Tổng quan

Moonbeam, một Parachain Smartcontract EVM hàng đầu trên Polkadot được sự quan tâm rất nhiều của cộng đồng trong thời gian gần đây.

Dự án đã huy động hơn 35 triệu DOT và hơn 48.000 người đóng góp thông qua Crowdloan, lớn nhất trong tất cả các Parachain đến thời điểm hiện tại.

Vậy tiềm năng của Moonbeam như thế nào? Đây có phải là một hidden gem để bạn có thể đưa vào watchlist trong downtrend hay không?

Cùng GFS Blockchain giải mã mô hình kinh tế của Moonbeam, để có thêm góc nhìn về dự án này trong bài nghiên cứu dưới đây bạn nhé.

Moonbeam - Liệu có bền vững trong downtrend
Moonbeam – Liệu có bền vững trong downtrend

Moonbeam là gì?

Moonbeam (GLMR) là một nền tảng hợp đồng thông minh tương thích với Ethereum trên mạng Polkadot, giúp dễ dàng xây dựng các ứng dụng có thể tương tác nguyên bản. Khả năng tương thích Ethereum này cho phép các nhà phát triển triển khai các hợp đồng thông minh Solidity hiện có và giao diện người dùng DApp đến Moonbeam với những thay đổi tối thiểu. Với tư cách là một tổ chức phân phối trên mạng Polkadot, Moonbeam sẽ được hưởng lợi từ tính bảo mật được chia sẻ của Polkadot relay chain và tích hợp với các chuỗi khác được kết nối với Polkadot.

  • Đơn giản hóa trải nghiệm của Dev bằng cách kết hợp khả năng tương thích đầy đủ của Ethereum với sức mạnh của Polkadot, bao gồm khả năng mở rộng, tích hợp chuỗi chéo (cross-chain) và quản trị trên chuỗi.
  • Cung cấp khả năng tương thích hoàn toàn với Ethereum trong môi trường Polkadot parachain. Vì vậy các nhà phát triển (Dev) có thể tiếp tục sử dụng các ngôn ngữ lập trình và công cụ mà họ đã sử dụng nhưng trong một chuỗi Layer 1 đang phát triển nhanh và có thể mở rộng.
  • Tương thích với Substrate và hệ sinh thái Polkadot bao gồm trình khám phá khối, ví, parachain… cho phép người dùng linh hoạt lựa chọn các công cụ và dịch vụ phù hợp cho công việc.

Công nghệ nổi bật

  • The Moonbeam Development Stack : Moonbeam là một nền tảng blockchain hợp đồng thông minh được xây dựng bằng ngôn ngữ lập trình Rust, sử dụng khung Substrate.
  • Thời gian chạy chuỗi khối (Blockchain Runtime): Thời gian chạy Moonbeam cốt lõi chỉ định chức năng chuyển đổi trạng thái và hành vi của chuỗi khối Moonbeam. Thời gian chạy Moonbeam được xây dựng bằng FRAME. Nó bao gồm một số pallet tiêu chuẩn cũng như một số pallet tùy chỉnh. Thời gian chạy được biên dịch thành tệp nhị phân WebAssembly (Wasm), cũng như tệp nhị phân gốc. Các phiên bản đã biên dịch này sẽ được thực thi trong chuỗi relay chain của Polkadot và các môi trường node Moonbeam
  • Kiến trúc tương thích Ethereum: Các hợp đồng thông minh trên Moonbeam có thể được thực hiện bằng Solidity, Vyper và bất kỳ ngôn ngữ nào khác có thể biên dịch các hợp đồng thông minh sang byte code tương thích với EVM. Moonbeam nhằm mục đích cung cấp một môi trường an toàn và low-friction để phát triển, thử nghiệm và thực thi các hợp đồng thông minh tương thích với chuỗi công cụ dành cho nhà phát triển Ethereum hiện có.
Kiến trúc tương thích Ethereum
Kiến trúc tương thích Ethereum

Các bạn có thể tìm hiểu về công nghệ và các thông tin cơ bản khác của Moonbeam -> tại đây

Nền kinh tế Moonbeam

Tokenomic

Token Glimmer (GLMR) là token tiện ích của mạng Moonbeam.

