The Merge of Ethereum

The Merge đang là sự kiện nóng nhất của thị trường crypto lúc này. Ngày 11/8/2022, sau nhiều năm làm việc chăm chỉ, cuối cùng thì bản nâng cấp POS của Ethereum đã thành công trên testnet cuối cùng. Ngay sau đó The Merge đã được lên lịch hợp nhất với mạng chính Ethereum vào tháng 9/2022. Chúng ta cùng tìm hiểu về quá trình hợp nhất và các kịch bản có thể xảy ra nhé.

Quá trình The Merge

Hợp nhất là một quá trình gồm hai bước:

  • Bước đầu tiên là nâng cấp mạng Bellatrix trên lớp đồng thuận Beacon Chain vào lúc 11:34:47 giờ UTC ngày 6/9/2022.
  • Tiếp theo là quá trình chuyển đổi của lớp thực thi Paris từ POW sang POS. Một phần lớp thực thi của quá trình chuyển đổi sẽ được kích hoạt bởi Tổng độ khó cuối (TTD) là 58750000000000000000000, dự kiến từ ngày 10-20 /9/2022. Ngày chính xác đạt được TTD tùy thuộc vào tỷ lệ băm bằng chứng công việc.

Khi lớp thực thi đạt đến hoặc vượt quá Tổng độ khó cuối (TTD), khối tiếp theo sẽ được tạo bởi Validator của Beacon Chain. Quá trình chuyển đổi The Merge (hợp nhất) được coi là hoàn thành sau khi Beacon Chain hoàn thành khối này. Trong điều kiện mạng bình thường, quá trình này sẽ xảy ra trong ~ 13 phút.

The Merge Ethereum
Sự kết hợp của lớp đồng thuận và lớp thực thi

Trước khi đưa ra kịch bản cho sự kiện The Merge chúng ta cùng điểm lại một số vấn đề liên quan tới The Merge và Ethereum 2.0 nhé.

The Merge và những điều cần biết

The Merge chỉ là sự kiện khởi đầu của Ethereum 2.0

Để hoàn thiện Ethereum 2.0 cần có 5 giai đoạn, The Merge chỉ là một trong số đó.

  • The Merge: chuyển đổi từ POW sang POS, giảm tiêu hao năng lượng đến 99.5%.
  • The Surge: thực hiện “phân mảnh” Sharding, giúp gia tăng khả năng mở rộng và giảm độ trễ.
  • The Verge: sử dụng Verkle Tree, cho phép người dùng có thể trở thành một validator mà không cần đến ổ cứng hàng trăm gigabytes. Hướng tới sự phi tập trung hóa.
  • The Purge: giảm dữ liệu cần phải lưu trữ, giúp cho Ethereum trở nên đơn giản, mạnh mẽ, an toàn và thậm chí là phi tập trung hơn.
  • The Splurge: tổng hợp tất cả yếu tố của các giai đoạn trên, chính thức hoàn thiện Ethereum 2.0.

Như vậy The Merge chỉ là sự kiện khởi đầu của Ethereum 2.0, kế tiếp đó sẽ là giai đoạn bổ sung công nghệ sharding, và các giải pháp layer 2 rollup sẽ xây dựng trên các sharding đó giúp tăng thông lượng và giảm chi phí theo cấp số nhân.

Layer 2 sử dụng công nghệ rollup đã có những phát triển mạnh mẽ nhưng để trở thành lớp thực thi chuyên biệt thì vẫn cần thời gian. Vitalik Buterin đã tưởng tượng rằng việc chuyển đổi từ phiên bản hiện tại 1.0 của Ethereum sang 2.0 sẽ trải qua một phiên bản trung gian, được gọi là 1.5, với “lộ trình Ethereum tập trung vào rollup”.

