DApp là gì? Ứng dụng của DApp

Tổng quan

Một hệ sinh thái được xem là hoàn chỉnh khi trên hệ có đầy đủ các mảnh ghép như: Stablecoin, Wallets, Data/Services, DeFi, Launchpad, Metaverse, NFT, … Và chúng chính là là những DApp trên hệ sinh thái, Vậy DApp là gì? Ứng dụng của nó ra sao? Qua bài viết này GFI sẽ mang đến cho chúng ta cái nhìn chi tiết hơn về DApp.

DApp là gì?

DApp là từ viết tắt của Decentralized Application – các ứng dụng phi tập trung dựa trên hợp đồng thông minh (Smart Contract). Các DApp hoạt động giống như các ứng dụng truyền thống nhưng cung cấp nhiều hơn về mặt tính năng cho phép mọi người tương tác với nhau mà không cần bên thứ ba. Các DApp có thể được truy cập thông qua máy tính, điện thoại thông minh. Chúng cho bạn quyền tự do cá nhân để tương tác với bạn bè và đồng thời không yêu cầu bất kỳ thông tin cá nhân nào để hoạt động.

Một ví dụ dễ hiểu về DApp: Tất cả các ứng dụng ứng dụng thông thường như YouTube, Facebook, Twitter hay Instagram đều có một mạng lưới các máy chủ trung tâm. Điều này cho phép các công ty trên quyết định những gì có thể hoặc không thể nhìn thấy trong các ứng dụng nói trên. DApp như bản nâng cao hơn của các ứng dụng thông thường cho phép người dùng kiểm soát hoàn toàn các hoạt động của mình, có thể truy cập các dịch vụ khác nhau một cách an toàn mà không lo bị theo dõi dưới bất kỳ hình thức nào.

Với sự xuất hiện của Ethereum vào năm 2014, ngôn ngữ Solidity và khả năng tạo hợp đồng thông minh, DApp trở nên phổ biến vì vậy DApp bắt đầu phổ biến trên blockchain, cho phép các hình thức tương tác mới giữa người dùng, thế giới thực và ảo.

Đặc điểm của DApp

Một DApp phải có mã nguồn mở và chạy trên mạng blockchain được hỗ trợ bởi các hợp đồng thông minh, chúng hoạt động mà không cần sự can thiệp của bên thứ ba và phải do người dùng kiểm soát, vì họ đề xuất và bỏ phiếu cho những thay đổi được thực hiện tự động.
Tất cả thông tin phải được lưu giữ trong mạng blockchain có thể truy cập công khai.
DApp phải có một số loại mã thông báo riêng lẻ dựa trên blockchain để truy cập, người dùng tương tác hiệu quả với hệ sinh thái sẽ được thưởng bằng cách sử dụng mã thông báo gốc của dApp chẳng hạn như người khai thác và người đặt cược.
Một DApp phải có phương thức đồng thuận để tạo mã thông báo, chẳng hạn như bằng chứng công việc (PoW) hoặc bằng chứng cổ phần (PoW).

Các loại DApp

Dựa vào đặc điểm của DApp và cách người dùng tương tác với chúng ta có 3 loại DApp:

DApp lớp một (Layer 1): Đây là loại phổ biến nhất, các DApp này tồn tại trên blockchain của riêng chúng chẳng hạn như Bitcoin, Ethereum…
DApp lớp hai (Layer 2): Các DApp này thường được xây dựng trên DApp lớp một, khai thác và sức mạnh của blockchain lớp một. Thường được coi là giao thức, chúng sử dụng mã thông báo cho các tương tác. Các giải pháp mở rộng được xây dựng trên Ethereum là một ví dụ điển hình về DApp lớp 2. Các giao dịch có thể được xử lý trên lớp thứ hai này trước khi thực hiện ở lớp thứ nhất, giúp giảm tải cho chuỗi chính.
DApp lớp ba (Layer 3): được xây dựng trên các DApp lớp hai, thường chứa thông tin cần thiết để hai lớp còn lại tương tác. Nó có thể lưu trữ các giao diện lập trình ứng dụng và tập lệnh cần thiết để lớp một và lớp hai hoạt động.

So sánh giữa DApp và App

Ứng dụng thông thường (App)

Người dùng sẽ tương tác với một chương trình hoặc mã truyền thống do bên thứ ba thiết kế.
Phần thiết kế được tạo thành từ các máy chủ tập trung được quản lý bởi một cơ quan duy nhất.
Sức mạnh tính toán của các App thấp hơn so với DApp.
Các ứng dụng thông thường ít an toàn hơn và dễ bị tấn công mạng hơn.
Nó sẽ không hoạt động nếu máy chủ ngừng hoạt động hoặc đang bảo trì.

