Tổng quan
Trong bối cảnh thị trường tài chính phi tập trung (DeFi) ngày càng phát triển, việc xuất hiện các nền tảng giao dịch đột phá đã không còn là điều mới mẻ. Tuy nhiên, không phải tất cả các nền tảng đều có thể duy trì sự khác biệt và nổi bật giữa vô vàn các lựa chọn khác. Hyperliquid, với tầm nhìn và chiến lược độc đáo, đã nhanh chóng thu hút sự chú ý của cộng đồng tiền mã hóa. Vậy điều gì làm nên sự thành công của Hyperliquid và tại sao nền tảng này lại được đánh giá cao trong hệ sinh thái DeFi hiện nay? Bài viết này sẽ giúp bạn có cái nhìn toàn diện về nền tảng Hyperliquid, từ tính năng, công nghệ đến tiềm năng phát triển trong tương lai.
Mô hình kinh doanh
Hyperliquid là gi?
HyperLiquid là một nền tảng Perpetual DEX được phát triển trên blockchain Layer 1 riêng biệt của dự án. Mục tiêu của HyperLiquid là tích hợp Perp DEX và Layer 1, mang đến cho người dùng trải nghiệm giao dịch phái sinh phi tập trung nhưng vẫn giữ được sự quen thuộc như trên các sàn giao dịch tập trung (CEX).
Sản phẩm
Hyperliquid layer 1
Hyperliquid đã phát triển blockchain Layer 1 riêng có tên là Hyperliquid L1, dựa trên nền tảng Tendermint của Cosmos và áp dụng cơ chế đồng thuận Proof of Stake. Mục tiêu của Hyperliquid L1 là đảm bảo cơ chế order-book của nền tảng hoạt động hoàn toàn on-chain, giúp loại bỏ sự phụ thuộc vào các hệ thống tập trung khác. Dự án chú trọng đến tính minh bạch và phi tập trung, nhắm vào việc giải quyết vấn đề mà nhiều DEX phái sinh khác gặp phải khi sử dụng order-book off-chain, dễ dẫn đến thao túng và thiếu minh bạch với người dùng.
Hyperliquid L1 được thiết kế đặc biệt để tối ưu hóa cho một sàn DEX phái sinh hiệu quả, thay vì hỗ trợ smart contract cho đa mục đích. Điều này giúp nâng cao hiệu suất và thông lượng giao dịch, tạo ra một sàn DEX mạnh mẽ có thể cạnh tranh trực tiếp với các sàn tập trung (CEX). Blockchain này có thể xử lý mức giao dịch tối đa là 100,000 giao dịch trên giây. Đội ngũ cũng đã xây dựng một Explorer riêng để theo dõi tình hình hoạt động.
Mặc dù HyperLiquid phát triển mạng lưới dựa trên Cosmos, đội ngũ đã tiến hành tùy chỉnh bộ công cụ của Cosmos để tạo ra khả năng tương thích với EVM. Việc này giúp người dùng có thể dễ dàng thao tác và sử dụng sàn HyperLiquid, mang lại trải nghiệm mượt mà và quen thuộc khi giao dịch trên nền tảng này.
Hyperliquid Perp DEX
Sản phẩm chủ đạo của đội ngũ HyperLiquid là HyperLiquid Perpetual DEX (sàn giao dịch phái sinh phi tập trung), với thiết kế giao diện giống hệt các sàn giao dịch tập trung (CEX). Điều này làm nhiều người dễ nhầm tưởng rằng đây là một sàn tập trung. Giao diện của Hyperliquid được tối ưu hóa cho người dùng, mang lại trải nghiệm giao dịch thuận tiện với việc phân loại các token theo từng lĩnh vực như AI, Layer 1, DeFi,… Đặc biệt, phần Pre-launch hiển thị các token chưa niêm yết trên bất kỳ sàn CEX hay DEX nào.
Thay vì dựa vào Oracle bên ngoài, hệ thống giá của HyperLiquid được xác định bởi các validator trên mạng lưới. Điều này dẫn đến đôi khi có sự chênh lệch giá trong thời gian ngắn, tạo ra rủi ro cho người dùng khi một số lệnh có thể bị thanh lý.
