Tổng quan
Mina được biết đến là blockchain nhẹ nhất thế giới, được cung cấp bởi những người tham gia. Thay vì áp dụng lực lượng tính toán thô bạo, Mina sử dụng mật mã tiên tiến và zk-SNARK đệ quy để thiết kế toàn bộ chuỗi khối có kích thước khoảng 22kb, kích thước bằng một vài tweet, mở ra một kỷ nguyên mới về khả năng truy cập blockchain. Với các tính năng bảo mật độc đáo và khả năng kết nối với bất kỳ trang web nào, Mina đang xây dựng một cổng riêng giữa thế giới thực và tiền điện tử — và tương lai dân chủ, an toàn mà tất cả chúng ta đều xứng đáng có được.
Được phá triển từ giữa 2017 và mainnet từ tháng 3/2021 nhưng đến nay Mina vẫn đang trong quá trình nghiên cứu và hoàn thiện dần công nghệ để giải quyết bài toán lớn nhất của blockchain và vừa đảm bảo phi tập trung, khả năng mở rộng và bảo mật.
Để hiểu rõ hơn về Mina Protocol và tiềm năng của nó, hôm nay chúng ta hãy cùng GFS blockchain cập nhật về các dự án công nghệ cũng như lộ trình ưu tiên của giao thức này trong năm 2022 qua bài viết dưới đây.
*** Bài này viết thuộc chuỗi Series Mina Universe của GFS Blockchain nhằm theo dõi từng bước phát triển của Hệ sinh thái này. Tổng hợp các bài viết của Mina Universe -> Xem tại đây
Một vài con số ấn tượng trong năm 2021
Trước khi đi sâu tìm hiểu về các cập nhật công nghệ trong năm 2022, chúng ta hãy cùng điểm lại một số cột mốc ấn tượng của Mina trong năm 2021:
- Mina kết thúc năm 2021 với hơn 80 nghìn tài khoản trên chuỗi, 3,3 nghìn cam kết với Mina’s GitHub và hơn 95% mã thông báo $ MINA đủ điều kiện được đặt cọc hoặc ủy quyền.
- Các đối tác phát triển giao thức mới bao gồm: Tweag, =nil; Foundation, ChainSafe, ONTAB
- Đối tác và tích hợp với: Ethereum Foundation, Polygon, NIL Foundation, Teller.
- Thực hiện mainnet vào tháng 3/2021.
- Bán Token Mina trên CoinList trong tháng 4 năm 2021 đã thêm hơn 40.000 chủ sở hữu mã thông báo mới vào cộng đồng Mina.
- Từ tháng 7 đến tháng 9, sáu phiên cập nhật về hệ sinh thái Mina đã được tổ chức, nơi các đối tác của hệ sinh thái và thành viên cộng đồng chia sẻ những thông tin cập nhật về các dự án liên quan đến Mina của mình. Những người trình bày bao gồm O (1) Labs, ChainSafe, BeaconChain, BitCat, Nhóm phát triển cộng đồng Mina, MinaCrypto.com, Mina Explorer, Olton, OnTab, StakeTab, StakingPower, Towerstake, WeStake và Zero Knowledge Vvalidato.
- Mina đã giới thiệu SnarkyJS với hàng trăm nhà phát triển trong một hội thảo và hơn 20 hợp đồng thông minh #ZeroKnowledge đã được gửi để xem xét trong Snapps Bootcamp
- Mina cũng đã thấy sự tăng trưởng đáng kể trong cộng đồng trực tuyến và các kênh tiếp thị từ tháng hai đến hết Tháng 12 năm 2021: Discord tăng từ 10,400 lên 32,300 thành viên (+210%), Twitter tăng từ 29,500 lên 160,900 người theo dõi (+445%), Telegram tăng từ 37,600 lên 57,000 thành viên (+51%).
Đây chỉ là một vài trong số rất nhiều cột mốc mà Mina Foundation đã đạt được. Năm 2021 thực sự làm một năm nền tảng để mở đường cho những bước phát triển mạnh mẽ của Mina Protocol trong tương lai bao gồm cả đối tác, công nghệ, sản phẩm và cộng đồng.
Nền tảng tài chính
Tính đến ngày 19 tháng 11 năm 2021, theo số liệu của Mina Foundation thì họ đã nắm giữa trong tay số tài sản sau:
- Ngân quỹ: 50 triệu Mina, 13 triệu USD, 14,5 triệu USDC và 300 ngàn USDT.
