Tổng quan

Có thể xây một cao ốc 50 tầng trên một nền móng nhà cũ 20 tầng không? Câu trả lời là rất khó, nếu không muốn trả lời là không. Ethereum là hệ sinh thái đầu tiên trong lịch sử tiền mã hóa, rất thành công nhưng vẫn còn những hạn chế như: chậm chạp, chi phí đắt đỏ, khó mở rộng… Charles Hoskinson (đồng sáng lập Ethereum và BitShares) đã quyết tâm đi tìm một hướng đi riêng, muốn tạo ra một nền tảng bài bản từ đầu. Charles Hoskinson đã sáng lập dự án Cardano (ADA), dự án Blockchain đầu tiên trên thế giới có whitepaper được nghiên cứu bài bản và được các trường đại học hàng đầu trên thế giới thẩm định. Với phương châm: “Making The World Work Better For All”.

*** Bài này viết thuộc chuỗi Series Cardano Universe của GFS Blockchain nhằm theo dõi từng bước phát triển của Hệ sinh thái này. Tổng hợp các bài viết của Cardano Universe -> Xem tại đây

Chúng ta cùng GFS Blockchain tìm hiểu tổng quan về hệ sinh thái Cardano (ADA) qua những thông tin bên dưới nhé.

Cardano (ADA) là gì?

Cardano (ADA) là một nền tảng blockchain sử dụng thuật toán đồng thuận bằng chứng cổ phần Proof of Stake (POS). Đây là nền tảng blockchain đầu tiên phát triển từ triết lý khoa học và cách tiếp cận dựa trên nghiên cứu.

Đây là một dự án mã nguồn mở hoàn toàn nhằm mục đích cung cấp một cơ sở hạ tầng toàn diện, công bằng và linh hoạt cho các ứng dụng tài chính và xã hội trên quy mô toàn cầu. ADA tập trung mạnh vào tính bền vững, khả năng mở rộng và tính minh bạch. Một trong những mục tiêu chính của nó là mang lại các dịch vụ tài chính an toàn, đáng tin cậy cho những người hiện không có quyền truy cập.
Cardano đã được thiết kế với tính bảo mật là một trong những nguyên tắc sáng lập của nó.
Cardano đang phát triển một nền tảng hợp đồng thông minh nhằm tìm cách cung cấp nhiều tính năng nâng cao hơn sẽ đóng vai trò là một nền tảng ổn định và an toàn để phát triển các dApp cấp doanh nghiệp. Trong tương lai gần, Cardano sẽ sử dụng một hệ thống quản trị dân chủ cho phép dự án phát triển theo thời gian và tự cấp vốn một cách bền vững thông qua hệ thống ngân quỹ.

Cardano được sáng lập bởi Charles Hoskinson (đồng sáng lập Ethereum và BitShares) vào năm 2015. Ý nghĩa logo của Cardano là những thành tố chính làm nên hệ sinh thái của dự án này: Một mạng lưới Blockchain tiên tiến, đồng coin ADA làm nguyên liệu, và ví Daedalus là tấm khiên.
Hiện nay Cardano đã hoàn thiện Smart contract và ra mắt bản mainnet cho blockchain nên các Dapp muốn phát triển trên hệ sinh thái của Cardano có thể build trên blockchain của Cardano.

Dự án trải qua 4 giai đoạn ICO kể từ tháng 09/2015 đến tháng 01/2017. Cardano được mệnh danh là “Ethereum Nhật Bản”, bởi 95% contributor là người Nhật, 2.56% là người Hàn Quốc và 2.39% là người Trung Quốc. Giai đoạn ICO đã chào bán tổng số 26 tỷ ADA trong tổng nguồn cung 45 tỷ. Hoàn tất ICO, Cardano đã gọi vốn được 63 triệu USD và vốn hoá thị trường đạt mức gần 109 triệu USD. Token ADA hiện đang được chào bán chủ yếu trên Bittrex với số lượng khá ít nhà đầu tư Nhật Bản.

Cardano (ADA) giải quyết vấn đề gì?

ADA ra đời nhằm giải quyết 1 số yếu điểm và hạn chế của mạng ETH và các mạng lưới khác:

Ta lấy ví dụ điển hình về mạng lưới ETH như sau:

• Tốc độ xử lí giao dịch chậm, blocktime trung bình là 13s và thời gian hoàn thành giao dịch kéo dài từ 30 giây tới 16 phút hoặc hơn, TPS ⁓ 15
• Phí gas cao: trung bình khoảng $4 và thay đổi tùy theo khối lượng giao dịch trên mạng tại từng thời điểm.
• Mở rộng quy mô còn hạn chế.

