Tổng quan

Với những ai đã từng tham gia thị trường Cryptocurrency từ thời điểm đầu năm 2020 chắc hẳn không còn lạ gì với thuật ngữ DeFi (Decentralized Finance) hay còn được hiểu là Tài chính phi tập trung. Một hot trend đình đám trong thị trường với một loạt đồng coin tăng trưởng tới mức không tưởng và đem lại lợi nhuận rất lớn cho các nhà đầu tư. Tiếp sau đó, một trend khác nổi lên với một loại token NFT (mã thông báo không thể thay thế) là một bản ghi về quyền sở hữu một tài sản kỹ thuật số duy nhất. Hàng loạt các bức tranh, các ấn phẩm nổi tiếng được định giá trên trời cũng nhanh chóng tạo nên một cơn sốt ảo với nhiều cơ hội cho các nhà đầu tư. Thời gian qua là hiện tượng đình đám Gamefi, hàng loạt các dự án về trend P2E (Play to earn) mọc lên như nấm sau mưa với biết bao ý tưởng độc đáo thú vị cũng được trình làng cộng đồng điển hình như dự án AXS là đầu tàu dẫn hướng.

Hay cách đây ít ngày, Facebook cũng bóng gió úp mở về khả năng đổi tên thành Meta. Thổi bùng lên cơn sốt theo trend Metaverse của khá nhiều dự án, điển hình như Decentraland (MANA)

Vậy, với những người đã bỏ lỡ các trending này liệu có cơ hội tiếp theo sau khi kết thúc Gamefi và Metaverse hay không. Liệu có làn sóng nào mới mẻ đủ sức lôi cuốn và thu hút người dùng mới vào thị trường hay không. Chúng ta hãy cùng GFS Blockchain tìm hiểu về Social Token. Một xu hướng rất có thể sẽ là Hot trend tiếp theo trong tương lai qua bài viết dưới đây nhé.

Social Token là gì?

Social Token là một sản phẩm của sự kết hợp giữa Social và Defi, tài chính phi tập trung kết hợp với các nền tảng xã hội. Đây các loại tiền điện tử được tạo ra dựa trên thương hiệu của tổ chức, cộng đồng hoặc một cá nhân nào đó có sức ảnh hưởng lớn. Về cơ bản, đó là một cách để các tổ chức, cộng đồng hoặc những người nổi tiếng có thể tự kiếm thêm tiền nhiều hơn nữa ngoài các phương tiện thông thường như quảng cáo, đại sứ thương hiệu, bán hàng…v.v.

Các mã thông báo xã hội được phân cấp và bảo mật bằng blockchain, đồng thời được xây dựng trên mô hình tương tự như các loại tiền điện tử phổ biến trên thị trường như BTC hoặc ETH. Cộng đồng của bên phát hành token càng đông và mạnh thì token càng chất lượng và dễ đạt được giá trị cao.

Tại sao lại xuất hiện các Social Token

Từ trước đến nay, những người sáng tạo nội dung cho dù đó là các ca sĩ, nghệ sĩ, nhạc sĩ hay các youtuber đã bị hạn chế khả năng kiếm tiền từ sản phẩm của họ. Hiện tại, họ phải sử dụng các nền tảng như Youtube, Facebook, Instagram..v.v để đăng tải nội dung, hình ảnh hay sản phẩm họ tạo ra để từ đó lấy được thêm thu nhập từ việc được chạy quảng cáo trên sản phẩm của mình. Một số người khác thì có thể làm đại sứ thương hiệu cho các nhãn hàng, sản phẩm cụ thể. Dĩ nhiên là số tiền thu được từ việc chạy quảng cáo cũng sẽ được chia sẻ lại cho chính ứng dụng nền tảng đó, và một phần còn lại được trả cho những người sáng tạo nội dung.