- Các khoản hỗ trợ: 110,8 triệu Mina và 16 triệu USD.
Mina Foundation đặt mục tiêu cho năm 2021 là tái cân bằng tài sản của mình để đáp ứng dự kiến ngân sách hoạt động bốn năm cho phạm vi hoạt động hiện tại. Do đó, một phần của phần thưởng khối mà Mina Foundation kiếm được đã được chuyển đổi sang USD để đáp ứng một ngân sách. Ngân sách bao gồm các chi phí như tiếp thị, phát triển cộng đồng, thiết kế, phát triển kinh doanh, phát triển hoạt động , pháp lý và quy định.
Mina Foundation cũng đã cấp các khoản tài trợ cho các đối tác của hệ sinh thái như: O (1) Labs, Chainsafe, Nil Foundation, Tweag và những đối tác khác
Như vậy, Mina Foundation đã chuẩn bị đầy đủ nhân tài, vật lưc, tài chính cho những năm tiếp theo nhằm đảm bảo Mina sẽ phát triển đúng hướng và liên tục.
Lộ trình phát triển 2022
Cập nhật về các dự án hiện có
SNAPPS TESTING (trước đây là SNAPPS TESTNET)
Trước đây là một dự án được gọi là Snapps Testnet, dự án này đã phát triển về phạm vi bao gồm một loạt các giai đoạn thử nghiệm để đảm bảo tính ổn định của nó cho khả năng lập trình snapps dễ dàng trên Mina Mainnet. Dựa trên thử nghiệm nội bộ ban đầu được thực hiện bởi đối tác hệ sinh thái Mina là O (1) Labs và phản hồi từ các nhà phát triển, quy trình thử nghiệm snapp sẽ như sau:
Thử nghiệm ban đầu (bắt đầu từ quý 4 năm 2021) → QANet công khai (dự kiến quý 1 năm 2022) → Testnet ‘Berkeley’ (dự kiến quý 2 năm 2022).
Kế hoạch là ra mắt Public QANet vào Q1 2022 với sự góp mặt của những người tham gia có kinh nghiệm trong cộng đồng Mina để giúp kiểm tra snapps trên mạng. Sau khi hoàn thành Public QANet, sẽ có ít nhất một testnet (sẽ được đặt tên là ‘Berkeley’) dự kiến thực hiện trong Quý 2 để cộng đồng tham gia rộng rãi hơn. Tùy thuộc vào cách các mạng này hoạt động, có thể cần phải tiến hành nhiều testnet. Phạm vi cập nhật cho các thử nghiệm này hiện cũng bao gồm hỗ trợ cho các mã thông báo không phải gốc Mina ở cấp giao thức.
SNAPPS BOOTCAMP (Trước đây là SNAPPS HACKATHON)
Snapps Hackathon đã được tái cấu trúc để trở thành Snapps Bootcamp và đã diễn ra thành công vào quý 4 năm 2021, đúng như kế hoạch. Bởi vì snapps là một công nghệ mới nổi, Mina Foundation và O (1) Labs đã quyết định tập trung sự kiện snapps đầu tiên này vào việc giáo dục và giúp các nhà phát triển làm quen với snapp, do đó chuyển hướng sang cấu trúc bootcamp. Mina protocol đã nhận được hơn 400 đơn đăng ký Snapps Bootcamp và giới hạn người tham gia dưới 100 cá nhân để mang lại trải nghiệm thực hành tốt hơn. Hơn 20 dự án đã được gửi và 9 đội / cá nhân đã được chọn tham gia vào Chương trình Snapps Builders để tiếp tục xây dựng snapp trên Mina.
Trước Bootcamp, O (1) Labs cũng đồng tổ chức Hội thảo Snapps với ZK Hack, thu hút số lượng kỷ lục các nhà phát triển trong toàn bộ chuỗi hội thảo ZK Hack.
Kế hoạch là sẽ có một sự kiện khác liên quan đến snapps vào năm 2022 sau khi đảm bảo duy trì sự ổn định của mạng với việc bổ sung khả năng lập trình snapps đầy đủ và có sẵn phiên bản hoàn thiện hơn của SnarkyJS.
