Tổng quan

Thị trường đã và đang bước vào giai đoạn Downtrend khốc liệt và đầy nhàm chán, chắc hẳn những anh em Holders Celo lúc này đang rất quan tâm về tình hình của dự án cũng như những kế hoạch tiếp theo của Team dev trong tương lai.

Ở bài viết này, hãy cùng GFS Blockchain nhìn lại tổng quan về  hệ sinh thái của Celo, đi kèm với đó là những phân tích chuyên sâu hơn về hệ sinh thái Celo ở thời điểm hiện tại, những điều kiện cần phải có? Những mảnh ghép quan trọng, hay những nhận định khách quan từ tác giả bài viết? Tất cả sẽ được làm rõ trong bài viết dưới đây để mọi người có thêm cơ sở nhận định, đánh giá cho các quyết định đầu tư của riêng mình nhé.

*** Bài viết này thuộc chuỗi Series CELO Universe của GFS Blockchain nhằm theo dõi từng bước phát triển của Hệ sinh thái CELO. Tổng hợp các bài viết của CELO Universe -> Xem tại đây

Tầm nhìn và ý tưởng

Được thành lập từ năm 2018, Celo dường như đã không còn xa lạ với anh em tham gia đầu tư Crypto. Celo là một Blockchain layer 1 tương thích với EVM. Celo cũng được xem là hệ sinh thái Blockchain đầu tiên triển khai ứng dụng Crypto cho những người sử dụng thiết bị di động bằng việc đưa Blockchain lên smart-phone (thông qua các Daap) theo một cách đơn giản nhất để bất cứ ai cũng có tiếp cận được Crypto. Nhiều người thường gọi tắt Celo là Mobile Blockchain cũng bắt nguồn từ ý tưởng này của dự án.

Nói tới đây, chắc hẳn nhiều anh em sẽ nghĩ rằng, đây là một ngách phát triển cực kì tiềm năng và có hướng đi riêng biệt với hầu hết các Blockchain hiện tại. Bởi lẽ 7 tỷ người trên thế giới đều sẽ có ít nhất một chiếc điện thoại di động riêng biệt và nếu chỉ một phần nhỏ sử dụng dịch vụ tiện ích của Celo thôi sẽ là một bước đà phát triển vô cùng lớn. Đây được đánh giá là ý tưởng táo bạo và hướng đi mới mẻ.

Tuy nhiên, có thể anh em chưa biết, nhưng thực sự là ý tưởng sử dụng các Dapp trên mobile không phải là một ý tưởng quá nổi bật tới mức có thể tạo làn sóng mới. Thậm chí các hệ sinh thái khác cạnh tranh trực tiếp users với CELO cũng vẫn hoàn toàn đủ tiềm lực và tài chính để xây dựng các Dapp trên Mobile như BSC, Fantom, Avax…v.v. Như vậy, ý tưởng build các tiện ích DeFi trên điện thoại dường như không còn là lợi thế của Celo. Mặc dù họ là dự án đầu tiên và đi đầu trong việc quảng bá cũng như đề cập tới việc này.

Một điểm quan trọng nữa là giả sử anh em cầm một khoản tiền lớn đi Farming, staking, Lending/Borrowing. Liệu có bao nhiêu % anh em ở đây sẽ sử dụng điện thoại để thực hiện hết tất cả thao tác?
Với cá nhân mình, thì điện thoại sẽ tiện ích cho việc check giá, mua bán, thao tác swap đơn giản… Còn với những công việc cần nhiều thao tác hơn, sẽ cần dùng một chiếc máy tính hay laptop để “SKIN IN THE GAME” sẽ thuận lợi và dễ dàng cũng như an toàn hơn rất rất nhiều dùng điện thoại.

Bởi lẽ chỉ với một thao tác Approve sai, có thể bạn sẽ bị mất mát tài sản lớn. Mọi thứ sẽ đơn giản hơn nhiều nếu sử dụng laptop hoặc computer

DeFi 

Thị trường chung đang ở giai đoạn xấu downtrend. Vì thế TVL (Total value lock) hiện tại của toàn hệ sinh thái Celo đang ở mức khá thấp (~150 triệu đô), trong đó gần 120 triệu đô được khóa trong Mento – một Protocol dùng để mint ra các stablecoin thuật toán (Cusd, cEUR, cREAL). Còn lại hơn 30 triệu đô la phần cho các Dapp trong hệ như lending/borrowing hay AMM Dex…v.v.

Dự án làm về Lending số một là Moola Market chỉ vọn vẹn 12 triệu đô la TVL, hay Ubeswap là một AMM hàng đầu trong hệ chỉ có mức TVL ~6 triệu đô la. Một con số quá thấp để thu hút dòng tiền đổ về. Hãy cảm tưởng rằng có một cá mập nào đó swap một lệnh vài triệu đô la tại sàn Ubeswap thì lấy đâu ra thanh khoản để cá mập thoát hàng ???

