Tổng quan

Chắc hẳn những anh em nào thuộc trường phái đầu tư mà cộng đồng hay gọi với cái tên dí dỏm là “Người chơi hệ Celo” cần phải biết và nắm rõ những lý do nào sẽ khiến hệ sinh thái của Celo phát triển và động lực nào sẽ thúc đẩy Celo tăng giá trong tương lai. Và hiện tại hệ sinh thái của Celo đã có những gì, làm được gì để giữ chân người dùng?

Ở bài viết này, hãy cùng GFS Blockchain phân tích chuyên sâu hơn về hệ sinh thái Celo ở thời điểm hiện tại, những điều kiện cần phải có? Những mảnh ghép quan trọng, hay những nhận định khách quan từ tác giả bài viết? Tất cả sẽ được làm rõ trong bài viết dưới đây để mọi người có thêm cơ sở nhận định, đánh giá cho các quyết định đầu tư của riêng mình nhé.

*** Bài viết này thuộc chuỗi Series CELO Universe của GFS Blockchain nhằm theo dõi từng bước phát triển của Hệ sinh thái CELO. Tổng hợp các bài viết của CELO Universe -> Xem tại đây

Một số ưu điểm nổi bật của hệ sinh thái Celo

Phí giao dịch rẻ và tiện lợi.

Để thực hiện các giao dịch trên ví chỉ cần một lượng rất nhỏ Celo đó là 0.0001 CELO (Gần như bằng 0).  Đây là điểm cộng với những user có số vốn nhỏ, không cần quá quan tâm về vấn đề phí gas giao dịch như trên Ethereum. Bạn chỉ với khoảng 0.1 Celo đã có thể thoải mái “skin in the game” với hệ Celo rồi nhé.

Tốc độ giao dịch nhanh

Celo sử dụng giao thức đồng thuận Proof Of Stake (POS) giúp các giao dịch có thể được xử lý nhanh chóng với phí giao dịch thấp. Tốc độ giao dịch thiết kế ban đầu của CELO là: 1.000 giao dịch/giây.

Theo Marek Olszewski, Co-Founder của CELO, đến cuối năm 2022, Celo sẽ được nâng cấp với sự góp mặt của thuật toán đồng thuận Narwal và Tusk cho phép chạy với tốc độ 140.000 TPS. Ngoài ra, giao thức Celo cũng sẽ nâng cấp chức năng của Smart Contract với sự hỗ trợ của Mysten Labs (gồm các kỹ sư từng làm việc cho dự án Diem của Facebook-trước kia là Libra).

Tương thích với Ethereum (Full EVM)

Celo bao gồm một nền tảng hợp đồng thông minh có thể lập trình được, tương thích với Ethereum. Mã code của Celo Blockchain có chung nguồn gốc với Ethereum. Tuy nhiên, nó kế thừa một số khái niệm chính và có những bước phát triển vượt trội hơn so với Ethereum. Điều này cho phép Celo cung cấp các tính năng phong phú cho người dùng và hỗ trợ nhanh chóng một hệ sinh thái đa dạng của các ứng dụng và tiện ích mở rộng của bên thứ ba.

Tóm lại, các Dapp từ hệ sinh thái của ETH có thể chạy thuận tiện qua bên Blockchain của Celo mà không cần phải tuỳ chỉnh lại phần code hay contract. Có thể tạo điều kiện để dòng tiền dễ dàng chia sẻ qua lại giữa hai bên trong tương lai.

Địa chỉ ví liên kết với số điện thoại cá nhân

Nếu anh em nào đã từng sử dụng ví Celo Wallet hoặc Valora App đều dễ dàng nhận thấy sự tiện dụng và đơn giản trong cách sử dụng số điện thoại di động làm địa chỉ ví. Thuận tiện và thân thiện với hầu hết người dùng.