Cải thiện sự ổn định của node (nút)
Cải thiện độ ổn định của nút là một nỗ lực không ngừng và Mina Protocol vui mừng chia sẻ rằng hai bản phát hành – 1.2.1 và 1.2.2 – đã được xuất xưởng, cả hai đều cải thiện đáng kể độ ổn định của nút. Gần đây nhất, bản alpha của bản phát hành 1.3.0 cũng đã được xuất xưởng và mục tiêu là phát hành bản ổn định 1.3.0 vào Quý 1 năm 2022. Hãy xem ghi chú phát hành để biết thêm thông tin về những gì các bản phát hành này bao gồm. BitSwap rất có thể sẽ là một phần của đợt hard fork tiếp theo, các chi tiết cụ thể sẽ được chia sẻ trong những tháng tới thông qua Đề xuất cải tiến Mina (MIP) mà cộng đồng có thể bình luận.
Mina Foundation đã lắng nghe phản hồi từ cộng đồng của mình và nhận thức được một số vấn đề về độ tin cậy hoạt động của nút gần đây, chẳng hạn như tỷ lệ lấp đầy thấp vào đầu các kỷ nguyên. Mina Foundation đang làm việc với các đối tác hệ sinh thái và các thành viên cộng đồng để tích cực xem xét những vấn đề này và giải quyết chúng, như một phần trong nỗ lực cải thiện độ ổn định nút đang diễn ra.
Thời gian đồng bộ hóa nút của Mina trung bình là khoảng 40 đến 60 phút. Điều này thể hiện một rào cản gia nhập rất thấp đối với việc tham gia giao dịch và xác thực khối trên Mina. Ngoài ra, việc tham gia là hoàn toàn không cần cấp phép. Đây chính là cơ sở để Mina có độ phi tập trung cao.
Khả năng lập trình SNAPP dễ dàng trên mainnet
Khả năng lập trình và sử dụng snapps dễ dàng trên Mina Mainnet được dự kiến hoàn thành trong Quý 3 năm 2022, sau khi hoàn thành thành công Testnet ‘Berkeley’. Sau khi ‘Berkeley’ hoàn thành, sẽ có đề xuất cải tiến để quyết định về một đợt hard fork cho Snapps để cho phép lập trình snapps dễ dàng trên Mainnet. Những người quan tâm có thể theo dõi kênh MIPs.
Bộ dụng cụ phát triển phần mềm SNAPPS (SDK)
Snapps SDK bao gồm Snapps CLI và SnarkyJS. Một API thân thiện với người dùng cho SnarkyJS, một thư viện TypeScript để viết các hợp đồng thông minh dựa trên các bằng chứng zero-knowledge cho Giao thức Mina, đã được phát triển và đang được thử nghiệm nội bộ và với những người tham gia Chương trình Snapps Builders. Các mục tiêu về tính năng của SnarkyJS đã được xác định và ưu tiên cho cả Testnet ‘Berkeley’ và Mainnet. Mục tiêu là hoàn thành tất cả các tính năng quan trọng của ‘Berkeley’ vào đầu quý 2 năm 2022. Sau Testnet ‘Berkeley’, trọng tâm sẽ là chuẩn bị cho SnarkyJS “sẵn sàng sản xuất” – sửa lỗi, tích hợp phản hồi từ các nhà phát triển snapps trong cộng đồng, cải thiện tài liệu…
Thiết lập đa môi trường
Ưu tiên này đã bị trì hoãn để tập trung vào việc phát triển thêm các snapp. Khi khả năng lập trình snapps dễ dàng được bật trên Mainnet, việc hỗ trợ nhiều môi trường thử nghiệm sau đó sẽ trở nên phù hợp hơn.
Cầu nối đến ETHEREUM: Một chiều MINA → ETHEREUM
Trình xác minh trong EVM đang tiến triển tốt và bản trình diễn sẽ sẵn sàng sau vài tuần nữa từ Nil Foundation. Công việc đang được tiến hành để xác định chức năng sẽ được yêu cầu cho các trường hợp sử dụng end-to-end mà Mina protocol muốn kích hoạt và các ưu đãi xung quanh cây cầu.