Ứng dụng phi tập trung (DApp)

Người dùng sẽ tương tác với các hợp đồng thông minh dựa trên blockchain của hệ sinh thái.
Chúng được phân phối trên nhiều hệ thống khắp nơi trên thế giới mà không có sự kiểm soát trung tâm.
DAPP có sức mạnh tính toán cao hơn các ứng dụng thông thường.
Ít bị tấn công mạng hơn do tính bảo mật của blockchain.
Ngay cả khi một số nút mạng gặp sự cố, hệ thống vẫn tiếp tục hoạt động bình thường.

Ưu điểm và nhược điểm của DApp

Ưu điểm

Quyền riêng tư của người dùng được bảo vệ bởi DApp. Chúng hoạt động mà không yêu cầu các bên tham gia gửi thông tin cá nhân đến các máy chủ tập trung. Họ sử dụng hợp đồng thông minh để hoàn thành giao dịch.
Cung cấp cơ sở hạ tầng cần thiết để phát triển các giải pháp kỹ thuật số tiên tiến cho các vấn đề ngày nay. Tài chính ngân hàng, mạng xã hội, thương mại điện tử, trò chơi điện tử…
Hoạt động 24/7 ngay cả khi một số nút mạng gặp sự cố, hệ thống vẫn tiếp tục hoạt động bình thường.

Nhược điểm

Một hạn chế của DApp là khó thay đổi mã vì dữ liệu và mã được xuất bản lên blockchain rất khó thay đổi. Một dApp gần như chắc chắn sẽ yêu cầu các thay đổi liên tục sau khi được triển khai, để cải thiện hoặc sửa lỗi hoặc rủi ro bảo mật.
Mặc dù DApp tập trung vào việc cải thiện các khía cạnh quan trọng như bảo mật và hiệu quả, nhưng trải nghiệm của người dùng cuối lại bị bỏ quên. Về lâu dài, điều này có thể ảnh hưởng khả năng phát triển.
Một số DApp yêu cầu xác minh danh tính người dùng (KYC) và vì không có cơ quan trung ương nào xác minh danh tính người dùng nên sẽ trở thành một vấn đề khi phát triển các ứng dụng đó.
Các DApp hoạt động trên hợp đồng thông minh không được kiểm toán kỹ lưỡng dễ bị các hacker khai thác lỗ hổng bảo mật gây thất thoát tài sản người dùng.

Tại sao nên sử dụng DApp?

Nhờ hợp đồng thông minh mà các DApp mang lại nhiều lợi ích khác nhau so với các ứng dụng chạy trên mạng tập trung. Một ứng dụng gửi tiền truyền thống cho phép một người gửi tiền cho bất kỳ ai, tuy nhiên việc chuyển những khoản tiền đó vào tài khoản ngân hàng sẽ mất phí và tốn thời gian.

Với ADpp, việc gửi tiền qua các ứng dụng phi tập trung trở nên nhanh chóng và rất ít chi phí. Điều này giúp người dùng tiết kiệm tiền cho các khoản phí và thời gian chờ đợi.

DApp cũng có thể áp dụng cho hầu hết mọi ngành, chẳng hạn như trò chơi, y tế, quản trị và thậm chí cả lưu trữ tệp. Do đó, việc sử dụng DApp gần như không khác so với các ứng dụng truyền thống, cách tương tác với các ứng dụng này được coi là Web 3.0.

Các công ty Web 2.0 chú trọng khai thác hoặc tập trung hóa dữ liệu người dùng. Họ cung cấp dữ liệu miễn phí nhưng người dùng phải cung cấp dữ liệu cá nhân để sử dụng. Các công ty sau đó có quyền kiểm soát thông tin này, biết người dùng của họ thích mua gì, có bao nhiêu tiền, các mối quan hệ xung quanh,… và sau đó họ bán dữ liệu để kiếm lời.

Web 3.0, nơi việc sử dụng DApp không phải trả giá bằng quyền riêng tư. Thay vào đó người dùng có thể lựa chọn chỉ chia sẻ những thông tin cần thiết và thời gian chia sẻ chúng.

Ứng dụng của DApp trên thế giới

DApp trong thế giới tài chính còn quá mới lạ, nhưng những ứng dụng chúng đem đến thực sự có thể đổi mới tất cả các ngành. Chúng ta hãy xem xét một số lợi ích mà DApp mang lại trong các ngành như tài chính, truyền thông xã hội, chơi game…

Trong lĩnh vực tài chính

Với các ngân hàng truyền thống, người cho vay kiếm được lãi suất nhất định dựa trên số tiền họ tiết kiệm được. Một người tiết kiệm càng nhiều thì ngân hàng càng có thể cho vay nhiều hơn và cả hai bên đều kiếm được nhiều tiền lãi hơn. Tuy nhiên, ngân hàng chỉ đơn giản là cung cấp một không gian để lưu trữ tiền và hoạt động như một thực thể tập trung, vì thế ngân hàng sẽ cắt giảm bớt phần lãi mà người cho vay có thể nhận được.

Trên DApp, người cho vay kiếm được 100% tiền lãi của họ vì không có trung gian hoặc bên thứ ba nào cả. Người cho vay có nhiều quyền kiểm soát hơn đối với các khoản vay, đồng thời kiếm được mã thông báo từ nền tảng mà họ chọn để cho vay.

