Tổng quan

Mức độ phổ biến của Liquid Staking Derivatives (LSD) đã tăng lên đáng kể trong những tháng gần đây, dẫn đến dòng tiền trong DeFi tăng đột biến. LSD có thể đã bắt đầu phục hồi mạnh mẽ trong hoạt động DeFi, vì xu hướng này có thể sẽ tăng tốc với việc triển khai bản nâng cấp Thượng Hải, dự kiến ​​sẽ thu hút nhiều người stake hơn và do đó thúc đẩy nhu cầu về LSD. Bài viết dưới đây là cung cấp thông tin tổng quan cũng như tiêu  chí để người dùng đánh giá các dự án LSDs phù hợp.

Liquid staking derivatives là gì?

Các tài sản được stake giúp bảo mật cho những mạng lưới sử dụng cơ chế POS (Proof of stake). Tuy nhiên, vấn đề với các tài sản staking đó là chính không thể được mua bán hay trao đổi. Giao thức Liquid staking derivatives ra đời để giải quyết vấn đề thanh khoản này bằng cách đúc ra các token đại diện cho số lượng và giá trị tài sản đã stake.

Các token này sau đó có thể được giao dịch hoặc ký gửi trong các giao thức DeFi. Ví dụ: người dùng có thể gửi ETH vào Lido và nhận lại mã thông báo stETH (ETH đã đặt cược), sau đó gửi stETH vào Aave để kiếm lợi nhuận. Về cơ bản, liquid staking được xây dựng dựa trên các hệ thống staking hiện có bằng cách mở khóa tính thanh khoản cho các token đã được stake.

So sánh Liquid staking và các loại staking khác

Liquid staking có thể được coi là một cải tiến của staking truyền thống khi người dùng có thể linh hoạt hơn với tài sản staking của mình. Tuy nhiên, mỗi phương pháp đều có những điểm mạnh và điểm yếu khác nhau.

• Staking cá nhân: Yêu cầu ít nhất 32 ETH và một máy tính chuyên dụng, cũng như các điều kiện mạng và năng lượng và phương pháp để vận hành các node. Người dùng có thể nhận được tất cả phần thưởng staking và toàn quyền kiểm soát tài sản.
• Customdial staking: Yêu cầu ít nhất 32 ETH nhưng không có cơ sở hạ tầng phần cứng. Người dùng nhận được phần thưởng đặt cược bằng cách ủy thác ETH của họ cho nhà vận hành node. Trong quá trình này, người dùng cần tải lên khóa ký của họ, cho phép nhà cung cấp dịch vụ thay mặt họ xác thực.
• Liquid staking devirartives (LSD): Điều này không yêu cầu 32 ETH hoặc cơ sở hạ tầng phần cứng. Người dùng ủy quyền Ethereum tùy chỉnh của họ cho giao thức LSD, giao thức này ghép nối Ethereum được ủy quyền của người dùng và chọn một nhà điều hành nút để đặt cược nó để kiếm phần thưởng đặt cược. Người dùng thường cần phân phối một phần thu nhập của họ cho giao thức LSD và nhà điều hành node. Phần thường có thể được rút bất cứ lúc nào trên thị trường thứ cấp thông qua tính thanh khoản của lsdETH hoặc đòn bẩy có thể được thêm vào để nâng cao lợi nhuận. Giải pháp này hiện có mức độ tập trung cao.
• CEX staking: Giải pháp này không yêu cầu 32 ETH hoặc cơ sở hạ tầng phần cứng và thậm chí không cần ví sàn. Người dùng có thể nhận được hầu hết các phần thưởng staking thông qua các dịch vụ staking được cung cấp bởi các sàn giao dịch tập trung như Coinbase, với một phần nhỏ lợi ích được trao đổi. Giải pháp này có độ khó vận hành thấp nhất cho người dùng. Việc staking thường có thể được rút hoặc thoát ngay lập tức trên thị trường thứ cấp thông qua chứng chỉ staking và đòn bẩy có thể được thêm vào thông qua các giao thức cho vay để nâng cao lợi nhuận. Giải pháp này hiện đang phải đối mặt với những rủi ro pháp lý đáng kể và là giải pháp tập trung nhất.