ZK ORACLES (trước đây là WEBSNAPPS )
ZK Oracles là tên mới của dự án WebSnapps, nhằm kết nối dữ liệu thế giới thực với các blockchains thông qua HTTPS. Cho đến nay, một danh sách các vấn đề kỹ thuật đã biết và khả năng sử dụng đã được vạch ra và việc nghiên cứu các giải pháp đã bắt đầu. Một đề xuất cho giai đoạn 1, kiến trúc ZK Oracles cũng đã được đề xuất và nhóm O (1) Labs đang tính toán các thông số kỹ thuật cho nó. Giai đoạn 1 này hiện đang được lên kế hoạch như một bản phát hành công khai, có thể có hiệu suất tương đối chậm và hỗ trợ hạn chế cho các bộ mật mã, nhưng sẽ cho phép một loạt các trường hợp sử dụng với một tập hợp các giả định tin cậy tối thiểu. Kế hoạch cũng là xây dựng một bản gốc mật mã mới hiện được gọi là “Tra cứu truy cập ngẫu nhiên”, sẽ cải thiện hiệu suất phân tích cú pháp các phản hồi của máy chủ trong SNARK và sẽ là một thành phần quan trọng của ZK Oracles.
Các Node không đồng thuận
Sự phát triển về vấn đề này đã chậm hơn dự kiến, nhưng tốc độ đang bắt đầu tăng lên khi các ưu tiên trước đó đã được giải quyết. Phạm vi của dự án đã được mở rộng và các cột mốc mới đã được thêm vào lội trình của dự án sau khi được thỏa thuận với đối tác hệ sinh thái Mina là Chainsafe. Hãy theo dõi để biết thêm thông tin cập nhật.
Các ưu tiên mới
Một số dự án quan trọng mới đã xuất hiện đã được thêm vào danh sách.
ZK Rollups
Với sự ra đời của SnarkyJS, Mina sẽ trở nên khả thi hơn. Với giá trị to lớn của chúng để tăng thông lượng giao dịch, Mina Protocol coi đây là một ưu tiên mới. Một trong những nhà phát triển tham gia Chương trình nhà xây dựng Snapps cũng đang xây dựng Bản tổng hợp ZK. Mina Protocol sẽ chia sẻ thêm về tính khả dụng của ZK Rollup trên Mina khi làm việc để mở rộng phạm vi và nguồn lực cho dự án này.
Hỗ trợ mã thông báo không có gốc Mina
Ban đầu, kế hoạch khởi chạy khả năng lập trình snapps dễ dàng trên Mainnet không bao gồm hỗ trợ cho các mã thông báo không phải gốc Mina. Tuy nhiên, sau khi thảo luận thêm với các nhà phát triển Web3, Mina Protocol nhận thấy rất nhiều sự hào hứng đối với các trường hợp sử dụng tài chính và DeFi tiềm năng của zk-SNARK, điều này đã thúc đẩy họ xem xét nhiều hơn về các mã thông báo không có gốc Mina.
Sau khi nghiên cứu xem nên triển khai mã thông báo ở Lớp 1 (như một phần của Giao thức Mina) hay ở Lớp 2 (thông qua một snapp), Mina Protocol kết luận rằng mã thông báo Lớp 1 có lợi thế hơn mã thông báo Lớp 2:
Mã thông báo lớp 1 không yêu cầu lưu trữ ngoài chuỗi (mà việc triển khai mã thông báo lớp 2 sẽ yêu cầu)
Mina Protocol đã hỗ trợ giải trình tự nhiều giao dịch trong một khối (trong khi việc giải trình tự snapp đòi hỏi nỗ lực kỹ thuật bổ sung)
Về cơ bản, mã thông báo Lớp 1 cung cấp tất cả các lợi ích của mã thông báo Lớp 2, vì cả hai đều có thể được sử dụng trong snapp, không có nhược điểm nào của mã thông báo lớp 2. Và do đó, hỗ trợ mã thông báo không gốc ở cấp giao thức có thể sẽ là một phần của hard fork để cho phép khả năng lập trình snapps dễ dàng trên mainnet, mà cộng đồng sẽ có cơ hội nhận xét thông qua MIP.
Chương trình người xây dựng SNAPPS
Chương trình Snapps Builders là một sáng kiến mới thú vị xuất hiện từ Snapps Bootcamp.
Các mục tiêu chính của Chương trình Nhà xây dựng Snapps là:
- Loại bỏ các rào cản tồn tại ngăn cản cộng đồng nhà phát triển xây dựng dựa trên Mina, bằng cách cung cấp cho họ kiến thức kỹ thuật và nguồn tài chính.
- Khuyến khích và chia sẻ khả năng của những gì có thể được xây dựng trên Mina.
- Nâng cao trải nghiệm của nhà phát triển về SnarkyJS thông qua việc lặp lại nhanh chóng và phản hồi từ các nhà phát triển.
