Tổng quan

DIEM blockchain của Facebook đã bị khai tử, nhưng không thể phủ nhận công nghệ vượt trội của nó cùng ngôn ngữ Move. Thực tế, những dự án hậu DIEM Blockchain như Aptos, Sui đã phát triển nhanh chóng và đạt được nhiều thành tựu, đặc biệt là về hiệu suất của mạng lưới.

Tuy nhiên những dự án này lại khó tương tác với Ethereum (hệ sinh thái lớn nhất thị trường crypto ở thời điểm hiện tại). Nhằm tận khả năng ưu việt của ngôn ngữ Move mà vẫn có thể tương tác với Ethereum, Movement Labs đã phát triển Movement với hai sản phẩm M1 & M2. Chúng ta cùng tìm hiểu về dự án Movement nhé.

Mô hình kinh doanh

Movement Labs đang đưa khả năng thực thi Move vào các blockchain mới và môi trường mới. Sản phẩm chủ lực Movement Labs là M1 (layer 1 có hiệu suất cao dựa trên ngôn ngữ Move) và M2 (Layer 2 Ethereum dựa trên rollup và ngôn ngữ Move). Movement Labs cũng đang xây dựng cơ sở hạ tầng Movement SDK, Movement CLI, Fractal, hạ tầng truyền thông tin Hyperlane và Movement Shared Sequencer để cung cấp khả năng tương tác tối ưu giữa các môi trường dựa trên Move của họ và các blockchain khác.

Trong đó, Movement SDK là một bước quan trọng trong quá trình phát triển của blockchain, kết hợp các lợi ích của MoveVM và Solidity. Nó đặt ra một chuẩn mực cho sự tích hợp suôn sẻ, cho phép các hợp đồng thông minh và tài sản tận dụng hiệu suất và bảo mật tốt hơn. SDK có khả năng thích ứng với nhiều lớp dữ liệu khả dụng (DA) và cơ chế đồng thuận khác nhau, trở thành nền tảng cho cơ sở hạ tầng blockchain đổi mới. Còn Movement CLI cho phép mọi người tương tác với Máy ảo Aptos và Sui. Fractal giúp chuyển đổi ngôn ngữ Move sang ngôn ngữ Solidity EVM và ngược lại.

Blockchain M1

M1 là blockchain xây dựng bằng ngôn ngữ Move, giúp mạng lưới có TPS cực cao, hoàn tất giao dịch tức thì và các tùy chỉnh mô-đun. M1 là blockchain đầu tiên trong hệ sinh thái Movement, được kích hoạt bởi SDK Movement.

M1 hiện đang trong giai đoạn devnet và được sử dụng cho mục đích thử nghiệm và phát triển. M1 là một blockchain dựa trên Move không cần cấp phép (permissionless).

Các tính năng của M1:

  • Khả năng tương thích Aptos
  • Fractal (chuyển đổi ngôn ngữ Move sang ngôn ngữ Solidity EVM và ngược lại)
  • Đồng thuận Snowman (Subnet của Avalanche)
  • Máy ảo Move Virtual Machine: MoveVM của Movement Labs được thiết kế để giải quyết trực tiếp những thách thức của việc thực thi song song trong công nghệ chuỗi khối. Các tính năng chính của nó bao gồm Mempool Sync, Block Building và Block Commit, để đảm bảo hiệu quả và khả năng mở rộng vượt trội trên các mạng và hệ sinh thái blockchain khác nhau.
Modular Movement
So sánh máy ảo truyền thống và máy ảo Movement (Source: Movement Labs)

Blockchain Layer 2 M2

M2 giới thiệu kiến ​​trúc zk-rollup dựa trên Move, nhằm mục đích hỗ trợ xử lý giao dịch hiệu quả và mở rộng quy mô Layer 1 của Ethereum. Trọng tâm của M2 là Movement SDK, bao gồm MoveVM, Fractal và Sequencer phi tập trung, M1.

Mạng sử dụng Đồng thuận Snowman để có thông lượng cao và sequencer hiệu quả.

Movement SDK
Các thành phần cốt lõi của Movement SDK (Source: M2 Whitepaper)

Kế thừa khả năng song song hóa Block-STM từ Diem, M2 mang đến khả năng thực thi song song hóa độc đáo cho ngăn xếp mô-đun với tư cách là MoveVM mô-đun đầu tiên. M2 sẽ có thể đạt được hàng chục nghìn TPS khi hoạt động trên Ethereum.