Nhận xét

=> Từ những đặc điểm trên ta có thể thấy, Celo là một Blockchain Layer 1 có nhiều ưu điểm nổi bật và tiện lợi so với một số Blockchain khác như (ETH, BTC..v.v). Tuy nhiên vấn đề scalability (khả năng mở rộng) là điều mà lâu nay các thế hệ Blockchain sau này phát triển đều đang hướng tới như SOL, NEAR, TERRA, FANTOM…v.v. Cũng vẫn là những mục tiêu quen thuộc như: “Tốc độ giao dịch nhanh, phí giao dịch rẻ, khả năng mở rộng xây dựng Dapp cao,…v.v. Vì vậy, mức độ cạnh tranh là rất lớn nếu cứ chỉ bám víu vào các mục tiêu chung này để thực hiện, vì những thứ mà Celo làm được, thì các hệ sinh thái khác thậm chí còn làm TỐT HƠN. Do đó, để có thể vươn lên và tạo sự khác biệt, Celo cần thể hiện nhiều hơn nữa trong tương lai.

Điểm qua các thông số On-chain

Chỉ số Total Value Lock (TVL)

DeFi luôn là mảng phát triển xương sống và cốt lõi của bất kì hệ sinh thái nào, có thể nói một hệ sinh thái nào đó có DeFi phát triển mạnh, thì đương nhiên toàn hệ cũng được cộng hưởng và kéo theo phát triển hơn. Ở thời điểm viết bài, hệ sinh thái của Celo đang có lượng TVL là 342 triệu đô la (khá khiêm tốn) mặc dù trong quá khứ đã từng có đạt con số hơn 1 tỷ đô la vào tháng 9/2021.

Giá đồng Celo sụt giảm kéo theo lượng TVL cũng lao dốc theo là điều dễ hiểu, điều này cộng hưởng chung từ sự ảm đạm của thị trường. Dựa vào biểu đồ tăng trưởng của lượng TVL chúng ta cũng có thể dễ dàng nhận thấy, dòng tiền đã không còn nằm trong hệ trong suốt một thời gian dài, từ đầu năm 2022 cho tới thời điểm này. Thậm chí, dòng tiền còn có xu hướng rời khỏi Celo để chảy vào những hệ sinh thái đang nhận được nhiều sự chú ý hơn từ cộng đồng như NEAR hay TERRA.

Chỉ số trên Explorer

Các thông số trên Blockchain của Celo đang tiến triển khá tốt

• Total transactions: Vượt hơn 116 triệu giao dịch
• Average block time: 5s
• Total Block: hơn 12 triệu Block
• Wallet Address: Hơn 10,4 triệu ví Holders

Chỉ từ hơn một triệu ví vào nửa đầu năm 2021, cho tới nay sau hơn 1 năm phát triển và đẩy mạnh, số lượng ví Holders đã nhanh chóng tăng trưởng chóng mặt. Đây là một điểm cộng từ dự án và đội ngũ phát triển, cho thấy mức độ tin tưởng từ cộng đồng ngày càng tăng cao và phát triển bền vững.

Các chỉ số chung 

Tại thời điểm viết bài, giá của đồng Celo trên trang web thống kê Coingecko đang dao độn quanh mức 2.4$. Vùng giá này đang nằm lưng chừng, đang chia 3 lần nếu tính từ giá ATH, và mới chỉ x3 lần so với giá IDO là 1$.

Marketcap hiện tại của Celo là 1,06 tỷ đô la, xếp hạng 86 trong bảng xếp hạng vốn hóa thị trường cùng lượng volume giao dịch 24h quanh ngưỡng 45 triệu đô la. Một con số cũng khá khiêm tốn với tiềm năng và sự kì vọng từ cộng đồng.

Các lý do vì sao hệ sinh thái của Celo chưa phát triển mạnh

Được xem là dự án tiên phong trong lĩnh vực đưa Blockchain gần hơn tới với thực tiễn đời sống bằng cách tiếp cận với lượng người dùng Smart-phone khổng lồ trên thế giới. Celo đã và đang từng bước phát triển để đẩy mạnh hệ sinh thái cũng như hiện thực hóa mục tiêu và tham vọng rằng bất kì ai ở bất cứ nơi đâu, chỉ với một điện thoại di động và vài thao tác đơn giản, bạn đã có thể tiếp cận những ứng dụng tuyệt vời của Crypto nói riêng và công nghệ Blockchain nói chung.