Những Fan hâm mộ và những người theo dõi có ít cơ hội để chia sẻ về sự phát triển của người làm nội dung đó. Hay như những CLB bóng đá đang vật lộn với những báo cáo tài chính cần một nguồn lực để huy động vốn từ các Fan hâm mộ trung thành ủng hộ. Vì vậy, các ca sĩ, nhạc sĩ, người nổi tiếng, youtuber, CLB thể thao…v.v. phải tìm ra những cách mới để kiếm tiền từ tác phẩm, chất xám hay sản phẩm của họ tạo ra trong bối cảnh đại dịch COVID-19 đang diễn biến ngày một phức tạp hơn. Bên cạnh đó việc phải ở nhà giãn cách đã làm thúc đẩy sự chú ý ngày càng tăng này đối với các token xã hội.

Ngày nay, các nền tảng từ Youtube đến Facebook ngày càng có được quyền lực độc quyền trong việc phân phối video, hình ảnh, các hợp đồng quảng cáo..v.v. Do đó, những người sáng tạo nội dung rất hào hứng với việc xây dựng một phương tiện hoàn toàn mới cho phép tương tác trực tiếp với những người ủng hộ, những fan trung thành và kết nối với người hâm mộ theo cách riêng của mình.

Ví dụ: Youtube có thể đưa ra điều khoản lấy đi 45% doanh thu quảng cáo trên nền tảng này và độc quyền trong việc mạnh tay hủy kiếm tiền từ những nội dung có thể được coi là nhạy cảm hoặc không phù hợp, gắn mác bạo lực, 18+ .v.v. Điều này khiến một bộ phận không nhỏ các Youtuber không thể kiếm thêm được lợi nhuận theo ý họ muốn. Dẫn đến sự ra đời tất yếu các Social token của riêng họ.

Phân loại Social Token

Social Token được chia làm ba loại chính:

• Personal Token (Token cá nhân): Được phát hành và kiểm soát bởi một cá nhân.
• Community Token (Mã token cộng đồng): Được phát hành và kiểm soát bởi một nhóm, thường được quản lý bởi một tổ chức tự trị phi tập trung (DAO -Decentralized Autonomous Organization)
• Social Platform Token (Mã token nền tảng): Tokens đại diện cho quyền kiểm soát đối với một nền tảng tạo điều kiện cho việc phát hành và trao đổi tokens

Personal Token (Token cá nhân)

Để đơn giản và dễ hiểu thì Personal Token cho phép bạn đầu tư vào mã thông báo được phát hành bởi một người sáng tạo nội dung, hay một ngôi sao trong một lĩnh vực nào đó, giúp họ có cơ sở về mặt tài chính để phát triển sự nghiệp, tạo ra sản phẩm chất lượng hơn trong tương lai. Đổi lại bạn sẽ nhận được một phần lợi nhuận, hoặc bạn có thể đổi lấy những giá trị khác trong tương lai như đặc quyền được truy cập hoặc tham gia vào một nhóm đặc biệt, được giảm giá đối với những mặt hàng được bán ra bởi người đó.

Ví dụ: Cầu thủ bóng đá nổi tiếng bậc nhất thế giới là L.Messi có thể phát hành một mã thông báo mang tên “MESSI” của riêng anh ấy. Người sở hữu các token này có thể mua bán tại các cửa hàng bán áo đấu, đồ lưu niệm của Messi, hoặc ví dụ có chương trình giao lưu với các Fan hâm mộ, chụp hình, xin chữ kí cùng khá nhiều lợi ích liên quan khác…v.v.

Community Token (Mã token cộng đồng)

Community tokens đại diện cho một nhóm hoặc một tổ chức nào đó có sức ảnh hưởng lớn với cộng đồng theo dõi và ủng hộ đông đảo. Các tổ chức lớn có thương hiệu mạnh có thể nhận được nhiều lợi nhuận từ việc phát hành community tokens. Các lợi ích của community tokens bao gồm khả năng quản trị, biểu quyết và xây dựng nền tảng đó.