Ngoài giao diện dễ dùng, HyperLiquid còn cung cấp các dịch vụ khác như:
- Vault: Cho phép người dùng cung cấp thanh khoản và kiếm lợi nhuận từ việc thanh lý các lệnh của nhà đầu tư. Người dùng có thể kiếm lời hoặc chịu thua lỗ khi gửi tiền vào Vault, tùy thuộc vào hiệu quả của các lệnh long/short trong Vault tại thời điểm đó. Nếu có những nhà giao dịch mà người dùng tin tưởng, họ có thể đầu tư vào Vault để tiếp cận trực tiếp với các chiến lược mà những trader này áp dụng.
- NFTfi: Một loại token đại diện cho giá trị các bộ sưu tập NFT Bluechip như MAYC, BAYC, DeGods, cho phép người dùng thực hiện các vị thế long/short trên các bộ sưu tập NFT này, mở ra cơ hội đầu tư mới cho người dùng.
Đội ngũ dự án
Đội ngũ phát triển đứng sau Hyperliquid có tên là Hyperliquid Labs, được dẫn dắt bởi Jeff và iliensinc, cả hai đều ẩn danh và chỉ hoạt động trên X, nhưng họ tiết lộ rằng hai người bạn từng học chung tại đại học Harvard. Các thành viên còn lại trong nhóm đều sở hữu nhiều kinh nghiệm trong các lĩnh vực công nghệ và tài chính, với những tên tuổi nổi bật như Airtable, Citadel, Hudson River Trading và Nuro.
Định hướng phát triển
Dự án không công bố roadmap nhưng founder đã hé lộ kế hoạch phát triển qua bài đăng trên X:
1) Triển khai trên EVM
2) Tích hợp liền mạch EVM với các thành phần hiện có (ví dụ: order book)
3) Phi tập trung hoàn toàn mạng
Bên cạnh đó những điều sau đây liên tục được cải thiện:
1) TPS cao và độ trễ thấp L1 với sự đồng thuận HyperBFT
2) Nâng cao các công cụ tài chính bao gồm sổ đặt hàng spot và perp hoàn toàn trên chuỗi, kho tiền, oracles, thanh khoản tự động và trừu tượng hóa tài khoản
3) Duy trì thanh khoản hiện tại và trao quyền sở hữu cộng đồng thông qua HLP
Đối thủ cạnh tranh
Đối thủ cạnh tranh của Hypoerliqiuid là các sàn Perp DEX phi tập trung khác như dYdX hay Jupiter.
dYdX
dYdX là một sàn giao dịch phi tập trung được xây dựng trên mạng Ethereum và tận dụng lớp 2 để tăng khả năng mở rộng và giảm phí gas. dYdX cung cấp các công cụ tài chính quan trọng cho người dùng như hợp đồng vĩnh viễn (perpetuals), giao dịch ký quỹ (margin) và giao ngay (spot), cũng như lending/borrowing.
dYdX trang bị cho các nhà giao dịch sổ đặt hàng ngoài chuỗi (off-chain) với khả năng thanh toán trên chuỗi (on-chain)và cho phép họ bán khống token, tăng mức độ tiếp xúc bằng cách mua với đòn bẩy hoặc kiếm lãi từ các token đã ký gửi để di chuyển nhanh chóng.
Jupiter
Jupiter là một sản giao dịch tổng hợp, phi tập trung trên Solana, với giao diện người dùng tương tự 1inch. Jupiter sẽ tự động tìm giúp người dùng mức giá trao đổi tối ưu trên các sàn giao dịch phi tập trung được hỗ trợ. Jupiter là công cụ tổng hợp giao dịch cạnh tranh duy nhất trên mạng Solana. Với trải nghiệm giao dịch và giao diện người dùng tốt, giao thức này đã phát triển cho đến nay, ước tính khối lượng giao dịch tổng hợp của nó đã vượt quá 50% tổng khối lượng giao dịch của mạng Solana. Sự phát triển của chức năng tổng hợp của nó đã đạt đến mức trần và giao thức đang được mở rộng theo chiều ngang để phát triển hơn nữa. Jupiter đã đưa ra thêm hai chức năng chính, nền tảng khởi động Jupiter Start và vườn ươm Jupiter Labs, để tăng tầm ảnh hưởng của mình.