Cardano giúp giải quyết ba vấn đề như đã nêu trên của Blockchain nói chung và ví dụ của ETH nói riêng:

• Scalability: khả năng mở rộng.
• Interoperability: khả năng tương tác.
• Sustainability: tính bền vững.

Ví dụ về khả năng mở rộng: Thông thường chúng ta hay nhắc đến transaction mỗi giây (TPS). Với Cardano, khả năng mở rộng có ba yếu tố chính:

• Transaction Per Second (TPS): Thuật toán đồng thuận Ouroboros là dạng Proof of Stake mà Cardano sử dụng.
• Network: Để nâng băng thông (bandwidth) của mạng lưới, Công nghệ RINA (Recursive Inter-Network Architecture) chia nhỏ mạng lưới thành nhiều subnetwork, và các subnetwork này có thể tương tác với nhau nếu cần.
• Data Scaling: Để giảm dung lượng data của mỗi transaction, Cardano đang tập trung vào Subscriptions (chia vùng) và Sidechains.

Đội ngũ phát triển

Ngoài Charles Hoskinson là giám đốc điều hành, thì đội ngũ phát triển Cardano cực kì mạnh trong đó phải kể đến:
• Romain Pellerin là tiến sĩ về máy tính phân tán của đại học Conservatoire National des Arts et Métiers,
• Jeff Pollack đảm nhiệm về phần tài chính. Ông là giám đốc điều hành tại công ty con của Mizuho Securities, một trong những ngân hàng lớn nhất của Nhật Bản
• Giáo sư Aggelos Kiayias là chủ tịch về an ninh mạng và bảo mật của đại học Edinburgh. Và còn rất nhiều gương mặt đạt đến học vị tiến sỹ, đây là một team cực mạnh để phát triển đồng Cardano.

Cardano foundation, Input Output Hồng Kong (IOHK) và Emurgo là 03 (ba) công ty đầu tư là đối tác cũng như hỗ trợ cho Cardano.

Cardano foundation: Cardano foundation là 1 công ty phi lợi nhuận ở Thuỵ Sĩ. Cardano foundation hỗ trợ nền tảng bằng cách quảng bá Cardano đến cộng đồng lớn hơn, giáo dục về tiền điện tử. Cardano foundation đảm nhiệm hỗ trợ cộng đồng người dùng Cardano, làm việc với các cơ quan chức năng về các vấn đề pháp lý và thương mại. https://cardanofoundation.org/en/
Đội ngũ Team của Cardano foundation:

Input Output Hồng Kong (IOHK): IOHK là công ty kỹ thuật phát triển các giải pháp blockchain cho các tổ chức học thuật, tập đoàn và chính phủ . IOHK được thành lập vào năm 2015. Đứng đầu là CEO Charles Hoskinson. IOHK hỗ trợ phát triển chính cho Cardano, đồng thời IOHK cũng hỗ trợ cho Ethereum Classic và các dự án blockchain khác. https://iohk.io/
IOHK có đội ngũ Team hùng hậu có 303 người gồm nhiều nhà tiến sĩ giáo dư về toán học, mật mã học, kinh tế được chia làm nhiều mảng khác nhau.

Charles Hoskinson / CEO – Đồng sáng lập:
– Đồng sáng lập Ethereum và BitShares
– Là một nhà kinh doanh công nghệ và nhà toán học tại Colorado. Ông theo học tại Đại học Metropolitan State của Denver và Đại học Colorado Boulder để nghiên cứu lý thuyết số phân tích trước khi chuyển sang lĩnh vực mật mã thông qua việc tiếp xúc với ngành.
– Thành lập ba công ty khởi nghiệp liên quan đến tiền điện tử – Invictus Innovations, Ethereum và IOHK.
– Chủ tịch sáng lập của ủy ban giáo dục của Quỹ Bitcoin và thành lập Nhóm nghiên cứu tiền điện tử vào năm 2013.
Jeremy Wood / Đồng sáng lập:
– Trợ lý điều hành Ethereum 12/2013-9/2014
– Tốt nghiệp đại học IUPUI năm 2007

Emurgo: Emurgo là cty có trụ sở ở Nhật Bản. Emurgo hỗ trợ các doanh nghiệp để tích hợp công nghệ blockchain, cũng như đầu tư vào các dự án khởi nghiệp. Emurgo là đối tác thương mại thúc đẩy quá trình phát triển của Cardano bằng việc tài trợ các nhóm khởi nghiệp xây dựng ứng dụng nền tảng cho Cardano. https://emurgo.io/
Đội ngũ Team của Emurgo:

Công nghệ nổi bật

Cardano mang đến một tiêu chuẩn mới trong công nghệ – mở và toàn diện – để thách thức cái cũ và kích hoạt một kỷ nguyên đổi mới bền vững, được phân phối trên toàn cầu.