Một ví dụ điển hình về community tokens là các “fan tokens” được xem như đại diện của sự trung thành, ủng hộ của người hâm mộ đối với một công lạc bộ thể thao nào đó mà cụ thể ở đây phổ biến là các CLB bóng đá. Các fan tokens nổi tiếng hiện nay hầu hết được phát hành bởi Socios với sự hợp tác của các câu lạc bộ bóng đá nổi tiếng như Barcelona, Paris Saint-Germain, Juventus, Lazio …. Để được sử dụng thương hiệu của các CLB nổi tiếng, một phần fee nhỏ trên sàn giao dịch Chiliz và Socios được phân chia cho các câu lạc bộ cùng một phần tokens. Hiện tại, người sở hữu fan tokens có thể tham gia bỏ phiếu, và nhận các phần thưởng độc quyền như các sản phẩm có chữ ký của các ngôi sao trong đội bóng đó. Tiềm năng của community tokens của các thương hiệu mang lại cơ hội hiếm có để củng cố lòng trung thành của người hâm mộ và tăng doanh thu cho các câu lạc bộ. Dự án Binance Launchpad lần thứ 23 cũng là một dạng Community Token đó chính là FC Porto Fan Token, hay trước đó là dự án Lazio Fan Token cũng đã đạt mức ATH x28 lần. Một con số rất ấn tượng với bất kì dự án nào

Social Platform Token (Mã token nền tảng)

Hiểu một cách đơn giản thì Social Platform Token được hiểu là loại token đại diện cho cơ sở hạ tầng nhằm khuyến khích sự tạo thành, phát triển, hoặc sử dụng personal token. Các cá nhân có lượng Fan đông đảo, sức ảnh hưởng lớn hoàn toàn có thể hợp tác với các nền tảng như Rally, Fyooz, Roll… để tạo ra các mã thông báo của riêng mình.

Những thống kê nổi bật

Tại thời điểm viết bài, giá trị vốn hoá thị trường của nhóm các Social Token là hơn 1,1 tỷ đô la (đối với nhóm token chính). Trong đó nổi bật là 3 nhóm

Community token: Dẫn đầu trong số này là nền tảng của RALLY để xây dựng các Personal token với vốn hoá tại T11/2021 là hơn 500 triệu đô. Rally là một mã thông báo xã hội được xây dựng trên nền tảng dựa trên Ethereum cho phép người sáng tạo cung cấp mã thông báo cho người hâm mộ. Điều này cho phép nhiều ngôi sao truyền thông xã hội khác nhau sử dụng nền tảng để tương tác với tất cả người hâm mộ trong khi tăng giá trị cho các tương tác của họ.

Fan token: Dễ dàng nhận thấy trong danh sách trên là những token của các đội bóng nổi tiếng trên thế giới. Nếu một ngày nào đó, câu lạc bộ yêu thích của bạn xuất hiện, hoặc những CLB có lượng Fan đông đảo như MU hoặc Real Madrid chắc chắn sẽ tạo hiệu ứng gây sốt trong cộng đồng. Gần đây nhất chắc hẳn mọi người cũng để ý thấy 2 dự án IEO trên Binance Launchpad của 2 đội bóng Lazio và FC Porto cũng nhận được sự chú ý vô cùng lớn từ cộng đồng.

Top creator trên Railly

Tiềm năng của những Social token là rất lớn và rộng mở. Hãy thử tưởng tượng rằng các cầu thủ nổi tiếng như C.Ronaldo hay L.Messi trong lĩnh vực bóng đá hay các lĩnh vực âm nhạc, nghệ thuật cùng với lượng Fan hâm mộ đông đảo của họ ở khắp nơi trên thế giới đều sở hữu các Social token của riêng mình. Tất cả cùng cộng hưởng sẽ tạo nên một cộng đồng với vốn hoá lớn tới mức độ không tưởng trong tương lai.