Thậm chí TVL của UBE tại thời điểm thị trường đang chưa lao dốc cũng chỉ loanh quanh 30-40 triệu đô. Một con số vẫn là quá thấp để thu hút bất kì cá mập hay đội MM nào nhảy vào bơm thổi.

Cá nhân mình thấy rằng, dường như DeFi trên Celo không được chú trọng và quan tâm đúng mực. Các chương trình Incentive Program không phát huy hiệu quả ngay cả khi thị trường đang trong đà hưng phấn.

Các chương trình Launchpad không diễn ra đúng như kì vọng của cộng đồng. Sau Celo stater, đã có một nền tảng Launchpad khác kết hợp AMM DEX hứa hẹn là cực kì tiềm năng trong hệ đó là Celo Launch (CLA) cũng đã đi vào dĩ vãng. Không mấy ai quan tâm và hứng thú với việc ra mắt dự án của mình trên các nền tảng của Celo

ReFi

Hiện tại mình thấy dự án đang tập trung vào một mảng mới nhiều hơn đó chính là ReFi ? Trên các trang truyền thông của dự án liên tục marketing về chiến dịch này. Và hầu như trong Q2, Q3/2022 đều hướng tới mục tiêu gì đó cụ thể liên quan tới cụm từ ReFi

Thuật ngữ này nhìn có vẻ mới mẻ với nhiều người. Refi viết tắt của từ Regenerative Finance dịch ra nghĩa là “tài chính tái tạo” . Nghe có vẻ liên quan tới môi trường và khí hậu phải không anh em. Xem thêm chi tiết về ReFi tại đây

Hướng đi này của Celo thực sự là rất mới khi mà ngày càng có nhiều luật và chế tài áp dụng liên quan tới các công ty tài chính, sản xuất như Tesla, Microsoft..v..v. Đại khái là các công ty phải có trách nhiệm với môi trường và biến đổi khí hậu…. Nôm na về mảng này thì còn thêm 1 định nghĩa nữa đó là: “Tín chỉ Carbon MC02” được lưu hành dưới dạng token. Biết đâu nó lại là trend trong tương lai thì sao. Và Celo hiện tại là đang đi đầu mảng này.

Hợp tác với Mysten labs

Theo Marek Olszewski, Co-Founder của CELO, đến cuối năm 2022, Celo sẽ được nâng cấp với sự góp mặt của thuật toán đồng thuận Narwal và Tusk cho phép chạy với tốc độ 140.000 TPS. Ngoài ra, giao thức Celo cũng sẽ nâng cấp chức năng của Smart Contract với sự hỗ trợ của Mysten Labs (gồm các kỹ sư từng làm việc cho dự án Diem của Facebook-trước kia là Libra).

Mysten Labs đồng thời cũng là đơn vị build Sui Blockchain, và họ sẽ phối hợp cùng Team của Celo chuyển giao công nghệ từ Mysten qua với Celo. Tuy nhiên con số 140.000 TPS được xem là con số “không tưởng”. Hãy nhìn bài học về TPS thực tiễn là SOLANA với nhiều lần mất ổn định và sự cố với blockchain có tps lên tới 65k của mình.

Hãy cùng chờ xem liệu cuối năm nay Celo có thực hiện được như lời Co-Founder của dự án hay không. Nếu đạt được có thể đây sẽ là động lực mạnh mẽ để thúc đẩy Celo phát triển. Nếu không thể thực hiện, đó chỉ có thể là lời hứa hẹn mang hiệu ứng marketing mà thôi.

So sánh các thông số với hệ sinh thái Solana

Hầu hết các chỉ số đều thấp hơn Solana, ví dụ như TPS chỉ đạt 5000 so với 65000. Hay số lượng Validator của dự án…v.v.

Một điều đáng chú ý đó là mạng lưới Celo đã bị đình trệ ở khối 14.035,19. Sự cố ngừng hoạt động mạng lần đầu tiên kể từ khi mainnet ra mắt vào ngày 22 tháng 4 năm 2020. Mặc dù Celo không nhận quá nhiều ảnh hưởng từ sự cố trên nhưng nhóm phát triển đã sửa lỗi hoạt động trở lại bình thường.

Cuối năm 2022 Celo dự định cải tiến lượng TPS của mình lên tới 140k, liệu bài học của SOLANA có làm đội ngũ dự án rút kinh nghiệm. Khi quá chú trọng vào độ nhanh nhạy của blockchain mà giảm đi tính bảo mật cũng như ổn định của toàn bộ hệ thống ???