Tác động của The Merge tới Ethereum

  • The Merge không làm giảm phí gas trên Ethereum. The Merge chỉ chuyển đổi POW sang POS, để tiến tới Ethereum 2.0 thì còn cần rất nhiều việc phải làm và thời gian hoàn thiện tính bằng năm.
  • Hậu The Merge, tốc độ giao dịch của Ethereum tăng nhưng không nhiều (tăng khoảng 10%). Cụ thể thời gian tạo khối trên Beacon chain là 12giây, còn Ethereum POW là 13.3 giây.
  • Quá trình The Merge không làm gián đoạn mạng lưới. Khi lớp thực thi đạt đến hoặc vượt quá Tổng độ khó cuối (TTD), khối tiếp theo sẽ được tạo bởi Validator của Beacon Chain. Quá trình chuyển đổi The Merge được coi là hoàn thành sau khi Beacon Chain hoàn thành khối này. Trong điều kiện mạng bình thường, quá trình này sẽ xảy ra trong ~ 13 phút.
  • Hậu The Merge thì phần thưởng chỉ còn Staking Reward (~1600 ETH/ngày), tức lạm phát ~1%, nhỏ hơn rất nhiều so với mức lạm phát hiện nay ~4% (staking reward ~1600 ETH/ngày + mining reward ~ 13000 ETH/ngày)
  • Nhiều người cho rằng sau The Merge thì Ethereum POS có thể sẽ giống stock hơn, nên không ngoại trừ việc SEC sẽ nhòm ngó.
  • Tương lai gần thì Ethereum POS có thể sẽ tập trung hơn khi mà Lido chiếm 31.2%, Coinbase chiếm 14.7%, Kraken chiếm 8.5%, Binance chiếm 6.6% trên tổng số ETH stake vào Ethereum 2.0.

Tác động của The Merge tới thợ đào

  • The Merge có thể nói là một sự kiện xấu của các thợ đào, hàng nghìn thợ đào sẽ bị loại khỏi cuộc chơi sau The Merge. Đương nhiên những nhà sản xuất, dịch vụ liên quan tới máy đào cũng sẽ bị ảnh hưởng nặng nề. Đây sẽ là những người ủng hộ việc tách chuỗi nhất, ít nhất cũng giúp họ tiếp tục duy trì sản xuất ở mức độ nào đó.
  • Sau The Merge có thể sẽ chứng kiến làn sóng thợ đào dịch chuyển sang các mạng lưới khác. Ethereum classic có lẽ sẽ được hưởng lợi nhất vì máy đào Ethereum rất thích hợp để đào ETC. Ngoài ra còn có nhiều chuỗi khác như Ravencoin, Ergo, Beam…

Tác động của The Merge tới người dùng và các nhà phát triển

  • Hậu The Merge, người dùng vẫn chưa thể unstake stETH cho đến khi nâng cấp Thượng Hải. Tuy nhiên phần thưởng từ stake ETH vào Ethereum 2.0 thì có thể nhận ngay tức thì.
  • Để trở thành Validator cho Ethereum POS bạn cần stake 32ETH (lưu ý là stake 32ETH để làm Validator xác minh chứ không phải là chạy Node).
  • Hậu The Merge nếu tách chuỗi thì người dùng sẽ tự động có tài sản cả trên chuỗi Ethereum POS và trên chuỗi Ethereum POW. Khi đó tài sản trên Ethereum POS sẽ là tài sản gốc và sẽ có giá trị hơn so với chuỗi Ethereum POW.
  • Đối với các nhà phát triển thì việc chuyển đổi này không gây quá khó khăn với các dApp của họ. Vấn đề chỉ là nếu tách chuỗi thì họ sẽ quyết định sẽ phát triển trên chuỗi nào hay cả hai chuỗi?

Phản ứng của các bên liên quan

Ai ủng hộ tách chuỗi?

  • Như đã nói ở trên, người ủng hộ tách chuỗi nhất là thợ đào và nhà sản xuất & dịch vụ cho máy đào…
  • Holder dài hạn và đối thủ cạnh tranh: Justin Sun & Tron là một ví dụ. Tách chuỗi giúp họ sẽ vừa có thêm tài sản ở chuỗi Ethereum POW. Nếu The Merge thành công thì hưởng thêm lợi ích từ sự thành công của Ethereum POS. Nếu The Merge cần thêm thời gian thì họ có thể PR blockchain của mình.

Ai chỉ ủng hộ Ethereum POS? 

  • Ethereum Foundation 
  • Validator đã stake vào Ethereum 2.0
  • Phần lớn cộng đồng Ethereum 
  • Các dự án lớn như Circle (USDC), Chainlink, AAVE, Opensea, Yuga Labs… tuyên bố chỉ hỗ trợ duy nhất Ethereum POS. (không có oracle chainlink thì DeFi có thể hoạt động ổn định không? không có Opensea hỗ trợ thì những NFT fork là vô giá trị?)

