Tổng Quan
Bài viết là chia sẻ về khởi đầu của NEAR Protocol và những bước phát triển tiếp theo đang diễn ra đối với hệ sinh thái NEAR được viết bởi Illia Polosukhin – co-founder của NEAR Protocol. Vì vậy, GFS Blockchain xin phép được dùng “tôi” và “chúng tôi” ở đây để giữ nguyên tinh thần của bài viết
NEAR đang phát triển và ngày càng phi tập trung hơn
NEAR Protocol khởi đầu tại một văn phòng nhỏ của WeWork ở San Francisco vào mùa hè năm 2018. Có 3 người đang suy nghĩ về cách sử dụng blockchain để giải quyết một số vấn đề thanh toán xuyên biên giới mà chúng tôi đang gặp phải với dự án về AI đang xây dựng.
Bắt đầu là cố gắng giải quyết một vấn đề thực tế khi người dùng blockchain dẫn chúng ta xuống rabbit hole giống như rất nhiều người đi trước (Rabbit hole: Thuật ngữ chỉ việc di chuyển tới một vùng đất mới lạ với nhiều thử thách không thể biết trước).
Đi sâu vào thế giới của blockchain để lại cho chúng tôi hiểu rằng có gì đó cần phải thay đổi.
Tại thời điểm đó, Blockchain vẫn còn đắt, rất khó dùng và khó mở rộng. Nó thiếu nền tảng để hiện thực hóa quá trình phổ cập áp dụng hàng loạt. Vậy nên chúng tôi quyết định làm gì đó để sửa chữa vấn đề.
Ba năm đã trôi qua, chúng tôi và cùng sự trợ giúp rất nhiều tại văn phòng San Francisco và trên toàn thế giới với mục tiêu chung: Xây dựng blockchain mà người dùng mong muốn.
Tất nhiên, hệ sinh thái crypto không chỉ đơn thuần là những dòng lệnh khô khan:
Đó là một phong trào xã hội và tổ chức trên quy mô toàn cầu thực sự. Việc tận dụng tối đa những công cụ mới này đòi hỏi phải đổi mới nhiều thứ hơn là chỉ công nghệ. Chúng tôi đã và đang xây dựng những cách thức mới để cộng đồng tập hợp, quản lý và phát triển thông qua chương trình Guild (Hội nhóm) và các DAO (Tổ chức tự trị phi tập trung).
Bởi vì thế giới mới này liên tục mở rộng nên chúng tôi cũng tiến hành nhanh chóng phân cấp tổ chức của riêng mình để phản ánh sự tăng trưởng này cũng như đảm bảo NEAR nằm trong tay của người dùng: Chúng tôi đang phi tập trung tổ chức của chính mình!
Học hỏi từ Google
Trước khi bắt đầu, hãy để tôi chia sẻ một chút về thời gian của tôi tại Google. Mặc dù Google xuất hiện như một công ty tập trung từ phía ngoài nhìn vào, nhưng bên trong nó thực sự là một số lượng lớn các nhóm riêng biệt làm việc cùng nhau.
Mỗi nhóm đang làm việc trên các mảnh ghép của riêng mình nhưng có thể dễ dàng sử dụng bất kỳ code của các nhóm khác (dữ liệu người dùng riêng tư có cách xử lý đặc biệt và không được chia sẻ), bất kỳ ai cũng có thể đóng góp code cho codebase của các nhóm khác, sử dụng 20% thời gian của mình cho dự án tay trái theo sở thích, hoặc một kỹ sư cấp cao có thể giới thiệu với một Phó chủ tịch để bắt đầu tạo ra một nhóm dự án mới.
Google cũng dành rất nhiều tâm sức để duy trì chế độ cho nhân tài. Cấp bậc tại Google có mối tương quan cao với ảnh hưởng của người đó trong tổ chức.
Tuy nhiên vấn đề chính mà tôi cảm thấy còn thiếu trong những mảnh ghép của Google là thiếu nền kinh tế thị trường. Như đã nói về tác độc của bất kỳ dự án cụ thể nào, kết quả dự án rất khó để đánh giá một cách tuyệt đối và ta phải dựa vào rất nhiều phép đo lường để đo mục tiêu.
Ví dụ như khi tôi còn là core contributor cho dự án Tensorflow – một dự án mã nguồn mở của Google về Máy học, cũng là dự án top đầu trên Github. Việc thiếu sót tính kinh tế xung quanh một sản phẩm cụ thể khiến việc đánh giá mức độ ảnh hưởng công việc của chúng tôi đối với Google hoặc đến thế giới công nghệ rộng lớn trở nên rất khó khăn.
