sẽ chưa xác định được người chiến thắng cuối cùng, nhưng sự phân hóa sẽ trở nên rõ ràng hơn về bức tranh Layer 2 trong năm 2022 và các năm tiếp theo.

Hàng tuần, GFS Blockchain sẽ cập nhật các thông tin mới nhất về thị trường Crypto, mọi người hãy thường xuyên theo dõi tại website và đừng quên tham gia vào nhóm cộng đồng của GFS để thảo luận với các thành viên khác nhé:

• Nhóm Telegram của GFS Blockchain -> Click tại đây
• Nhóm Facebook của GFS Blockchain -> Click tại đây
• Kênh thông tin Telegram của GFS Blockchain -> Click tại đây
• Kênh Twitter của GFS Blockchain -> Click tại đây