Tổng quan
Trong hơn một năm gần đây, các ứng dụng phi tập trung (Dapps) đã có những bước phát triển nhảy vọt, với việc các nhà phát triển Dapps tung ra các thứ như từ trò chơi đến nền tảng tài chính phi tập trung (DeFi) trên blockchain. Điều này đánh dấu sự bùng nổ đồng thời thể hiện sự quan tâm rất lớn của người dùng. Mặt khác có một vấn đề, phần lớn các Dapps chạy trên Ethereum sẽ dẫn đến phí gas cao và chậm trễ do tắc nghẽn trong thời gian cao điểm.
Khả năng mở rộng – thách thức lớn trong công nghệ blockchain – giúp giải quyết vấn đề của sự phát triển bùng nổ thị trường tài chính phi tập trung nói trên. Các giải pháp khả năng mở rộng khác nhau đang cố gắng giải quyết vấn đề này chủ yếu thông qua sharding, layer2 và sidechains.
Tuy nhiên, Solana (SOL) thực hiện một cách tiếp cận khác, cung cấp một blockchain cực nhanh, an toàn và chống kiểm duyệt ở layer 1, để cung cấp cơ sở hạ tầng cần thiết cho việc mở rộng phát triển các ứng dụng phi tập trung.
Hãy cùng GFS Blockchain tìm hiểu Solana (SOL) qua bài viết dưới đây nhé.
Solana (SOL) là gì?
Solana (SOL) là một giao thức base-layer blockchain công khai tối ưu hóa khả năng mở rộng. Giải pháp mở rộng cốt lõi của Solana (SOL) là hệ thống tự động xác định thời gian giao dịch có tên gọi là Proof of History (PoH). Nó cũng kết hợp cơ chế đồng thuận Proof of Stake (PoS) để tăng thông lượng và khả năng mở rộng.
Do đó, Solana (SOL) tuyên bố hỗ trợ 50.000 giao dịch mỗi giây (TPS), khiến nó trở thành blockchain nhanh nhất trên thế giới. Nói một cách dễ hiểu, điều này nhanh hơn gần 1.000 lần so với Bitcoin (thông lượng tối đa ~ 5-7 TPS) và nhanh hơn 3.000 lần so với Ethereum (thông lượng tối đa ~ 15 TPS).Ngoài ra còn hỗ trợ tất cả các ngôn ngữ hợp đồng thông minh tương thích LLVM, chi phí giao dịch thấp (khoảng 10 USD cho 1 triệu giao dịch) và thời gian giải quyết nhanh chóng.
Mục tiêu của Solana (SOL) là cung cấp một nền tảng cho phép các nhà phát triển tạo ra các ứng dụng phi tập trung (dApps) mà không cần thiết kế xung quanh các điểm nghẽn hiệu suất. Nó tận dụng một tập hợp các công nghệ tính toán đột phá có thể hỗ trợ hàng nghìn nút, cho phép thông lượng giao dịch tăng tỷ lệ thuận với băng thông mạng.
Đội ngũ phát triển
Solana Labs là công ty công nghệ đứng sau sự phát triển hệ sinh thái Solana. Đội ngũ Solana Labs là những người giàu kinh nghiệm về khoa học dữ liệu và vận hành hệ thống. Cùng với đó là những thành tựu quan trọng trong lĩnh vực của từng người.
- Anatoly Yakovenko – Founder & CEO: Ông có kinh nghiệm trong việc dẫn dắt sự phát triển vận hành hệ thống ở Qualcomm, hệ thống phân tán ở Mesosphere và nén ở Dropbox. Ngoài ra ông có 4 bằng sáng chế, trong đó có 2 bằng về các giao thức vận hành hệ thống hiệu suất cao.
- Greg Fitzgerald – Co-Founder & CTO: Greg có kinh nghiệm làm việc với hệ thống nhúng. Anh ấy đã tạo ra cầu nối RPC hai chiều giữa C và Lua cho hệ điều hành BREW, giúp khởi chạy chương trình phụ trợ ARM cho chuỗi công cụ trình biên dịch LLVM. Bên cạnh đó còn ra mắt một dự án mã nguồn mở bao gồm trình tối ưu hóa LLVM ở Haskell và công cụ phân tích có giấy phép Python.
- Eric Williams – Co-Founder & Chief Scientist: Là giám đốc khoa học dữ liệu và token economics. Eric từng nghiên cứu vật lý hạt tại Berkeley và nhận bằng tiến sĩ tại Đại học Columbia. Tiếp đến ông hoàn thành postdoc khoa Vật lý Y tế tại Memorial Sloan Kettering Cancer Center và sau đó đã dẫn đầu khoa học dữ liệu tại Omada Health.