Đối với người đi vay, họ có nhiều lựa chọn về tiền lãi phải trả cũng như thời gian trả lãi. Một số nền tảng cho phép người vay mất hàng tháng hoặc thậm chí hàng năm để trả lãi nếu họ đáp ứng ngưỡng thanh toán tối thiểu. Người đi vay cũng có thể thảo luận về lãi suất với người cho vay, đảm bảo một quyết định công bằng cho cả hai bên liên quan.

Khi tất cả đã được thỏa thuận giao dịch có thể xảy ra ngay lập tức nhờ công nghệ hợp đồng thông minh. Không cần sự tham gia của luật sư và các bên thứ ba khác, khiến quá trình xác nhận mất nhiều thời gian và tốn nhiều chi phí cho cả hai bên.

Về truyền thông xã hội

Người dùng sẽ được hưởng lợi rất nhiều từ DApp truyền thông xã hội. Không phải thông qua kiểm duyệt các bài đăng nghĩa là tự do ngôn luận mọi lúc mọi nơi. Tuy nhiên, nếu một số bài đăng trở thành vấn đề nghiêm trọng, cộng đồng có thể bỏ phiếu để gỡ bỏ chúng.

Những người có tầm ảnh hưởng cũng có thể kiếm được nhiều tiền hơn trên các nền tảng truyền thống như Twitter, họ kiếm được tiền từ các tweet quảng cáo.

DApp trên phương tiện truyền thông xã hội có thể có một hệ thống tiền hoa hồng tích hợp sử dụng mã thông báo của nó và người dùng có thể chạy quảng cáo và kiếm được toàn bộ khoản thanh toán của họ.

Gaming

DApp trình bày các giải pháp thú vị về mặt giá trị cho người chơi. Ví dụ như trò chơi như “Olympic Games Jam”: Người chơi sở hữu NFT để tạo ra vé và dùng số vé đó để tham gia các cuộc đua, khi người chơi chiến thắng cuộc đua họ sẽ nhận phần thưởng là token quản trị của game và có thể đem bán để kiếm tiền. Đầu tư thời gian của họ trở nên thực sự có giá trị khi có thể kiếm được tiền.

Bỏ phiếu và quản trị

Trong hầu hết các trường hợp bỏ phiếu là một quá trình khó khăn. Nó thường liên quan đến các bước xác nhận khác nhau, một số không thể tiếp cận được đối với công dân không có nhà ở phù hợp hoặc những người đang gặp phải các vấn đề khác. Đó là chưa kể đến việc giả mạo và hoạt động bất hợp pháp tương tự.

Một DApp bỏ phiếu có thể mở ra quy trình cho tất cả mọi người nhờ vào các hợp đồng thông minh. Về cơ bản cộng đồng có thể bỏ phiếu cho một danh sách các đề xuất. Sau đó họ có thể thiết lập khung thời gian, chẳng hạn như 24 giờ để người dùng đóng góp phiếu bầu của họ bằng mã thông báo. Điều này mở ra sự tham gia cho tất cả mọi người cho phép bất kỳ ai bỏ phiếu ẩn danh tại đó.

Các phiếu bầu sau khi đóng góp được lưu trữ trong một mạng phi tập trung, khiến chúng trở nên bất biến và không thể thay đổi. Ngoài ra hợp đồng thông minh có thể thưởng cho cử tri bằng một mã thông báo cho những nỗ lực của họ, giúp khuyến khích nhiều người bỏ phiếu.

Về quảng cáo

Đối với các ứng dụng truyền thống khi người dùng sử dụng việc liên tục xuất hiện các quảng cáo gây nhiều ức chế. Nhiều người dùng sử dụng trình chặn quảng cáo khi duyệt trực tuyến. Đây rõ ràng là một nỗi đau đối với các trang web đang cố gắng tạo doanh thu bằng quảng cáo, nhưng cũng có thể hiểu được vì quảng cáo đã trở nên khá khó chịu theo nhiều cách. Một DApp có thể khắc phục điều này.

Move to Earn là một trong những loại hình DApp phổ biến cuối 2021, người dùng sẽ luôn luôn xem hết các quảng cáo để có thể kiếm được nhiều mã thông báo, đôi bên cùng có lợi.

Tổng kết

Hiện tại trên các nền tảng Layer1 (DApp lớp 1) có tới hàng trăm, hàng ngàn các DApp lớp 2 và 3. Theo thời gian, các DApp ra đời sau sẽ càng nâng cấp và dễ sử dụng hơn, giúp cho ngành công nghiệp blockchain ngày càng phát triển và mở rộng. Tương lai các ứng dụng blockchain sẽ còn bùng nổ hơn thậm chí sẽ tiến sâu vào thị trường truyền thống.

Qua bài viết này GFI hy vọng mang đến những kiến thức bổ ích cho chúng ta trên con đường đầu tư và hẹn gặp lại ở các bài viết tiếp theo.