Từ mức độ gia tăng đến toàn cầu, Cardano cải thiện cách chúng ta tương tác, giao dịch và tạo – và cuối cùng là hoạt động như một xã hội toàn cầu.

Cardano là một nền tảng blockchain được xây dựng trên giao thức đồng thuận bằng chứng cổ phần mang tính đột phá của Ouroboros và được phát triển bằng ngôn ngữ lập trình Haskell: một ngôn ngữ lập trình chức năng cho phép Cardano theo đuổi sự phát triển dựa trên bằng chứng, để đảm bảo an ninh và ổn định vô song.

Công nghệ được hiện thực hóa thông qua khoa học dựa trên bằng chứng

Công nghệ của chúng ADA được củng cố bởi nghiên cứu. Chúng tôi đã xác định lại ý nghĩa của việc tạo ra một nền tảng phần mềm toàn cầu thông qua các phương pháp khoa học. Chúng tôi đã không thỏa hiệp về niềm tin của chúng tôi, hoặc trong cách tiếp cận của chúng tôi. Để xây dựng một tương lai tốt đẹp hơn – an toàn, bền vững và được nhiều người quản lý – chúng tôi đã đi con đường ít người đi hơn. Kết quả của những nỗ lực của chúng tôi là một nền tảng blockchain vô song về khả năng và hiệu suất của nó và thực sự có thể hỗ trợ các ứng dụng toàn cầu, hệ thống và các trường hợp sử dụng kinh doanh trong đời thực.

Công nghệ phân lớp

Chuỗi khối Cardano có hai lớp: lớp dàn xếp và lớp tính toán. Lớp thanh toán Cardano (CSL) phục vụ để giải quyết các giao dịch được thực hiện bởi các công ty ngang hàng trong mạng bằng ADA, đơn vị tiền tệ tự nhiên của Cardano. Lớp tính toán Cardano (CCL) được tối ưu hóa để hỗ trợ các hợp đồng thông minh và các ứng dụng phi tập trung.

Các nhà phát triển Cardano đã chọn một giao thức phân lớp để tăng khả năng thay đổi giao thức và triển khai soft fork của mạng. Cardano được phát triển bằng Haskell và các hợp đồng thông minh của Cardano được tạo bằng Plutus, một ngôn ngữ lập trình khác cho phép xây dựng các hợp đồng chặt chẽ hơn.

Cơ chế đồng thuận Ouroboros

Vào năm 2017, Charles Hoskinson đã thông qua Ouroboros để đặt tên cho giao thức đồng thuận bằng chứng cổ phần làm nền tảng cho Cardano. Trong bối cảnh này, Ouroboros đại diện cho khả năng tăng trưởng vô hạn và có đạo đức và khả năng mở rộng của blockchain. Thông điệp trọng tâm của Ouroboros là mang đến những cơ hội lớn hơn cho thế giới và bảo tồn nó thông qua việc giảm thiểu tiêu thụ năng lượng.

Ouroboros là giao thức đồng thuận cho Cardano, giao thức bằng chứng cổ phần đầu tiên được chứng minh an toàn và là giao thức blockchain đầu tiên dựa trên nghiên cứu được đánh giá ngang hàng.

Kết hợp công nghệ độc đáo và các cơ chế được xác minh bằng toán học (bao gồm tâm lý học hành vi và các nguyên tắc triết học kinh tế), Ouroboros đảm bảo và hỗ trợ tính bảo mật và tính bền vững của bất kỳ chuỗi khối nào triển khai nó. Kết quả là một giao thức với các đảm bảo bảo mật đã được chứng minh và có thể tạo điều kiện cho việc truyền bá các mạng toàn cầu, không cần sự cho phép với yêu cầu năng lượng tối thiểu. Cardano là mạng đầu tiên như vậy.

Trong trường hợp này, Ouroboros chọn những người tham gia – các nhóm thu hút vốn – để tạo ra các khối mới dựa trên cổ phần mà họ kiểm soát trong mạng và tạo điều kiện thuận lợi cho việc tạo ra các mạng phân tán, không được phép có khả năng hỗ trợ bền vững các thị trường mới.