Việc triển khai chính của Moonbeam là trên mạng Polkadot, với token liên kết gọi là Glimmer (GLMR).

Khi mạng Moonbeam ra mắt, tổng nguồn cung token là 1 tỷ GLMR. Một phần của token đã được dự trữ, để đảm bảo mạng duy trì một vị trí parachain trên mạng Polkadot. Các phần quan trọng của mạng lưới cũng được dành cho sự kiện bán Take Flight (10%), huy động vốn từ cộng đồng Moonbeam năm 2021 (15%) và tài trợ trái phiếu parachain trong tương lai (3%).

Tokenomic của Moonbeam
Tokenomic của Moonbeam

Lịch phân bổ token

  • Seed Funding (14%, số lượng token 140.000.000): Seed Funding huy động vào tháng 9 năm 2020. Lịch trình phân bổ trong 24 tháng kể từ khi mainet với thời gian khóa 3 tháng và vesting trong các tháng từ 3 đến 24.
  • Strategic Funding (12%, số lượng token 120.000.000): Strategic Funding huy động vào tháng 3 năm 2021. Lịch trình phân bổ trong 12 tháng kể từ khi ra mainet với thời gian khóa 2 tháng và vesting trong các tháng từ 2 đến 12.
  • “Take Flight” Community Event (9,8%, số lượng token 98.211.164): Take Flight huy động vào tháng 9 năm 2021. Khóa 40 ngày mà không phải vesting.
  • Moonbeam Crowdloan (15%, số lượng token 150.000.000): 15% mạng lưới được phân bổ để thưởng cho các cộng tác viên cộng đồng của Moonbeam vào năm 2021. 30% token được phân phối khi mainet (khi chuyển và EVM được kích hoạt) và 70% tiếp theo phân phối tuyến tính trên cơ sở từng khối (block) trong suốt thời hạn của parachain (96 tuần).
  • Parachain Bond Funding (3%, số lượng token 30.000.000): Các token dưới sự kiểm soát của Foundation, sẽ được sử dụng để thanh toán DOT cần thiết cho vị trí Moonbeam parachain trong năm thứ 3-6. Các khoản thanh toán này có thể dưới hình thức thanh toán lãi suất để vay DOT cho slot parachain hoặc phần thưởng cho những người tham gia huy động vốn cộng đồng (crowdloan). Các khoản tiền này sẽ hoạt động như một hậu thuẫn để đảm bảo rằng vị trí parachain  được tài trợ cho các năm 3-6. Các khoản tiền chưa sử dụng có thể dùng cho các sáng kiến ​​áp dụng giao thức khác của nền tảng.
  • Parachain Bond Reserve (0.5%, số lượng token 5.000.000): Token dành cho mục đích trái phiếu parachain, khoảng 30%. Lạm phát hàng năm 5% (hoặc 1,5% tổng cung) sẽ tự động chảy vào quỹ này để được sử dụng cho tính bền vững của slot Parachain.