- Raj Gokal – Co-Founder & COO: Raj lãnh đạo các hoạt động, sản phẩm và tài chính tại Solana Labs. Ông có 10 năm trong lĩnh vực quản lý sản phẩm và tài chính. Ngoài ra ông là một nhà đầu tư mạo hiểm tại General Catalyst và sáng lập công ty thiết bị y tế tiêu dùng Sano, thu hút hơn 20 triệu đô la.
Thiết kế mạng lưới
- Nhập các transactions cho Leader
- Leader sẽ trình tự các messages và sắp xếp chúng thứ tự một cách hiệu quả để nó có thể được xử lý bởi các nút khác
- Leader tiếp đến thực hiện các transactions trên state hiện tại được lưu trữ trong RAM
- Sau đó Leader sẽ công bố các transactions và chữ ký của state cuối cùng cho Người xác minh
- Người xác minh sau đó sẽ thực hiện các transactions tương tự trên các bản sao của state họ và công bố chữ ký của họ về state nếu nó nhận được xác nhận
- Các xác nhận đã công bố, sẽ đóng vai trò là phiếu bầu cho thuật toán đồng thuận
Đặc điểm nổi bật công nghệ
Để tạo ra một mạng lưới phi tập trung, không kiểm duyệt phù hợp với hiệu suất của một nút duy nhất, nhóm Solana Labs đã phát triển 8 công nghệ chính:
- Proof of History: A clock before consensus
Một thách thức của mạng phân tán là tìm kiếm sự thống nhất về thời gian và trình tự xảy ra các sự kiện, vì các nút trong mạng không thể chỉ tin tưởng vào nguồn thời gian bên ngoài hoặc bất kỳ mốc thời gian nào xuất hiện trong một message.
Giải pháp PoH của Solana là tạo ra một “đồng hồ” đồng bộ trên toàn bộ mạng, cho phép hệ thống theo dõi các giao dịch dễ dàng hơn và theo dõi được thứ tự của các sự kiện bằng cách lưu trữ các bản ghi lịch sử của các sự kiện hoặc giao dịch đó. Từ đó giúp tạo ra sự hiệu quả và gia tăng tốc độ thông lượng trong mạng lưới Solana.
- Tower BFT: A PoH-optimized version of PBFT
Là một thuật toán giống PBFT, tận dụng lợi thế đồng hồ được đồng bộ hóa bởi PoH để đạt được sự đồng thuận trên các giao dịch mạng lưới mà không cần phải chịu phí lớn và độ trễ giao dịch.
- Turbine: A block propagation protocol
Thông thường, trong một mạng phân tán, việc tăng số lượng nút sẽ làm tăng lượng thời gian cần thiết để truyền tất cả dữ liệu đến tất cả các nút. Turbine là một giao thức lan truyền khối nhằm giải quyết vấn đề này. Với Turbine, nếu một nút muốn truyền một thông điệp rất lớn đến 1.000 nút khác, nó sẽ không truyền thông tin đi 1.000 lần. Thay vào đó giao thức Turbine giúp truyền dữ liệu đến các nút blockchain dễ dàng hơn bằng cách chia nhỏ dữ liệu thành các gói nhỏ hơn. Điều này cho phép Solana giải quyết các vấn đề về băng thông và cũng tăng khả năng giải quyết các giao dịch nhanh hơn.
- Gulfstream: Mempool-less transaction forwarding protocol
Gulf Stream là thứ cho phép Solana đạt 50.000 TPS. Nó đóng vai trò quan trọng thúc đẩy bộ nhớ đệm giao dịch. Điều này cho phép validators thực hiện các giao dịch trước thời hạn, giảm thời gian xác nhận, chuyển đổi leader nhanh hơn và giảm áp lực bộ nhớ lên validators từ các nhóm giao dịch chưa được xác nhận.
- Sealevel: World’s first parallel smart contracts run-time
Đây là một công cụ xử lý giao dịch song song cho phép Solana mở rộng quy mô theo chiều ngang trên GPU và SSD. Sealevel cho phép các giao dịch đồng thời trên cùng một chuỗi, dẫn đến thời gian chạy tốt hơn cho mạng.
- Pipelining: Transaction processing unit for validation
Pipelining là một quá trình mà một luồng dữ liệu đầu vào được gán cho các phần cứng khác nhau và chịu trách nhiệm về nó. Do đó, cơ chế này cho phép thông tin giao dịch nhanh chóng được xác nhận và nhân rộng trên tất cả các nút trong mạng.