Tương tự, một VP (phòng ban Phó chủ tịch) có thể quyết định dừng một dự án bất kỳ vì những lý do nội bộ có thể không phản ánh được nhu cầu của thị trường.
Ví dụ có một sản phẩm được thị trường mong muốn, nhưng nó không thuộc phạm vi hoặc trọng tâm của ban lãnh đạo, nên dự án bị hủy.
Mở rộng quy mô hệ sinh thái NEAR
Tầm nhìn của Hệ sinh thái NEAR là cung cấp cho mọi người quyết kiểm soát tài sản, dữ liệu và quyền quản trị của mình. Điều này được thực hiện bằng phát triển Open Web (web mở): permissionless, phi tập trung, những ứng dụng ưu tiên người dùng trước tiên sử dụng công nghệ mở.
Để đạt được điều này, nhiều nguyên tắc tương tự giống nội bộ của Google đã được áp dụng cho toàn bộ Hệ sinh thái NEAR:
Tất cả mã đều mở và bất kỳ ai cũng có thể sử dụng và đóng góp vào nó; tất cả các dịch vụ chạy trên công nghệ mở, có thể được sử dụng và được đóng góp từ bất kỳ ai, hệ sinh thái tuân theo các nguyên tắc về chế độ quyên góp, khen thưởng những người đóng góp vào hệ sinh thái, đồng thời thêm một cách để thị trường xác định dự án nào đang thành công.
Vì vậy, để bắt đầu, chúng tôi đã xem xét nội bộ với tổ chức của mình trước: Near Inc và NEAR Foundation, hai công ty lớn trong hệ sinh thái NEAR Protocol, đã sửa nhiều thiếu sót khác nhau khi chúng tôi mở rộng hệ sinh thái bằng cách nhờ các nhóm nội bộ xây dựng những thứ còn thiếu. Đây là một cách tiếp cận phổ biến, vì những người quen thuộc nhất với cơ sở hạ tầng, công nghệ và cộng đồng thường sẽ có thể thực thi công việc nhanh nhất.
Khi một hệ sinh thái mở rộng theo cấp số nhân có nghĩa là không một tổ chức đơn lẻ nào có thể lập kế hoạch và thuê nhân tài kịp. Dẫn tới mất tập trung. Chúng tôi nhận thấy rằng nhóm nội bộ đã tham gia vào quá nhiều dự án đồng thời và liên tục bị thiếu nguồn nhân lực. Một số dự án nổi tiếng đã ngốn phần lớn nhân sự, đặc biệt là các sáng kiến cộng đồng quan trọng.
Sự phân tách
Vì vậy tới bây giờ, khi sắp kỷ niệm một năm ra mắt NEAR Mainnet, chúng tôi đã bắt đầu quá trình phân chia các dự án nhất định từ trong đội ngũ nòng cốt của NEAR.
Nghĩa là mỗi đội ngũ cốt lõi làm việc trên một dự án cụ thể được tách ra thành một công ty riêng, có nhiệm vụ đạt được mục tiêu của dự án.
Lần chia tách đầu tiên và được biết đến nhiều nhất trong hệ sinh thái là Aurora, giải pháp Bridge và EVM cung cấp trải nghiệm Ethereum Layer-2 chạy trên NEAR với điểm mạnh là giúp vận hành các ứng dụng trên Ethereum trên nền tảng thông lượng cao, có thể mở rộng và an toàn trong tương lai của NEAR, cùng chi phí giao dịch thấp cho người sử dụng.
Aurora được xây dựng bởi các kỹ sư của Near Inc và một số nhà phát triển khác (bao gồm Anton Bukov và James Prestwich).Ngoài việc chỉ xây dựng phần mềm, Aurora cần tự tiếp thị và phát triển mảng kinh doanh của riêng mình, làm việc trực tiếp với các dự án trên toàn hệ sinh thái Ethereum để hiểu và giải quyết các vấn đề về scaling của dự án.
Aurora mang hệ sinh thái NEAR và Ethereum đến gần hơn với các dự án hàng đầu như Sushi, 1inch, ImToken, Etherscan và những dự án khác đã cam kết khởi chạy trên Aurora.
Nhiệm vụ của Aurora là khác biệt và cụ thể, mặc dù những nhiệm vụ đó rõ ràng phù hợp với hệ sinh thái NEAR rộng lớn hơn và nằm trong tầm nhìn của Open Web.