  • Treasury (0.5%, số lượng token 5.000.000): Các khoản tiền ban đầu cho kho bạc onchain có thể được sử dụng để tài trợ cho hàng hóa công bằng cách sử dụng quản trị onchain. 20% phí mạng đã chi tiêu sẽ tự động chảy vào quỹ này (80% phí đã chi tiêu còn lại sẽ bị đốt).
  • Long-Term Protocol & Ecosystem Development (16,7%, số lượng token 166.770.536): Các token sẽ được sử dụng bởi Moonbeam Foundation để phát triển giao thức và các chương trình khác.
  • Liquidity Programs (5%, số lượng token 50.000.000): Token cho các chương trình thanh khoản để khuyến khích tăng trưởng và áp dụng trên Moonbeam. Sự phân bổ này sẽ giúp đẩy nhanh hoạt động trong Moonbeam và hệ sinh thái. Khoảng 1,5% nguồn cung (30% phân bổ cho các chương trình thanh khoản) được lên kế hoạch sử dụng trong Chương trình Harvest Moon ước tính sẽ thực hiện từ quý 2 đến quý 3 năm 2022.
  • Developer Adoption Program (3,6%, số lượng token 35.550.000): được sử dụng làm ưu đãi khi ra mắt cho các nhà phát triể  và dự án là những người chấp nhận Moonbeam ban đầu. Vesting tuyến tính 2 năm/tháng. Các token chưa sử dụng từ phân bổ 45 triệu GLMR ban đầu sẽ được phân bổ cho các sáng kiến ​​cộng đồng khác trong “Giao thức dài hạn & Phát triển hệ sinh thái”.
  • Key Partners & Advisors (3,9%, số lượng token 39.468.300): dành cho các đối tác chiến lược và cố vấn. Các cố vấn phải tuân theo lịch phân bổ trong 24 tháng kể từ khi mainet, khóa 7 tháng và vesting tương đương trong các tháng 7–24. Các đối tác chiến lược phải tuân theo lịch phân bổ trong 12 tháng kể từ khi mainet, khóa 2 tháng và vesting trong các tháng từ 2 đến 12. Các đối tác seed phải tuân theo lịch phân bổ trong 24 tháng kể từ khi mainet, khóa 3 tháng và vesting bình đẳng trong các tháng 3–24.
  • PureStake Early Backers (1,4%, số lượng token 14.000.000): Tùy thuộc vào lịch phân bổ trong 24 tháng kể từ khi ra mainet, với khóa 7 tháng và vesting tương đương trong các tháng 7–24.
  • Founders and Early Employees (10%, số lượng token 100.000.000): người sáng lập và nhân viên của PureStake. Tuân theo lịch phân bổ trong 4 năm kể từ khi mainet với thời hạn 1 năm và vesting hàng tháng sau đó.
  • Future Employee Incentives (4,6%, số lượng token 46.000.000): dành cho khuyến khích token nhân viên trong tương lai.  Các vấn đề trong tương lai từ nhóm này sẽ phải tuân theo lịch phân bổ trong vesting 4 năm kể từ ngày mainet hoặc ngày cấp (tùy theo thời điểm nào sau đó) với thời hạn 1 năm và vesting hàng tháng sau đó.
Lịch phân bổ token của Moonbeam
Lịch phân bổ token của Moonbeam