Vòng đời giao dịch trên M2 khá đơn giản: người dùng gửi giao dịch qua mạng sequencer M1. Sau đó M1 xác minh và đặt hàng, giao dịch để xây dựng sổ cái M2. Ngoài ra M2 còn có dịch vụ dữ liệu khả dụng (Data Availability), bằng chứng zk và xác minh bằng chứng zk của M2 trên L1.

M2 execution
Sơ họa vòng đời giao dịch trên M2 (Source: M2 Whitepaper)

M2 tương tác với Ethereum thông qua các máy khách L1 gốc (L1 client) và hợp đồng thông minh cầu nối M2, tạo điều kiện thuận lợi cho việc chuyển giao tài sản và cung cấp nguồn thông tin chính xác cho Ethereum về trạng thái của M2 thông qua xác thực các bằng chứng zk.

Đội ngũ dự án

Cofounder – Cooper Scanlon đã từng giảng dạy tại trường Vanderbilt trước khi đến với không gian blockchain. Cooper có sự kết hợp giữa chuyên môn tài chính & kỹ thuật cũng như hiểu biết về hệ thống kinh tế.

Cofounder: Rushi Manche từng làm Kỹ thuật bảo mật hệ thống và cơ sở dữ liệu cho UnitedHealth Group. Khi chuyển sang Web3, Rushi từng làm việc trong không gian DeFi của Ethereum, Cosmos và Aptos.

Movement Lab Team
Đội ngũ phát triển Movement (Source: Movement)

Định hướng phát triển

Movement Labs đã thông báo trên X về lộ trình mở rộng để xây dựng mạng lưới blockchain dựa trên Move mô-đun. Trong giai đoạn testnet, nó được thiết kế để cung cấp một môi trường cộng tác nơi những người xây dựng và người dùng có thể thử nghiệm Move-EVM song song của Movement.

Giai đoạn 1 (Phase 1)

Chuỗi khối Move-EVM đầu tiên được cung cấp bởi Đồng bộ Snowman (Subnet của Avalanche): Được thiết kế để bảo mật hợp đồng thông minh thế hệ tiếp theo và thực thi song song. M1 bắt đầu quá trình bằng cách chuẩn bị mạng để đưa vào hệ sinh thái với một số validator được chọn. Những validator này sẽ được chọn với mục đích thử nghiệm mạng và VM với những dApps đầu tiên trên hệ sinh thái.

Giai đoạn 2 (Phase 2)

Thử nghiệm và tăng trưởng Validator: Khi mạng được thử nghiệm, M1 sẽ thu hút thêm các validator từ cộng đồng để tiếp tục phân cấp cho hơn 100 validator. Để cuối cùng trở thành một mạng không cần cấp phép (permissionless), M1 sẽ khởi động một cách lành mạnh một bộ trình xác thực có phần cứng thấp và có thể truy cập được để cho phép người dùng thử nghiệm Movement Move-EVM cũng như cuối cùng có thể khởi chạy các bản rollup của riêng họ.

Giai đoạn 3 (Phase 3)

Ra mắt Testnet của Movement: M1 sẽ có thể khởi động chiến dịch testnet với hệ sinh thái ứng dụng và cộng đồng sôi động. Từ việc kết nối các tài sản giữa các giao diện trò chơi gốc và các giao dịch hoán đổi DEX giữa các ứng dụng Move và các ứng dụng EVM song song.

Giai đoạn 4 (Phase 4)

Xây dựng mạng Move mô-đun:  M1 chuyển sang sequencer phi tập trung cho các bản rollup dựa trên Move, ra mắt Move Stack: một khuôn khổ để khởi chạy Move-EVM L2 tùy chỉnh. Các nhà phát triển sẽ có thể sử dụng khung rollup yêu thích của họ, lớp dữ liệu khả dụng (DA) và kết nối với M1 để sắp xếp theo thứ tự. Điều này cho phép khả năng kết hợp liền mạch giữa các bản rollup trong khi cung cấp bộ công cụ tập trung vào lớp thực thi đầu tiên.