Tuy nhiên, còn quá sớm để nói về thành công của dự án, bởi sau một thời gian dài phát triển, hệ sinh thái của Celo đang có dấu hiệu bị chững lại so với các đối thủ cùng phân khúc khác. Hãy cùng GFS Blockchain điểm lại những lý do cốt lõi vì sao Celo vẫn chưa thể bùng nổ nhé.

Mảng DeFi chưa phát triển

Thật vậy, hãy nhìn vào chỉ số TVL của hệ sinh thái Celo qua thống kê của DeFILlama, chỉ vỏn vẹn hơn 300 triệu đô la. Tuy nhiên phần lớn trong số này (hơn 70%) lại tập trung vào nền tảng Mento protocol. Vốn là một giao thức chuyên biệt để phát hành và in ấn Stablecoin. Còn lại, chúng ta thấy nổi bật lên dự án Moola Market, một nền tảng Lending/Borrowing số một trong hệ cũng chỉ có TVL rơi vào khoảng 38 triệu đô la. Một con số quá khiêm tốn đối với một Blockchain được xem là tiên phong trong lĩnh vực Mobie-Crypto.

Hãy nhìn vào Ubeswap, một AMM Dex hàng đầu trong hệ, nơi tạo thanh khoản dòng tiền cũng chỉ có lượng TVL vào khoảng gần 20 triệu đô la. Qúa ít ỏi để một cá mập, cá voi nào đó đem tài sản của mình lên đây để mua bán, trao đổi. Hãy thử tưởng tượng một cá voi muốn swap một lệnh nào đó trị giá vài triệu đô la ở một cặp giao dịch bất kì, chắc chắn sẽ khiến sự mất cân bằng trong nền tảng cũng như mức độ rủi ro về trượt giá tăng cực kì cao. Nếu bạn là người có số vốn lớn, chắc hẳn bạn sẽ có nhiều sự lựa chọn tốt hơn thay vì chọn Ubeswap làm nơi lưu trữ, trao đổi tài sản của mình. Qúa rủi ro và thiếu tính ổn định.

Ngoài các dự án nổi bật như Ubeswap, Mobius Money, hay Moola Market, các dự án còn lại với lượng TVL ít ỏi cùng số lượng người dùng hạn chế, hoàn toàn không có sự thu hút dòng tiền nào từ bên ngoài ngoại trừ các chương trình tung ra các gói kích thích và hỗ trợ phát triển hệ sinh thái.

Thiếu định hướng cốt lõi và dàn trải nguồn lực vào quá nhiều lĩnh vực

Theo những gì đội ngũ phát triển của dự án chia sẻ, Celo hướng tới mục tiêu mang sự tiện lợi và nhanh chóng tới người dùng chỉ với một chiếc Smart-phone. Và điều này được họ tập trung build sản phẩm ở lĩnh vực “Payment” làm cốt lõi. Tuy nhiên, thay vì tập trung nguồn lực phát triển vào định hướng tiềm năng này để tối ưu và hoàn hảo thì Celo hiện tại lại dàn trải mục tiêu ra quá nhiều lĩnh vực.

Trong khi nguồn lực có hạn, thay vì chỉ tập trung sản phẩm ở một phân khúc nhất định hoặc đẩy mạnh một mảng riêng lợi thế của mình để hoàn thành thật tốt, rồi từ từ mở rộng ra sau. Celo lại mong muốn mở rộng hơn ra để tiếp cận người dùng bằng cách muốn hiện diện ở hầu hết các lĩnh vực khác đầy tính cạnh tranh: Lending/borrowing, Dex, Laundpad, Wallet, …v.v. Trong khi đó, sản phẩm cốt lõi trong từng lĩnh vực lại không tạo được tiếng vang và chỗ đứng trong cộng đồng nếu so sánh với các đối thủ cùng phân khúc ở các hệ sinh thái khác.

Điều này khiến cho các mảng phát triển quan trọng của Celo đang có dấu hiệu chững lại và hụt hơi cho với các đối thủ khác bởi đặc thù công nghệ luôn luôn phát triển và đào thải mỗi ngày.