Lợi ích của các Social Token

Người sở hữu mã các mã thông báo xã hội có thể có những quyền lợi như sau

Nhận lợi ích cộng đồng

Chủ sở hữu mã thông báo có quyền truy cập vào cộng đồng Discord riêng tư của bạn, các group dành cho Fan, các kênh chát nội bộ… và tiếp cận được những nội dung độc quyền này. Họ cũng có thể sử dụng mã thông báo của mình để bỏ phiếu cho các hành động của cộng đồng (Ví dụ: Bỏ phiếu để chọn ra Leader của một cộng đồng hâm mộ bóng đá chẳng hạn. Người này sẽ có trách nhiệm cập nhật tin tức, đăng bài hướng dẫn các thành viên để lên lịch cổ động đội bóng, làm áo đồng phục…v.v. )

Đồng sở hữu NFT

Ví dụ: Bạn là một youtuber và có một lượng Fan nhất định trên nền tảng này. Bạn yêu cầu các Fan của bạn mua mã thông báo ABC nào đó của bạn để huy động vốn từ cộng đồng cho video tiếp theo của mình mà bạn sẽ niêm yết để bán dưới dạng NFT. Đổi lại, chủ sở hữu mã thông báo nhận được 10% tổng doanh thu của NFT trong tương lai. Vì chủ sở hữu mã thông báo kiếm tiền khi NFT của bạn bán, họ sẽ giúp tìm người mua và tạo ra giá trị cho cả 2 bên.

Đồng sở hữu thu nhập trong tương lai của người sáng tạo nội dung

Các dự án social token tiêu biểu

Community tokens tiêu biểu

*Whale

*Friends with Benefits – FWB

Social Platform tokens

* CHZ

Chiliz là một nền tảng hàng đầu dành cho thể thao và giải trí của nhà cung cấp FinTech có trụ sở tại Malta. Dự án vận hành nền tảng giải trí thể thao dựa trên blockchain Socios, cho phép người dùng tham gia vào việc quản lý các thương hiệu thể thao yêu thích của họ. Đối với các câu lạc bộ và các hiệp hội thể thao, mã thông báo của người hâm mộ cung cấp một cách kết nối với người hâm mộ của họ và mở ra các dòng doanh thu mới.

Ví dụ, người hâm mộ có thể tham gia và tác động đến các quyết định liên quan đến câu lạc bộ thông qua các cuộc khảo sát và thăm dò ý kiến, chẳng hạn như thông điệp mà đội trưởng nên đeo trên băng đội trưởng. Công ty đặt mục tiêu thu hẹp khoảng cách giữa việc trở thành một người hâm mộ tích cực và một người hâm mộ thụ động. Chiliz đã phát triển quan hệ đối tác với một số tổ chức thể thao lớn nhất trên thế giới: FC Barcelona, Manchester City, Juve, PSG. Dự án cũng tự hào có quan hệ đối tác với UFC và các tổ chức về game khác. Bằng cách mua CHZ, người hâm mộ có quyền truy cập vào các mã thông báo của người hâm mộ khác nhau và thực sự có cổ phần trong câu lạc bộ của họ.

* Roll

* Rally

Personal Token

* Keisuke Honda (KSK Honda Coin)

* RAC

Một số lưu ý với mã thông báo xã hội là gì?

– Phải cam kết hỗ trợ lâu dài: Khi bạn tạo NFT, không có áp lực phải thực hiện thêm công việc sau khi bạn bán nó. Ngược lại, khi bạn tạo mã thông báo xã hội, có nghĩa vụ ngầm là làm cho mã thông báo có giá trị hơn trong tương lai, phải liên tục tạo ra nhiều nội dung hơn, cung cấp nhiều đặc quyền hơn hay làm điều gì đó có lợi cho cộng đồng của bạn.

– Biến động giá: Giá mã thông báo của bạn sẽ biến động hàng ngày khi người hâm mộ mua, bán và giao dịch mã thông báo của bạn. Sự sụt giảm lớn về giá mã thông báo của bạn có thể ảnh hưởng đến tinh thần của bạn nếu bạn quá chú ý đến nó.

– Các quy định pháp lý: Nếu người sáng tạo bắt đầu bán mã thông báo xã hội của họ cho cộng đồng nhặm mục đích lợi nhuận tức là họ đang “huy động vốn từ cộng đồng” thì cách làm này có thể thu hút sự chú ý của các cơ quan quản lý. Và lo ngại sẽ có những chế tài áp dụng liên quan tới việc huy động vốn này. (Tuỳ thuộc vào pháp lý của quốc gia sở tại)

Kết Luận