Việc chia tách tổ chức đã diễn ra vào mùa hè này, và một vài phần khác đang hoàn thiện quy trình vào mùa thu năm nay, bao gồm:
Proximity Labs tổ chức nghiên cứu với mục tiêu hỗ trợ cho thành công của các dự án DeFi trên NEAR. Proximity đã giúp Ref và Skyward có những đợt mở bán thành công và hiện đang làm việc với làn sóng tiếp theo của các dự án DeFi trên NEAR bao gồm nền tảng vay và cho vay thuần trên NEAR: Burrow Cash cùng nhiều ứng dụng khác đang phát triển. Kể từ khi chạy, Ref Finance đã đạt được hơn 170 triệu đô TVL, Skyward IDO đã gọi được hơn 5 triệu NEAR ( hơn 50 triệu đô giá hiện tại).
*** Tìm hiểu về BurrowCash -> tại đây
Satori, nhóm xây dựng NFT.HipHop – sản phẩm tiền điện tử và tăng trải nghiệm của người hâm mộ cho các nghệ sĩ bằng cách sử dụng NFT trên NEAR.
NEAR Pay là sự hợp tác giữa các kỹ sư lõi của NEAR cùng các chuyên gia trong lĩnh vực tài chính truyền thống và tiền điện tử để gắn kết tài khoản NEAR và ngân hàng thành trải nghiệm liền mạch.
Humand Guild – một cộng đồng do hai trong số những người đầu tiên của NEAR lãnh đạo, tập trung vào những người muốn kiếm tiền trong hệ sinh thái của NEAR. Human Guild giúp các ứng dụng và nền tảng cung cấp cơ chế play-to-earn( chơi để kiếm tiền) và create-to-earn (sáng tạo để kiếm tiền), do đó, tăng số lượng người tham gia vào nền kinh tế của NEAR
Trong mọi trường hợp, những hoạt động tách rời khỏi công ty này là từ những dự án mà đội ngũ tham gia có rất nhiều tâm huyết, đang làm việc bên trong các nhóm nòng cốt của NEAR. Họ vẫn sẽ làm việc với các dự án nội bộ khác của NEAR và phân chia năng lực của mình giữa nhiều mục tiêu khác nhau.
Giờ đây, với sự rõ ràng và sự tập trung của công ty con, họ đều có thể gây quỹ một cách độc lập và xây dựng đội nhóm tập trung vào việc cung cấp trải nghiệm tốt nhất cho người dùng. Những thành viên của công ty con cũng nắm những vị trí tốt hơn nhiều để đạt được thành công về tài chính vì mỗi đội hiện cũng có động lực hơn khi kết quả dự án của họ được phản ánh dựa trên biến động của thị trường.
Hệ sinh thái NEAR đang bắt đầu phát triển theo cấp số nhân. Mỗi dự án mang đến nhiều người dùng mới cùng nhiều nhà phát triển đang tận dụng công nghệ của các dự án.
Guồng quay này đang được thêm vào bởi các nỗ lực tài trợ từ NEAR Foundation, quan trọng hơn nữa là lộ trình chuyển các tính năng tới EcosystemTrasury DAO (Tổ chức tự trị phi tập trung cho Kho bạc của nền tảng) và các dự án và DAO khác trong hệ sinh thái.
Tất cả những điều này đặt nền tảng cho một hệ sinh thái thực sự phi tập trung và một thế giới nơi mọi người có quyền tự kiểm soát tiền bạc, cộng đồng của họ và có các công cụ cần thiết tạo ra thế giới mới cho chính họ!
*** Tìm hiểu về DAO – Tổ chức tự trị phi tập trung -> Tại đây
Tham gia với NEAR
- Nếu bạn đang muốn xây dựng trên NEAR, xem tài nguyên dành cho nhà phát triển: https://near.org/developers/
- Tham gia chương trình NEAR DEVELOPER WORLD cho cộng đồng developer Việt Nam.
- Nếu bạn là một doanh nhân và muốn bắt đầu, hãy đến với không gian dành cho Founder: https://near.org/founders/
- Nếu bạn đang muốn tạo DAO và Guilds, hãy xem Trang cộng đồng của chúng tôi: https://near.org/community/
Tham gia cộng đồng Hệ sinh thái NEAR tại Việt Nam
Cộng đồng Hệ sinh thái NEAR tại Việt Nam
Tổng kết
*** Trên đây là bản tin mà GFS Blockchain cung cấp hàng ngày nhằm theo dõi từng bước phát triển của hệ sinh thái NEAR cũng như các dapp trên nền tảng NEAR Protocol.
Để cập nhật thêm tất cả các thông tin về thế giới của Hệ sinh thái NEAR. Hãy theo dõi NEAR Universe Series -> Tại đây
Hoặc tham gia vào cộng đồng của GFS Blockchain cùng các thành viên khác thảo luận thêm về NEAR nhé:
- Nhóm Telegram của GFS Blockchain -> Click tại đây
- Nhóm Facebook của GFS Blockchain -> Click tại đây
- Kênh thông tin Telegram của GFS Blockchain -> Click tại đây