Backers

Backers của Celo có nhiều cái tên nổi bật như a16z hay Coinbase. Tuy nhiên hiện tại không rõ các backers này đã thoát hàng hay chưa khi mà thị trường liên tục diễn biến xấu và lịch trả vòng Private đầu tiên đã kết thúc từ T5/2022. Với đội ngũ hùng hậu hỗ trợ thì mình cũng có một cơ sở để tin tưởng rằng Celo sẽ được đẩy lại trong tương lai nếu cá mập đã gom đủ hàng

Token release schedule

Lịch trả token của Celo được tuyến tính tới năm 2050. Điều này có vẻ là một điểm cộng khi mà lock trong một thời gian dài sẽ là sự cam kết đồng hành của team dev với đội ngũ dự án.

Tuy nhiên cần lưu ý 2 điểm sau:

1/ Vòng Private đầu tiên với mức giá 0.18 đã được phân phối hết 100% vào tháng 5/2022. Trùng thời điểm downtrend hiện tại của thị trường. Không rõ là những nhà đầu tư từ vòng gọi vốn sớm như vậy đã xả hay chưa. Vì cơ bản thì downtrend ai cũng cần tiền. Và có thể quỹ cũng đã xả trước một phần tuỳ theo chiến lược của từng quỹ.

2/ Vòng Private sale còn lại bán giá 1$ vào năm 2019 và vòng bán ICO năm 2020 với mức giá 1$. Thì so với giá hiện tại đã về tới vòng này. Điều đáng chú ý là 2 vòng này vẫn đang trong giai đoạn Vesting. Vì vậy, theo mình nghĩ không ai xả vào thời điểm này khi mà gần như không có l

Stablecoin

Không thể không nhắc tới Stablecoin của Celo. Như chúng ta đã biết, các Stablecoin trên hệ sinh thái của Celo là các Stablecoin thuật toán và mô hình hoạt động của chúng “gần gần” giống như cơ chế của đồng UST của hệ sinh thái Terra. Để đơn giản và dễ hiểu, cơ chế này có thể nói một cách ngắn gọn là, để in ra được một Stablecoin như cUSD cần mua và lock lại một lượng tài sản (Celo, DAI, BTC…v.v) có giá trị bằng đúng 1USD vào trong nền tảng, ở đây là Mento Protocol. Như vậy, khi nhu cầu sử dụng stablecoin càng nhiều, thì càng có thêm nhiều Celo được thu mua và lock dẫn tới giảm nguồn cung trên thị trường và thúc đẩy việc tăng giá. Đây được xem như là yếu tố then chốt và quyết định số một thời sự bùng nổ của Celo trong tương lai.

Đẩy mạnh việc phát triển Stablecoin cũng được xem là mục tiêu chủ chốt trong hướng đi phát triển của đội ngũ dự án, bởi lẽ Celo hướng tới sự thuận tiện và nhanh chóng cho người dùng thông qua lĩnh vực “Payment“.

Tuy nhiên chúng ta hãy cùng chờ xem đội ngũ dự án làm được thành quả gì trong tương lai. Hơn là những ý tưởng và tầm nhìn trên giấy tờ.

Chưa kể là hiệu ứng xấu từ Stabelcoin thuật toán từ hệ sinh thái LUNA với sự sụp đổ của UST đã ảnh hưởng không nhỏ tới mảng này của các hệ sinh thái khác như Celo

Dự phóng  

Với những thông tin hiện tại, có vẻ như chưa thấy được thông tin gì quá đáng chú ý và thuyết phục của hệ sinh thái Celo để có thể giúp tăng giá đột biến để kéo anh em về bờ. Vẫn cần thêm rất nhiều thời gian để cải tiến và phát triển, chứ không phải đơn thuần chỉ là trên giấy tờ.

Về mặt cơ bản, nếu thị trường hồi phục Celo cũng sẽ nhích giá lên theo sau và đâu đó có thể sẽ có vài con sóng nhỏ đẩy lên cho anh em thoát hàng. Tuy nhiên về lâu về dài, đội ngũ dự án cần có những chính sách và hướng đi mới hợp lý hơn thời điểm hiện tại. Nếu Celo tiếp tục bám vào danh tiếng “The first mobile blockchain for people” mà không thay đổi, có khả năng rằng nó sẽ tiếp tục giữ vững hình ảnh như vậy mãi. Và không thể toả sáng mạnh mẽ và bùng nổ như những gì chúng ta đã thấy ở SOLANA, AVAX, NEAR, ATOM…v.v.

Chúng ta hãy cùng chờ xem Celo sẽ làm được gì với ReFi và một số điểm đổi mới khác trong quá trình phát triển nhé

Kết Luận

Thông qua bài viết, chúng ta có thể dễ dàng nhận thấy những nhược điểm cần khắc phục và hướng đi đúng đắn cho hệ sinh thái Celo. Vẫn còn rất nhiều điều phải làm để có thể bùng nổ hệ sinh thái trong tương lai so với những gì kì vọng của cộng đồng về một trong những dự án tiên phong mang Crypto tới mọi người ở khắp nơi trên thế giới với Smart-phone. Chúng ta hãy cùng GFS Blockchain dõi theo từng bước phát triển của Celo để nắm bắt cơ hội đầu tư nhé.