4 điểm mạnh và điểm yếu của LSD

Điểm mạnh của LSD

Mở khóa thanh khoản

Token được stake trong một mạng như Ethereum bị khóa và không thể giao dịch hoặc sử dụng làm tài sản thế chấp. Liquid staking  mở khóa giá trị vốn có của staked token và cho phép chúng được giao dịch và sử dụng làm tài sản thế chấp trong các giao thức DeFi.

Khả năng kết hợp trong DeFi

Bằng cách dùng biên lai đại diện cho tài sản được stake dưới dạng token, chúng có thể được sử dụng trên toàn hệ sinh thái DeFi trong nhiều giao thức khác nhau, chẳng hạn như lending pools và những thị trường dự đoán.

Cơ hội nhận phần thưởng

Stakeing truyền thống cho người dùng cơ hội nhận phần thưởng khi xác minh giao dịch. Liquid staking cho phép người dùng tiếp tục nhận những phần thưởng này đồng thời kiếm thêm lợi nhuận trên các giao thức DeFi khác nhau.

Những yêu cầu cơ sở hạ tầng outsource

Các nhà cung cấp dịch vụ liquid staking cho phép mọi người chia sẻ phần thưởng của staking mà không cần phải duy trì cơ sở hạ tầng staking phức tạp. Ví dụ: ngay cả khi người dùng không có tối thiểu 32 ETH cần thiết để trở thành validator độc lập trong mạng Ethereum, thì liquid staking cho phép họ vẫn chia sẻ phần thưởng khối.

Rủi ro và hạn chế của LSD

Slashing

Người dùng dịch vụ liquid staking về cơ bản là đang thuê ngoài để duy trì việc chạy một node xác thực. Điều này khiến họ có thể bị cắt giảm tiền nếu nhà cung cấp dịch vụ có các hành vi ác ý hoặc không đáng tin cậy.

Gian lận

Việc gửi token cho nhà cung cấp dịch vụ liquid staking sẽ khiến các khoản tiền đó gặp rủi ro nếu private key của nhà điều hành nút bị xâm phạm hoặc giao thức có bất kỳ lỗ hổng hợp đồng thông minh nào dẫn đến gian lận.

Biến động thị trường thứ cấp

Giá của liquid staking token không gắn liền vào tài sản cơ bản mà chúng thường đại diện cho nhu cầu. Mặc dù chúng có thể giao dịch ở cùng một mức giá hoặc giảm giá rất nhẹ trong hầu hết thời gian, nhưng chúng có thể giảm xuống dưới giá của tài sản cơ sở trong thời gian khủng hoảng thanh khoản hoặc khi các sự kiện bất ngờ xảy ra. Do khối lượng giao dịch của những staked token thấp hơn so với khối lượng giao dịch của tài sản cơ bản, nên các cú sốc thị trường cũng có thể có tác động lớn đến sự biến động của staked token.

Sự phát triển của các dự án LSD

Sự phổ biến của các Liquid staking derivatives (LSD) đã tăng lên đáng kể trong những tháng gần đây, dẫn đến dòng tiền trong DeFi tăng đột biến. LSD đã và đang bùng nổ về mức độ phổ biến trên toàn hệ sinh thái Ethereum và có khả năng trở nên phổ biến ngang bằng các mạng Layer 1 khác, chẳng hạn như Polygon và Avalanche.

LSD đã đóng một vai trò quan trọng trong DeFi, chiếm gần 20% toàn bộ TVL trên các giao thức liquid staking. Chỉ riêng sự thống trị của Lido — giao thức liquid staking lớn nhất hiện nay — đã chiếm hơn 17% TVL của DeFi.  LSD có thể đã bắt đầu phục hồi mạnh mẽ trong hoạt động DeFi, vì xu hướng này đã tăng tốc với việc triển khai bản Shanghai upgrade, dự kiến ​​sẽ thu hút nhiều người stake hơn và do đó thúc đẩy nhu cầu về LSD.