Các sàn CEX

  • Một số sàn nhỏ như Poloniex và MEXC Global thực hiện hỗ trợ việc tách chuỗi rất sớm, dường như đây là động thái cơ hội để PR và thu hút người dùng.
  • Các sàn lớn như Binance, Coinbase, FTX cố gắng giữ thái độ trung lập và sẽ tạm ngừng giao dịch trong thời điểm The Merge diễn ra. Việc list đồng ETH POW sẽ được các sàn thẩm định lại.

Từ những dữ kiện trên có thể thấy khả năng Ethereum bị tách thành hai chuỗi POW và POS là khá cao. Ethereum POS sẽ là chuỗi chính được điều hành bởi Ethereum Foundation, còn Ethereum POW là bản fork sẽ được điều hành bởi một nhóm khác và thợ đào. Lưu ý là bản fork thường có ít cộng đồng, it ứng dụng hơn, và các tài sản fork rất dễ bị xả.

3 kịch bản có thể xảy ra sau sự kiện The Merge

The Merge là sự kiện nâng cấp công nghệ được mong đợi nhất của cộng đồng Ethereum, nếu thành công thì nó sẽ là bước phát triển đột phá cho Ethereum. Tuy nhiên đây là bản nâng cấp không hề dễ dàng, không ai dám chắc The Merge sẽ thành công trên Mainnet. Vậy nên có thể đưa ra 3 kịch bản như sau:

Kịch bản cơ bản 

Tháng 9 này, hai chuỗi này sẽ hợp nhất và Ethereum sẽ trở thành một blockchain POS. Khi đó, chuỗi khối Ethereum sẽ trở nên nhanh hơn, dễ mở rộng hơn và hiệu quả hơn. Tuy nhiên, Ethereum vẫn sẽ không hoàn chỉnh vào thời điểm The Merge. Như Vitalik Buterin đã đề xuất gần đây, Ethereum sẽ chỉ ở mức “55% hoàn thành”. Sẽ còn rất nhiều việc phải làm, đặc biệt là thời gian tinh chỉnh dự kiến kéo dài hàng tháng. Trong trường hợp này, khả năng cao sẽ có nhiều nhà đầu tư sẽ “mua tin đồn và bán tin thật”.

Kịch bản tốt nhất

The Merge diễn ra chính xác như đã hứa và đúng thời gian, và không có vấn đề gì khi di chuyển sang một blockchain POS đầy đủ. Đồng thời, việc nâng cấp công nghệ có thể giải quyết các vấn đề liên quan đến năng lực thông lượng, phí giao dịch và hiệu quả tổng thể.

Tin tốt là Vitalik Buterin của Ethereum dường như đang chuẩn bị cho thế giới cho trường hợp tốt nhất này. Tại hội nghị các nhà phát triển Ethereum gần đây ở Paris, ông đã thông báo rằng Hợp nhất sẽ được theo sau bởi Surge, Verge, Purge và Splurge.

Kịch bản xấu

Các nhà phát triển Ethereum bằng cách nào đó đã làm sai, hoặc có kẻ xấu phá hoại, dẫn đến các vấn đề kỹ thuật như các blockchain xung đột và các khối (block) bị thiếu. Điều này dẫn đến kéo dài thời gian The Merge và đương nhiên giá ETH sẽ giảm đột biến, thị trường chung sẽ bị ảnh hưởng nặng nề. Các nhà đầu tư ETH có thể sẽ chuyển sang đồng coin khác.

Tổng kết

The Merge là sự kiện được chuẩn bị trong nhiều năm, trải qua tất cả các testnet, được nhiều ông lớn và cộng đồng ủng hộ. Tất cả chúng ta đều có thể hy vọng vào điều tốt nhất, nhưng điều đó không có nghĩa là nó sẽ xảy ra, cho nên hãy “Hy vọng vào điều tốt nhất, lập kế hoạch cho điều tồi tệ nhất.”. Chuẩn bị các kịch bản sẽ giúp mình không rơi vào thế bị động, anh em đã chuẩn bị kế hoạch hành động cho mình chưa?