Chưa có một người dẫn dắt thực sự

Đội ngũ phát triển Celo đến từ khắp nơi trên thế giới. Họ có kinh nghiệm từ khắp các lĩnh vực như  khu vực công và tư nhân, công nghệ, tổ chức phi lợi nhuận và các tổ chức phi chính phủ. Danh sách team dự án được công bố chi tiết trên website của nền tảng. Cộng đồng thường quan tâm tới 2 cái tên nổi bật chính là Co- Founder của dự án Sep Kamvar và Marek Olszewski, những người rất giỏi trong lĩnh vực công nghệ, máy tính và từng có nhiều kinh nghiệm công tác tại các tập đoàn lớn trên thế giới như Goole hay Microsoft. Tuy nhiên, Celo vẫn cần một cá nhân có đủ tầm thực sự để lead được giàn kĩ sư chất lượng cao cũng như cover được lượng nhân sự khổng lồ tới từ khắp nơi trên thế giới.

*** Xem thêm về nhân sự của Celo tại đây

Thiếu sự hậu thuẫn của một cá nhân đủ tầm ảnh hưởng

Dễ dàng nhận ra, sự thành công của hệ sinh thái Binance Smartchain có sự ảnh hưởng rất lớn từ gã khổng lồ Binance cùng CEO nổi tiếng nhất nhì thị trường Crypto – Changpeng Zhao (CZ). Hay dự án Solana với đồng SOL đã liên tục bùng nổ suốt một thời gian dài với bàn tay ma thuật của anh chàng “Sam xoăn” – Sam Bankman-Fried, CEO của sàn giao dịch nổi tiếng không kém Binance đó chính là FTX, người được mệnh danh là người giàu nhất thị trường Crypto dưới tuổi 30 trong năm 2021.

Thành công của 2 dự án kể trên có sự “phù phép” và hỗ trợ không hề nhỏ tới từ 2 “ông bầu” chịu chơi và khét tiếng trong thị trường Crypto. Từ những chiến lược Marketing hiệu quả, hay những “mánh khóe” bơm thổi tạo trend hay những nghệ thuật đẩy giá đã làm cho BNB hay SOL đã đạt được những thành công cực kì vang dội trong quá khứ.

Tóm lại, không nhất thiết phải có ai đó “chống lưng” để nâng đỡ thì dự án mới có thể thành công và phát triển. Tuy nhiên nếu có thì con đường đi tới thành công sẽ bớt chông gai và dễ dàng hơn rất nhiều so với đối thủ khác. Cho tới nay sau các vòng gọi vốn Celo mới chỉ nhận được hơn 60 triệu đô la tiền đầu tư của các quỹ nổi tiếng trên thế giới. Và chưa thật sự nổi bật nếu so sánh với các đối thủ cùng phân khúc, chúng ta hãy cùng chờ xem trong tương lai liệu có thêm quỹ đầu tư hay KOL nào đủ tầm đồng hành thêm cùng dự án để hướng tới sự thành công hay không nhé.

Điều gì sẽ giúp Celo tăng giá trong tương lai?

Trước hết, chúng ta sẽ hiểu đơn giản với nhau rằng, một đồng coin/token hay bất cứ loại hàng hóa gì trên thị trường tài chính này muốn tăng giá thì đương nhiên lượng CUNG sẽ phải nhỏ hơn CẦU. Có nghĩa là, nếu muốn Celo tăng giá và bùng nổ, thì cần có nhu cầu thực sự hấp dẫn với các nhà đầu tư để họ nắm giữ, họ mua vào nhằm một mục đích gì đó và đi kèm là nguồn cung trên thị trường giảm dần theo thời gian. Đối với Celo, chúng ta hãy cùng GFS Blockchain điểm qua các “USE CASE” cụ thể của đồng coin này để phân tích xem điều gì sẽ khiến nhu cầu mua Celo tăng cao nhé.