Tổng quan về kiến ​​trúc Cardano

Phần này mô tả kiến ​​trúc cấp cao của Cardano. Nó cung cấp thông tin chi tiết về các thành phần cốt lõi và tương tác của chúng, đồng thời thảo luận ngắn gọn về thời đại và triển khai của Cardano.

Kiến trúc cấp cao của Cardano
Sơ đồ sau đây phác thảo sự tương tác giữa các thành phần hệ thống của Cardano:

Thành phần hệ thống
Việc triển khai Cardano hiện tại mang tính mô-đun cao. Nó bao gồm các thành phần sau (các trường hợp sử dụng triển khai khác nhau sẽ sử dụng các kết hợp khác nhau của các thành phần):

• Nút
• Giao diện dòng lệnh (CLI)
• Ví Daedalus
• Cardano db-sync
• Máy chủ API GraphQL (Apollo)
• Các thành phần API REST
• Máy chủ SMASH

Chi tiết các cấu trúc các bạn tham khảo thêm tại: https://docs.cardano.org/explore-cardano/cardano-architecture/overview

Tài chính

Đang cập nhật…

Các mảnh ghép hệ sinh thái Cardano

Hệ sinh thái Cardano phát triển rất nhanh gần như phủ đầy các mảng trong 1 hệ sinh thái.

Cơ sở hạ tầng và công cụ hỗ trợ

Cơ sở hạ tầng và các công cụ hỗ trợ là các mảnh ghép quan trọng trong một hệ sinh thái. Sự phát triển, tính đầy đủ và hoàn thiện của cơ sở hạ tầng là để thu hút các dự án phát triển và nguồn tiền về với hệ sinh thái của mình. ADA đã rất chú trọng trong việc phát triển mảnh ghép này bằng cách xây dựng và tích hợp rất nhiều dự án thuộc lĩnh vực cơ sở hạ tầng. Một số dự án nổi bật như:

Synthetix Assets:

• Wrap assets
• Indigo

Derivative:

• MATRIXSWAP

Oracle:

• CHARLI3
• API3
• ERGO
• WolframAlpha

Graph/Query:

• Fluree
• Dandelion
• Honeycomb
• Blockfrost

Có thể nói ADA là một trong những hệ có các dự án cơ sở hạ tầng rất vững chắc và được củng cố thêm nhiều chức năng nổi bật do các bên thứ 3 phát triển.

Defi

Defi trên ADA là những mảnh ghép quan trọng nhất, thu hút dòng vốn đổ về ADA vì trong năm 2021 khi phí gas trên Ethereum quá cao. Defi trên ADA phát triển gần như đầy đủ gồm các mảng nhỏ như DEX, cho vay (lending), phái sinh (derivative), bảo hiểm, stablecoin, thanh toán, NFT, IDO, chợ (marketplace), Yield (hiệu suất đầu tư)…

AMM DEX

AMM DEX là các sàn giao dịch phi tập trung theo giao thức tạo lập thị trường tự động, smart contract sẽ đóng vai trò là trung gian, người bán bỏ tài sản vào một nơi gọi là liquidity pool, sau đó người mua sẽ swap tài sản họ đang có với tài sản trong pool thông qua smart contract.

Các AMM DEX đáng chú ý trên ADA bao gồm:

• Polyswap
• DeFIRE
• ORION
• YaySwap
• Daemon Exchange
• ERGODEX
• Vy Finance
• adax
• CardSwap
• Ardana
• PHARO
• Cardax
• COINLINK
• Minswap
• FANANCE
• MiRQUR

Lending & Borrowing

Lending là lĩnh vực chủ chốt giúp người dùng trên hệ sinh thái tăng hiệu quả sử dụng vốn. Mảng lending trên ADA cũng rất phát triển với nhiều dự án như:

• MELD
• Kitty party
• AADA
• NEXO
• Liqwid
• Paribus

Wallet

Cardano đã được hỗ trợ lên đến 19 loại ví như sau:

• GeroWallet
• AdaLite
• DAEDALUS
• CARDWALLET
• Ellipal
• infinito Wallet
• RAY
• TREZOR
• YOROI Wallet
• Guarda Wallet
• ……..

Stablecoin

Stable coin một mảnh ghép không thể thiếu trong hệ sinh thái ADA.được thiết kế với mục đích giảm thiểu tối đa sự ảnh hưởng của sự biến động giá.

ADA có 2 dự án làm về stablecoin là: STASSI, AgeUSD.

