Đường cong lợi suất là biểu đồ mô tả mối quan hệ giữa lãi suất trên các trái phiếu có thời hạn khác nhau. Thường thì, đường cong lợi suất có độ dốc tăng lên, phản ánh thực tế rằng đầu tư dài hạn mang theo nhiều rủi ro hơn và do đó cung cấp lợi suất cao hơn.

Tuy nhiên, trong một số trường hợp, đường cong lợi suất có thể bị đảo ngược, với lãi suất ngắn hạn vượt quá lãi suất dài hạn. Hiện tượng này được gọi là đảo ngược đường cong lợi suất.

Đường cong lãi suất ngược và lịch sử các đợt khủng hoảng kinh tế

Lịch sử đã chứng kiến rằng sự đảo ngược đường cong lợi suất thường được coi là chỉ báo đáng tin cậy của một suy thoái sắp tới. Khi lãi suất ngắn hạn vượt quá lãi suất dài hạn, điều này cho thấy nhà đầu tư đang bi quan về triển vọng kinh tế trong tương lai. Điều này có thể dẫn đến việc giảm đầu tư và hoạt động kinh tế, dẫn đến suy thoái cuối cùng.

Một trong những lý do mà sự đảo ngược đường cong lợi suất được coi là dự báo đáng tin cậy về suy thoái là vì chúng phản ánh sự kỳ vọng của các người tham gia thị trường trái phiếu. Nhà đầu tư trái phiếu liên tục đánh giá triển vọng kinh tế trong tương lai và điều chỉnh đầu tư của họ tương ứng. Khi họ kỳ vọng điều kiện kinh tế sẽ tồi tệ đi, họ sẽ chuyển đổi đầu tư của mình sang các trái phiếu ngắn hạn an toàn hơn, làm tăng lãi suất của chúng so với trái phiếu dài hạn.

Ngoài việc phản ánh sự kỳ vọng của các người tham gia thị trường trái phiếu, sự đảo ngược đường cong lợi suất cũng có thể ảnh hưởng trực tiếp đến nền kinh tế. Khi lãi suất ngắn hạn vượt quá lãi suất dài hạn, việc vay tiền trở nên đắt hơn đối với doanh nghiệp và người tiêu dùng. Điều này có thể dẫn đến việc giảm việc vay và tiêu dùng, làm gia tăng thêm sự suy giảm kinh tế.

Dưới đây là 1 ví dụ cụ thể cho giai đoạn hiện tại, hiện tượng lãi suất nghịch đảo cũng đã xuất hiện từ đầu năm 2023 đến nay, liệu sẽ có những chuyển biến xấu cho thị trường tài chính sắp tới?

Mặc dù sự đảo ngược đường cong lợi suất đã từng là một chỉ báo đáng tin cậy của suy thoái, điều quan trọng là lưu ý rằng chúng không phải là một chỉ báo hoàn hảo. Có những trường hợp mà sự đảo ngược đường cong lợi suất đã xảy ra mà không được theo sau bởi suy thoái. Hơn nữa, có thể có một khoảng thời gian lớn giữa sự đảo ngược đường cong lợi suất và sự bắt đầu của suy thoái.

Kết luận

Tóm lại, sự đảo ngược đường cong lãi suất là tín hiệu quan trọng mà các nhà đầu tư và nhà hoạch định chính sách cần chú ý. Mặc dù chúng không phải là dự báo hoàn hảo về suy thoái, chúng cung cấp thông tin quý báu về sự kỳ vọng của các người tham gia thị trường trái phiếu và có thể ảnh hưởng trực tiếp đến nền kinh tế. Bằng cách theo dõi hình dáng của đường cong lợi suất và các chỉ số kinh tế khác, có thể nhận được cái nhìn về hướng phát triển của nền kinh tế trong tương lai và thực hiện các biện pháp thích hợp để giảm thiểu rủi ro của một khủng hoảng tài chính.