Phí Gas giao dịch

Được xem là một công dụng không thể thiếu với đối bất kì dự án Layer 1 nào trên thị trường Crypto. Sử dụng chính đồng coin gốc của hệ sinh thái làm phí giao dịch cho các hoạt đồng Swap, gửi coin, add liquidity,..v.v. Ví dụ: Bạn sử dụng SOL làm phí giao dịch khi hoạt động trên hệ sinh thái của Solana, hay dùng Near làm phí khi chuyển coin, swap trên sàn giao dịch Ref finance của hệ sinh thái Near,..v.v.

Tuy nhiên, phí giao dịch trên hệ sinh thái của Celo rất rẻ, chỉ sử dụng một phần nhỏ Celo đó là 0.0001 Celo (Gần như bằng 0) và không đáng kể. Cho dù Celo có tăng giá lên cỡ 100$ (mặc dù rất khó) đi chăng nữa thì phí vẫn cực kì rẻ và không làm nản lòng các nhà đầu tư nhỏ lẻ.

Ngoại trừ mạng lưới của Ethereum sử dụng đồng ETH làm phí với số tiền khá đắt đỏ thì đa phần các hệ sinh thái sinh sau đẻ muộn sau này đều đã cải thiện được vấn đề phí giao dịch như BSC, FTM, NEAR, SOL, hay cụ thể là CELO. Mình cũng chưa thấy hệ sinh thái nào mà đồng coin tăng trưởng vượt bậc chỉ dự vào việc người dùng mua coin đó để Swap bởi lẽ, chỉ cần một lượng rất rất nhỏ bạn đã có thể thực hiện hàng trăm, thậm chí hàng ngàn giao dịch thoải mái.

Staking

Celo là một dự án Blockchain Layer 1 theo dạng POS (Proof of Stake), bất kì dự án nào phát triển theo dạng này đều có cơ chế Staking để trở thành các Validator hoặc Staking vì đơn giản bạn tin dự án và muốn nhận Reward từ mạng lưới.

*** Xem thêm về những cách để Staking Celo kiếm thu nhập thụ động tại đây

Tuy nhiên, cũng giống như các nền tảng Layer 1 khác, mức %APY ổn định và dao động trong khoảng 5-10%. Với nhiều nhà đầu tư ngắn hạn, đây không phải là một kênh đầu tư có biên độ lợi nhuận hấp dẫn. Chưa kể trong qua trình staking, nếu giá của đồng Celo sụt giảm quá 10% và không thể bán đi khi muốn cũng là một trong những rào cản để các NĐT đổ tiền vào các hình thức này. Chỉ thích hợp với những Holder Long-term (Các nhà đầu tư dài hạn)

Trong quá khứ, mình cũng chưa từng ghi nhận bất kì hệ sinh thái nào có thể tăng trưởng và bùng nổ với “Use case” chính là Staking cả. Đây chỉ là một trong những công dụng kèm theo và đương nhiên phải có đối với những Blockchain theo dạng POS mà thôi.

Farming, Lending/Borrowing

Hiện tại các cặp Farming có sử dụng đồng coin Celo có APY khá thấp và thanh khoản quá ít trên AMM Dex số 1 của hệ đó là Ubeswap (TVL cả sàn chỉ có ~20 triệu đô la). Các cặp farming cũng hạn chế về độ đa dạng, lại không có mức lợi nhuận hấp dẫn, vì vậy chưa thu hút được dòng tiền. Điều này xảy ra tương tự đối với nền tảng Lending của hệ đó là Moola Market khi nhu cầu vay, cho vay trên nền tảng này gần như quá bé nếu so sánh với các đối thủ khác ở các hệ sinh thái khác. Vì vậy, đây cũng chưa được xem là một ngách chính để khiến giá của Celo tăng trưởng.

Nhu cầu sử dụng Stablecoin tăng cao

Theo đánh giá chủ quan từ tác giả bài viết này, đây chính là lý do tiên quyết giúp cho đồng Celo tăng giá trị bền vững theo thời gian cũng như phát triển hệ sinh thái mạnh mẽ.