Vận hành nền kinh tế Moonbeam

Moonbeam Network là 1 Parachain Smartcontract trên Polkadot, như là thành phố để các dApp (như các doanh nghiệp) tới xây dựng phát triển. Thành phố Moonbeam muốn phát triển vững mạnh thì phải có đông dApp chất lượng, thu hút đông user, hoạt động thương mại mạnh mẽ. Trên cơ sở biện chứng như vậy, chúng ta sẽ đi sâu vào phân tích sự vận hành nền kinh tế Moonbeam và các yếu tố làm gia tăng giá trị token GLMR:

  • Giá trị gia tăng cho Token GLMR
  • Chi phí nền tảng

Các trường hợp sử dụng Moonbeam Network

Là một Smartcontract tương thích EVM trên Polkadot, người dùng có thể chọn từ vô số ứng dụng DeFi đã chọn để triển khai trên Moonbeam bao gồm DeFi, NFT…

  • DeFi: Dù thị trường đang vào giai đoạn “đông tàn” nhưng DeFi vẫn là một xu thế phát triển trong dài hạn, nơi thu hút đông đảo user và dòng tiền của thị trường crypto. Ở thời điểm đỉnh cao, TVL của cả thị trường có lúc hơn 300 tỷ USD, nhưng đó vẫn là con số khá khiêm tốn so với thị trường tài chính truyền thống, khi biết rằng chỉ giá trị của Apple đã đạt vốn hóa có khi lên 3000 tỷ USD. Qua đó ta thấy được tiềm năng rất lớn của DeFi. Do đó, DeFi trên Moonbeam cũng hứa hẹn tiềm năng phát triển rất lớn bởi vì Moonbeam là 1 Smartcontract EVM trên Polkadot, ngoài ra, là 1 Parachain trên Polkadot nên khả năng kết nối xuyên chuỗi, liền mạch với các Parachain khác, thúc đẩy sự phát triển DeFi trên Moonbeam nói riêng và hệ sinh thái Polkadot nói chung.
  • NFT: Thị trường sưu tầm các NFT, các ứng dụng liên quan đến NFT, thị trường giải trí như game, thể thao, âm nhạc, video… có lẽ là thị trường mà công nghệ blockchain có thể tiếp cận người dùng dễ dàng nhất, ít rào cản pháp lý hơn so với DeFi. Giá trị thị trường truyền thống của ngành nghệ thuật và giải trí lên đến hàng trăm, hàng ngàn tỷ USD. Tuy nhiên, ngành này trong thế giới crypto giá trị vẫn còn rất bé. Tại Moonbeam, các dApp mảng này có thể xây dựng dễ dàng như trên ETH, hoặc có thể deploy từ các dự án trên hệ sinh thái ETH một cách dễ dàng. Ngoài ra, việc crosschain xuyên chuỗi cầu XCM là một lợi thế giúp Moonbeam kết nối với nhiều dự án mảng này trên hệ sinh thái Polkadot.

Gia tăng giá trị cho token GLMR

Là một nền tảng hợp đồng thông minh phi tập trung, Moonbeam cần mã token Glimmer để hoạt động. Token GMLR cần thiết cho các hoạt động như sau:

  • Token GLMR được dùng để thanh toán giao dịch và thực hiện hợp đồng thông minh. Đây là nguồn doanh thu chính của Moonbeam, trong đó được phân bổ:

+ 80% phí  sẽ được đốt cháy, đóng vai trò như một lực giảm phát và tích lũy giá trị cho những người nắm giữ GLMR hiện tại, dựa trên việc tăng cường sử dụng mạng.

+ 20% phí đã chi được chuyển đến kho bạc trực tuyến, có thể được phân bổ thông qua quản trị onchain cho các dự án và sáng kiến ​​tiếp tục áp dụng và tương tác với mạng. Việc sử dụng 20% phí thu được để tái tài trợ cho sự phát triển của mạng lưới đem lại lợi ích lâu dài cho dự án, tăng giá trị token GLMR và cuối cùng là tăng giá trị cho holder GLMR. Để dễ hình dung, chúng ta thử tưởng tượng Moonbeam như là 1 thành phố, họ xây dựng cơ sở hạ tầng, đường xá, cầu cống… còn các doanh nghiệp là các dApp, họ tới đặt trụ sở, nhà máy… hoạt động ở thành phố Moonbeam. Cư dân của thành phố Moonbeam là user. Nếu ở thành phố Moonbeam có nhiều dApp chất lượng, user đổ tới sử dụng các dApp ngày càng nhiều, các doanh nghiệp có lợi nhuận từ hoạt động kinh doanh, và thành phố Moonbeam họ sẽ thu phí mạng từ các hoạt động thương mại của doanh nghiệp và user. Càng nhiều giao dịch thì nguồn thu càng nhiều

=> Nhiều token GLMR bị đốt bỏ khỏi lưu hành -> tăng giá trị token GLMR trong dài hạn.

  • GLMR là tiền tệ chính của Moonbeam, ngoài việc phí mạng lưới được thanh toán bằng GLMR, thì các dự án còn sử dụng GLMR để thanh toán, ví dụ như mua các vật phẩm NFT từ các bộ sưu tầm hay các gaming… trả bằng GLMR

=> Tăng nhu cầu mua GLMR để thanh toán và tích trữ trên ví để sử dụng -> giá trị token GLMR ngày càng gia tăng.