Giai đoạn 5 (Phase 5)

Máy ảo Move Virtual Machine: Kích hoạt khả năng kết hợp giữa Aptos và Sui cùng với EVM. Sui RPC của Movement sẽ cho phép triển khai riêng các hợp đồng Sui cho Universal VM của họ.

Giai đoạn 6 (Phase)

Move-EVM L2 trên Ethereum: M2 được thiết kế để mang lại sự bảo mật và thực thi song song cho Ethereum, đồng thời tận dụng Celestia để có được dữ liệu khả dụng (DA). Layer 2 rollup M2 tận dụng M1 để có Sequencer phi tập trung.

Movement roadmap
Roadmap của Movement (Source: Movement Labs X)

Đối thủ cạnh tranh

Movement là dự án tiên phong và mang tính thúc đẩy, các dự án Aptos, Sui được hưởng lợi từ khả năng tương thích với EVM và kết nối tính di động của hệ sinh thái Move và EVM.

Thực tế đạt được

Movement Labs đã huy động được hơn 41,4 triệu USD từ nhiều nhà đầu tư tổ chức và cá nhân:

  • Ngày 23/9/2023, Movement Labs đã công bố huy động thành công 3,4 triệu USD cho vòng Pre-Seed từ các nhà đầu tư Varys Capital, George Lambeth, Double Peak Group, dao5, Calvin Liu, Borderless Capital, Blizzard Fund, Anurag Arjun.
  • Ngày 10/1/2024, Movement Labs đã công bố vòng Seed với sự tham gia của Serafund, MH Ventures, George Burke, Eterna Capital, and Artichoke Capital, nhưng không tiết lộ chi tiết số tiền đầu tư.
  • Ngày 25/4/2024, Movement Labs đã công bố huy động thành công 38 triệu USD cho vòng tài trợ chiến lược Series A do Polychain Capital làm leader và nhà đầu tư tham gia bao gồm Hack VC, Placeholder, Archetype, Maven, Robot Ventures, Figment Capital, Nomad Capital, Bankless Ventures, OKX Ventures, dao5 và Aptos Labs.
  • Ngày 1/5/2024, Movement Labs cũng công bố nhận được đầu tư từ Binance Labs, nhưng không tiết lộ chi tiết số tiền đầu tư.
Movement investors
Các nhà đầu tư của Movement (Source: Cryptorank.io)

Tokenomic

Token MOVE hiện đang được sử dụng làm mã thông báo gốc trên toàn bộ hệ sinh thái Movement. Nó được thiết kế để sử dụng trong môi trường Move-EVM (MEVM), hiện đang được thử nghiệm. MOVE hiện tại trên MEVM cần được bắc cầu, điều này khác với MOVE trên M1 hoặc M2. Lưu ý MOVE hiện được chỉ định làm mã thông báo testnet. Tại thời điểm viết bài, tokenomic của Movement vẫn chưa được thông báo chính thức.

Mua token Movement ở đâu?

Tại thời điểm viết bài, token của Movement vẫn chưa được niêm yết trên bất kỳ sàn giao dịch nào.

Kết luận

Movement là một khung mô-đun để xây dựng và triển khai các ứng dụng và cơ sở hạ tầng dựa trên Move. Nó sử dụng M1 và M2 để đạt được khả năng tương thích với EVM và kết nối tính di động của hệ sinh thái Move và EVM. M1 là một blockchain layer 1 không cần cấp phép và sử dụng giao thức đồng thuận Snowman, trong khi M2 là Move Layer-2 đầu tiên trên Ethereum, hỗ trợ Sui Move, Aptos Move và EVM. Thiết kế của ngôn ngữ Move tập trung vào bảo mật, cải thiện tính bảo mật của hợp đồng thông minh thông qua quyền sở hữu tuyến tính và tính bất biến của tài nguyên. Movement Labs đã huy động được 41,4 triệu USD tài trợ để thúc đẩy ứng dụng đổi mới ngôn ngữ Move trong công nghệ blockchain.

Hiện tại, dự án chưa ra token nên đây cũng là cơ hội để anh em trải nghiệm và săn airdrop. Đừng quên theo dõi thông tin về Movement tại nhóm GFI Blockchain để cập nhật các thông tin mới nhất.