- Cloudbreak: Horizontally-scaled accounts database
Trong hệ thống phân tán, bộ nhớ được sử dụng để theo dõi các tài khoản và có thể gặp khó khăn trong việc duy trì hiệu suất do thiếu dung lượng bộ nhớ và tốc độ truy cập hạn chế. Do đó, Cloudbreak được thiết kế để tối ưu cho việc đọc và ghi đồng thời trên toàn mạng lưới. Với Cloudbreak, nó giúp mạng lưới Solana đạt được khả năng mở rộng cần thiết.
- Archivers: Distributed ledger storage
Lưu trữ và duy trì dữ liệu trên mạng lưới hiệu suất cao bằng cách phân tán dữ liệu từ các Validators xuống mạng lưới của các nút.
Tài chính
Solana đã gọi vốn thành công được 335.8 triệu USD qua 6 vòng
- 1/4/2018: Secondary Market – Solana
- 1/6/2018: Pre Seed Round – Solana
- 26/9/2018: Seed Round – Solana
- 30/7/2019: Series A – Solana
- 26/3/2020: ICO – Solana
- 9/6/2021: ICO – Solana
Vòng gọi vốn gần nhất được 314 triệu USD do Andreessen Horowitz và Polychain Capital lead. Với khoản này, Solana Labs xác định để mang lại cho các đối tác phù hợp và nguồn vốn để xây dựng các sản phẩm và công cụ. Qua đó giúp đạt được mục tiêu giai đoạn tiếp theo là một tỷ người dùng.
Lộ trình phát triển
Bản beta mainnet Solana ra mắt lần đầu tiên vào tháng 2 năm 2020. Kể từ đó đến thời điểm viết bài, nó vẫn chưa chính thức rời khỏi giai đoạn beta này.
Vào tháng 6, Solana Labs đã gọi vốn thành công 314 triệu USD tiền tài trợ thông qua private token sale. Và Solana Labs sẽ sử dụng khoản tài trợ này để đẩy nhanh quá trình phát triển và xây dựng nền tảng các dApps.
Hệ sinh thái Solana
Các mảng phát triển nổi bật trong hệ sinh thái Solana
- DeFi: Saber – AMM, Raydium – AMM, Serum – DEX,…
- Gaming/ NFT: Star Atlas, Project SEED,…
- Stablecoin: Terra, Tether, USD Coin,..
- Các mảng khác như Wallet, Infrastructure, Oracle,..
Đối thủ cạnh tranh
Là các blockchain layer 1 khác như Ethereum, Polkadot, Fantom, Binane Smart Chain, Cardano,…
Đối tác hiện tại
Các đối tác thương mại và phát triển kinh doanh kể đến như Civic, Hummingbot, Chainlink, Akash, LoanSnap, Fortmatic, dFuse, Pocket Network,…
Tokenomics
Token metrics
- Ticker: SOL
- Token type: Native
- Token uses: Payments
- Initial Supply: 500.000.000
- General Consensus: Proof – of – Stake
- Consensus Mechanism: Tower BFT
Token Usage
- Staking: Solana đang trong quá trình kích hoạt phần thưởng lạm phát cho việc staking SOL để bảo mật mạng.
- Phí giao dịch: người dùng có thể sử dụng SOL để thanh toán cho các giao dịch đơn giản và thực hiện smart contract trên mạng.
- Quản trị: SOL sẽ được sử dụng trong việc bỏ phiếu quản trị trong tương lai.
Token allocation
Cộng đồng
Các kênh cộng đồng và thông tin của Solana:
Mua SOL ở đâu?
Hiện tại, có thể giao dịch SOL ở các sàn như Binance, Huobi, FTX, Coinbase,…
Kết luận
Solana là một dự án blockchain mã nguồn mở với hiệu suất cao, không kiểm duyệt và giải quyết các vấn đề Ethereum gặp phải. Solana luôn tập trung vào việc cung cấp một nền tảng có khả năng mở rộng, an toàn và phi tập trung để có thể hỗ trợ các ứng dụng tài chính phi tập trung phát triển tối đa. Và sẽ không ngạc nhiên nếu hệ sinh thái Solana thu hút ngày càng nhiều các dự án trong thời gian tới, thúc đẩy sự phát triển blockchain toàn cầu.
Trên đây là những thông tin chính về dự án Solana. Nếu bạn thấy hữu ích và muốn trao đổi nhiều hơn thì hãy tham gia vào cộng đồng GFS Blockchain nhé.