  • Khi hệ sinh thái DeFi trên Moonbeam phát triển mạnh, GLMR sẽ được đưa vào các Pool trong các dự án ngày càng nhiều, và ở hầu hết các cặp thanh khoản. Các nền tảng AMM/DEX, Yeild Farming, Staking, Lending… hoạt động ngày càng hiệu quả và thu hút ngày càng nhiều user, thì GLMR bị khóa ngày càng lớn

=> Tạo ra sự khan hiếm GLMR-> giá trị GLMR ngày càng tăng lên.

  • Nguồn cung lưu hành GLMR cũng bị giảm do việc Staking để chạy Collator, quản trị…

=> Trong ngắn hạn, điều này sẽ làm giảm nguồn lưu hành của GLMR -> làm tăng giá trị token GLMR.

  • Các chương trình tài trợ thúc đẩy sự phát triển của hệ sinh thái về dài hạn là giúp mở rộng người dùng, tăng dApp hoạt động trên Moonbeam

=> Gia tăng doanh thu cho Moonbeam -> gia tăng giá trị bền vững cho token GLMR.

Các nguồn chi phí vận hành

  • Moonbeam phải trả chi phí cho người dùng ủy quyền, và người vận hành Collator, quản trị… Nếu nguồn thu thấp hơn phí trả, thì sẽ gây áp lực giảm giá trong dài hạn lên token GLMR. Hiện tại, lạm phát ước tính token GLMR là 5%/ 1 năm.
  • Để có được 1 slot Parachain, Moonbeam phải thuê DOT của người ủng hộ thông qua Crowdloan trên Polkadot, số lượng DOT là 35.75 triệu DOT. Vì Moonbeam phải trả ngược bằng token GLMR của chính mình (khoảng hơn 143 triệu GLMR được trả trong 2 năm)

=> Điều này làm tăng nguồn cung lưu hành -> gây áp lực giảm giá trị của token GLMR.

  • Trong ngắn hạn, việc Unlock một lượng lớn tại 1 số thời điểm như 40 ngày và 12 tháng sau khi launch

=> Tăng lượng cung lưu hành -> gây áp giảm giá lên token GLMR. Nên nhớ rằng, việc unlock token này chính là việc hoàn trả nguồn vốn đã huy động cho các nhà đầu tư vào Moonbeam bằng token GLMR.

  • Các chương trình tài trợ thúc đẩy phát triển hệ sinh thái trong ngắn hạn phải tốn chi phí rất lớn

=> Gia tăng chi phí -> giảm giá trị của token GLMR.

  • Cũng như một quốc gia, hay thành phố, trong dài hạn mà nguồn doanh thu Moonbeam thấp hơn chi phí => hoạt động không hiệu quả -> giá token GLMR sẽ suy giảm. Còn ngược lại, việc đầu tư ban đầu giúp nhiều dApp chất lượng lên Moonbeam, user ngày càng đông, đến một lúc doanh thu vượt chi phí => giá trị tích lũy trong token dài hạn à giá token GLMR sẽ tăng trưởng ổn định.

Kết luận

Trong thị trường “Gấu”, mô hình kinh tế của Moonbeam sẽ được kiểm chứng rõ nét. Trong ngắn hạn, Moonbeam sẽ gặp vô vàn khó khăn, thử thách đến từ lượng user (người dùng) ít hoạt động, các dApp năng lực yếu rời bỏ dự án … nhưng nếu chứng tỏ được năng lực tài chính, năng lực kinh doanh và sự hỗ trợ của hệ sinh thái Parachain Polkadot thì Moonbeam sẽ có cơ hội bùng nổ mạnh mẽ trong tương lai, khi mà mùa “ bullrun” mới sẽ đến.

Tuy nhiên, dù sao  đi nữa, việc quan sát doanh thu và chi phí của Moonbeam trong dài hạn sẽ giúp bạn định hình được giá trị thực của Moonbeam và từ đó có những chiến lược hợp lý trong đầu tư.

Mọi người hãy tham gia vào các kênh truyền thông của GFS Blockchain để thảo luận cùng các thành viên khác cũng như cập nhật thông tin về các dự án sớm nhất nhé!