Như chúng ta đã biết, các Stablecoin trên hệ sinh thái của Celo là các Stablecoin thuật toán và mô hình hoạt động của chúng gần giống như cơ chế của đồng UST của hệ sinh thái Terra. Để đơn giản và dễ hiểu, cơ chế này có thể nói một cách ngắn gọn là, để in ra được một Stablecoin như cUSD cần mua và lock lại một lượng Celo có giá trị bằng đúng 1USD vào trong nền tảng, ở đây là Mento Protocol. Như vậy, khi nhu cầu sử dụng stablecoin càng nhiều, thì càng có thêm nhiều Celo được thu mua và lock dẫn tới giảm nguồn cung trên thị trường và thúc đẩy việc tăng giá. Đây được xem như là yếu tố then chốt và quyết định số một thời sự bùng nổ của Celo trong tương lai.

Đẩy mạnh việc phát triển Stablecoin cũng được xem là mục tiêu chủ chốt trong hướng đi phát triển của đội ngũ dự án, bởi lẽ Celo hướng tới sự thuận tiện và nhanh chóng cho người dùng thông qua lĩnh vực “Payment“.

Ở thời điểm hiện tại, có tổng cộng 3 loại Stablecoin đang hoạt động trên hệ sinh thái Celo đó là cUSD, cEUR, và cREAL (một Stablecoin dành riêng cho thị trường Brazil) cùng với lượng Marketcap lần lượt là 69 triệu đô la, 37 triệu đô la và 18 triệu đô la tại thời điểm viết bài. Nếu so sánh với đồng UST của hệ sinh thái TERRA có marketcap là 18 tỷ đô la, đây thực sự là một con số khập khiễng và gần như không thể cạnh tranh về tất cả các khía cạnh từ lượng user, cơ chế, backers, hay tính ổn định..v.v.

Tuy nhiên, Celo là một hê sinh thái còn non trẻ và còn nhiều thời gian để giải quyết các vấn đề của riêng mình, hướng phát triển đi vào thị trường ngách cũng là một trong những lợi thế của Celo trong việc giảm thiếu bớt đối thủ cạnh tranh của mình. Chúng ta hãy cùng dõi theo trong tương lai nhé.

Lượng cung giảm xuống

Vòng bán private bán giá $0.18 đã vesting suốt 2 năm và sẽ kết thúc vào 05/2022. Vòng bán ICO với mức giá 1$ thì các quỹ cũng như cá voi, cá mập nắm giữ cũng sẽ chưa xả với mức lợi nhuận chỉ x2.5 lần. Theo mình dự phóng, con số trên có thể lên tới 10-15 lần giá ICO các quỹ mới bắt đầu có động thái xả chốt lời. Còn hiện tại thì chưa thể.

*** Thông tin về ICO của Celo tại đây 

Tổng cung của Celo là maximum 1.000.000.000 Coin, và ở thời điểm hiện tại đang có khoảng hơn 40% lưu thông trên thị trường.  Bên cạnh đó lịch vesting của Celo cũng chia nhỏ ra từng tháng và trả tuyến tính tới năm 2050 mới đạt tối đa về lượng cung. Như vậy, tình trạng làm phát quá mức sẽ có thể kiểm soát nếu có các chính sách khuyến khích để sử dụng Celo nhiều hơn trong tương lai.

Kết Luận

Thông qua bài viết, chúng ta có thể dễ dàng nhận thấy những nhược điểm cần khắc phục và hướng đi đúng đắn cho hệ sinh thái Celo. Vẫn còn rất nhiều điều phải làm để có thể bùng nổ hệ sinh thái trong tương lai so với những gì kì vọng của cộng đồng về một trong những dự án tiên phong mang Crypto tới mọi người ở khắp nơi trên thế giới với Smart-phone.

Chúng ta hãy cùng GFS Blockchain dõi theo từng bước phát triển của Celo để nắm bắt cơ hội đầu tư nhé.

*** Trên đây là thông tin mà GFS Blockchain cung cấp hàng ngày nhằm theo dõi từng bước phát triển của hệ sinh thái CELO cũng như các dapp trên nền tảng CELO. Để cập nhật thêm tất cả các thông tin về thế giới của Hệ sinh thái CELO. Hãy theo dõi CELO Universe Series -> Tại đây