Bảo hiểm (Insurance)

Bảo hiểm là lĩnh vực vô cùng cần thiết trong thị trường crypto đầy sôi động và rủi ro. Hiện nay bảo hiểm vẫn chưa nhận được sự quan tâm đúng mức của người dùng do nhận thức về lĩnh vực này còn chưa cao và sản phẩm cũng đang trong quá trình phát triển. Tuy nhiên, đây sẽ là lĩnh vực phát triển mạnh trong tương lai khi thị trường Defi ngày càng trưởng thành và nhận thức của người dùng về rủi ro tăng lên.

Dự án về bảo hiểm phi tập trung đầu tiên trên ADA:

• Ensuro

IDO/Laundpad

Các dự án làm về IDO/Launchpad là một trong những lĩnh vực trọng tâm giúp các dự án gọi vốn đầu tư vào token của mình đồng thời cũng tạo ra những tài sản đầu tư với giá tương đối tốt cho người dùng trong hệ sinh thái. Đây là một trong những phương thức đầu tư mang lại lợi nhuận cao với rủi ro tương đối thấp nếu như chúng ta tìm được dự án tốt.

Các dự án nổi bật trong lĩnh vực này trên ADA bao gồm:

• OCCAM
• CARD STARTER
• io
• TRUSTPAD
• Synthesis

NFT

ADA đã tập trung phát triển các dự án về NFT. Chỉ trong một thời gian ngắn, mảnh ghép NFT gần như được lấp đầy trên ADA với rất nhiều dự án bao gồm cả Marketplace, NFT game, NFT nền tảng xã hội, Gamefi…

• Bondly
• ADAZOO
• BitBunny
• RIDOTTO
• Tokhun
• 10
• Playermint
• NFT-DAO
• Cryptoknitties
• niftyteddy
• …….

Khác

ADA ngoài việc phát triển tập trung cho các mảng chính thì không quên hoàn thiện hệ sinh thái của mình, chúng ta có thể thấy có rất nhiều dự án như sau:

• Diwala
• goblin
• WOO
• VENUS
• NERVOS
• CARDANOWALL
• Quidli
• Algoz
• HYPERLEDGER
• Ledgity
• …….

Kết luận

Cardano (ADA) là một nền tảng được xây dựng cho một tương lai bền vững, để giúp mọi người làm việc cùng nhau tốt hơn, tin tưởng lẫn nhau và xây dựng các giải pháp toàn cầu cho các vấn đề toàn cầu

Cardano (ADA) là một “ngã ba trên đường”. Nó đưa chúng ta từ nơi chúng ta đã ở đến nơi mà chúng ta định hướng đến: một xã hội toàn cầu an toàn, minh bạch và công bằng và phục vụ cho nhiều người cũng như một số ít. Giống như các cuộc cách mạng công nghệ trước đây, nó cung cấp một khuôn mẫu mới cho cách chúng ta làm việc, tương tác và sáng tạo, với tư cách là các cá nhân, doanh nghiệp và xã hội.

Cardano (ADA) bắt đầu với tầm nhìn về một thế giới không có người trung gian, trong đó quyền lực không được kiểm soát bởi một số ít người chịu trách nhiệm, mà bởi nhiều người được trao quyền. Trong thế giới này, các cá nhân có quyền kiểm soát dữ liệu của họ và cách họ tương tác và giao dịch. Các doanh nghiệp có cơ hội phát triển độc lập với cơ cấu quyền lực độc quyền và quan liêu. Các xã hội có thể theo đuổi nền dân chủ thực sự: tự quản, công bằng và có trách nhiệm. Đó là một thế giới được tạo ra bởi Cardano.

*** Hãy cùng theo dõi sự phát triển của Cardano (ADA) qua các bài viết cập nhật sau này cùng GFS Blockchain thông qua chuyên đề Hệ sinh thái Cardano (ADA) -> Tại đây

Trên đây là những thông tin chính của Cardano (ADA), nếu thấy dự án tiềm năng và muốn trao đổi nhiều hơn thì hãy tham gia vào cộng đồng của GFS Blockchain cùng các thành viên khác nhé:

• Nhóm Telegram của GFS Blockchain -> Click tại đây
• Nhóm Facebook của GFS Blockchain -> Click tại đây
• Kênh thông tin Telegram của GFS Blockchain -> Click tại đây
• Kênh Twitter của GFS Blockchain –> Click tại đây

Hy vọng bài viết tổng quan về Cardano (ADA) sẽ giúp mọi người có thêm thông tin, dữ liệu, góc nhìn mới. Và đừng quên theo dõi thường xuyên các bài viết chia sẻ thông tin và kiến thức trên website GFS Blockchain hàng ngày.