Khi thử nghiệm liên tục trên SnarkyJS hướng tới ra mắt bản 1.0, đội ngũ dự án muốn kết hợp phản hồi của nhà phát triển vào các sản phẩm Mina một cách thường xuyên, chương trình này sẽ giúp dự án thu được nhiều phản hồi hơn. Chương trình Nhà xây dựng Snapps dự kiến chạy từ nay đến quý 2 năm 2022.
Cho phép bên thứ 3 sử dụng ngoài chuỗi hệ thống bằng chứng của Mina
Khi trò chuyện với nhiều đối tác và nhà phát triển tiềm năng hơn, Mina Protocol nhận thấy một số quan tâm đến cách tiếp cận “từng bước” để áp dụng Mina. Cụ thể, họ đang nghe phản hồi rằng một số người muốn sử dụng hệ thống bằng chứng của Mina ngoài chuỗi và sau khi chứng minh khái niệm ban đầu thành công, họ sẽ tiếp tục tích hợp vào chuỗi Mina.
Với khả năng tính toán hợp đồng thông minh ngoài chuỗi hiện có của Mina và cách SnarkyJS được thiết kế, đây là một tiện ích bổ sung dễ dàng thực hiện trong lộ trình sản phẩm của Mina. SnarkyJS và tài liệu hướng dẫn của nó sẽ được cập nhật để cho phép cộng đồng rộng lớn hơn dễ dàng áp dụng SnarkyJS cho các ứng dụng zero-knowledge (ZK) khác nhau, bao gồm cả việc sử dụng ngoài chuỗi, để mở rộng hệ sinh thái ZK có thể tương tác với chuỗi Mina. Mục tiêu là cung cấp các tài liệu cập nhật này vào Quý 3 năm 2022.
Ngoài ra, một dự án khác có liên quan sẽ tạo các thư viện tiền điện tử và các điểm mấu chốt của Mina, để tạo điều kiện thuận lợi cho các bên thứ ba, những người quan tâm đến các ứng dụng ZK. Mục tiêu của việc này là quý 2 năm 2022.
Kết luận
Tiền điện tử vẫn đang trong giai đoạn đầu của sự phát triển. Nhưng bắt đầu trở nên rõ ràng rằng nó sẽ làm thay đổi cách chúng ta giao dịch, tính toán, làm việc và hợp tác. Sự thành công của các giao thức sẽ được thúc đẩy bởi con người và cộng đồng, bởi quyết định của họ về việc lựa chọn giao thức nào sẽ hoạt động và cộng tác. Điều này tạo tiền đề cho sự cạnh tranh giữa các giao thức về công nghệ, năng lực tổ chức và giá trị. Mina có rất nhiều tiềm năng trong từng lĩnh vực này. Mina đã xây dựng một nền tảng vững chắc cho tương lai của mình thông qua kiến trúc kỹ thuật, hệ sinh thái và các giá trị cộng đồng. Là người đi tiên phong, con đường Mina lựa chọn chắc chắn sẽ còn nhiều khó khăn thử thách. Nếu thực sự Mina hoàn thành được những mục tiêu đề ra thì đây là blockchain rất đáng mong đợi, một kỷ nguyên mới của blockchain sẽ mở ra cho thế giới. Chúng ta hãy cùng chờ đón những cập nhật tiếp theo về Mina Protocol ở các bài viết sau.
Hãy cùng theo dõi sự phát triển của Mina qua các bài viết cập nhật sau này cùng GFS Blockchain thông qua chuyên đề Hệ sinh thái Mina -> Xem tại đây
Nếu thấy bài viết hữu ích và muốn trao đổi nhiều hơn với những người có cùng mối quan tâm, mời bạn tham gia vào cộng đồng của GFS Blockchain cùng các thành viên khác nhé:
Các kênh truyền thông chính thức của GFS Blockchain:
- Nhóm Telegram của GFS Blockchain -> Click tại đây
- Nhóm Facebook của GFS Blockchain -> Click tại đây
- Kênh thông tin Telegram của GFS Blockchain -> Click tại đây
- Kênh youtube của GFS Blockchain -> Click tại đây
- Kênh Twitter của GFS Blockchain -> Click tại đây
- Kênh Twitter của GFS Ventures -> Click tại đây
Và đừng quên theo dõi các bài viết trên website của GFS Blockchain hàng ngày bạn nhé.