Trong số bốn phương thức staking, Pool Staking, do Lido Finance dẫn đầu, thống trị staking ETH, chiếm 37,1% tổng thị phần ETH đã stake. Điều này là do khả năng tiếp cận, tính linh hoạt và lợi thế riêng của các công cụ liquid staking derivatives (LSD).

Cũng dễ hiểu khi nói ETH có tiềm năng tăng đáng kể và hầu như không có nhược điểm. Shanghai upgrade đã loại bỏ sự không chắc chắn khi rút tiền, khiến kịch bản tỷ lệ staking giảm trong tương lai rất khó xảy ra. Ngoài ra, dữ liệu từ Dune cho thấy hoạt động đặt cược ETH tiếp tục phát triển và đã tăng mạnh sau khi nâng cấp Shapella. 

Trong 6 tháng đầu năm, TVL và lợi nhuận của toàn bộ các giao thức LSD dẫn đầu là Lido đều tăng lên đáng kể theo sau Shanghai upgrade. Tuy nhiên, mức độ tăng trưởng của LSD đã không còn bằng các phương thức khác. Trong khi phương thức “không xác định” tăng 1,7% thị phần, staking pools tăng 1,6% thị phần, LSD chỉ tăng 0,8% thị phần, tập trung chủ yếu vào các ông lớn cũ như Lido, Rocket Pool, Frax,..  Đối diện với thách thức đó, các dự án LSD cần nâng cao khả năng cạnh tranh của mình thông qua việc mở rộng use-case cũng như cải thiện cơ sở hạ tầng. Từ đó, tạo ra nền tảng cho sự phát triển bền vững hơn.

Tiềm năng phát triển của các dự án LSD

Thị trường LSD có tiềm năng tăng trưởng to lớn có thể được thúc đẩy bởi tỷ lệ tham gia thấp. Việc phát triển cơ sở hạ tầng và ứng dụng restaking của ETH hiện tại giúp xây dựng một hệ sinh thái phi tập trung và mạnh mẽ hơn, mang lại nhiều cơ hội cho việc mở rộng trong tương lai.
Yếu tố quan trọng cho sự tăng trưởng của thị trường LSD là tỷ lệ stake ETH, hiện chỉ ở mức 15% tức là còn 85% tức $173B vẫn ở ngoài thị trường. Với tỷ lệ stake của ETH lần lượt là 38%, 51% và 70% theo giả định thị trường gấu, cơ bản và tăng trưởng, thị trường LSD cho thấy khả năng tăng trưởng cao ba chữ số trong trung hạn và tăng trưởng tiềm năng bảy chữ số trong 5 năm.

Sự tăng trưởng của giá trị thị trường LSD phụ thuộc rất nhiều vào việc mở rộng tỷ lệ stake ETH, bên cạnh các yếu tố khác như tăng trưởng thị phần LSD và biến động giá ETH.

Theo mô hình do Gryphsis Academy xây dựng, kết quả cho thấy rằng ngay cả trong kịch bản thận trọng nhất, lượng ETH được stake vẫn có thể chứng kiến ​​mức tăng trưởng 250% trong 5 năm. Hơn nữa, trong một kịch bản lạc quan, con số này có thể tăng lên tới 560%, cho thấy tiềm năng to lớn của lĩnh vực mới nổi này.

Tìm hiểu về các công nghệ cải thiện LSD tại đây.

Tổng Kết

Cuộc chiến và tiềm năng của thị trường LSDs vẫn còn ở phía trước với nhiều ẩn số nhưng mình chắc chắn rằng thị phần và vị thế của những ông lớn như Lido Finance sẽ dần bị thay thế bởi các giao thức đến sau.

LSD là một mảng cực kì tiềm năng không chỉ sau Shanghai upgrade mà còn về dài hạn do nó giải quyết được vấn đề thanh khoản với các tài sản bị khóa do staking. Anh em có thể tìm hiểu về thêm về các dự án để tránh bỏ lỡ chuyến tàu LSD với tiềm năng tăng trưởng lớn trong tương lai.