Đánh thuế crypto chưa hề là đơn giản

Việc đánh thuế crypto là đề tài còn gây tranh cãi tại nhiều quốc gia do tính chất phi tập trung và biến động lớn của thị trường này. Có nhiều câu hỏi cần được trả lời để việc đánh thuế crypto trở nên hợp lý:

• Khi nào khai thác crypto là một sở thích và khi nào nó là một công việc kinh doanh?
• Người nộp thuế có khai lãi hay lỗ khi họ cho vay crypto không?
• Nếu một cư dân Mỹ staking crypto (có nghĩa là nó được gộp chung với crypto khác trong một hệ thống để xác thực blockchain, từ đó phần thưởng được thu thập) thông qua một máy chủ ở nước ngoài, thì quốc gia nào sẽ đánh thuế thu nhập phát sinh?

Cộng đồng ửng hộ crypto nhấn mạnh đến tính phi tập trung của blockchain, nhưng điều quan trọng cần nhớ là chính phủ liên bang có thể theo dõi xem ai kiếm được bao nhiêu khi nói đến crypto và thuế.

Chandrasekera, Trưởng phòng chiến lược thuế tại CoinTracker.io, nói: “Quan niệm sai lầm lớn nhất trong không gian này nói chung là mọi người nghĩ rằng crypto là vô hình đối với các cơ quan quản lý. Nhưng không phải vậy. Có một bản ghi vĩnh viễn về tất cả hoạt động của bạn trên blockchain và nhiều sàn giao dịch crypto vẫn đang báo cáo cho Sở thuế vụ Mỹ (IRS).”

Phán quyết từ IRS về việc đánh thuế staking rewards

Theo một phán quyết mới từ cơ quan thuế hàng đầu của Mỹ, các nhà đầu tư crypto phải báo cáo phần thưởng staking crypto là tổng doanh thu trong năm đó. Vào ngày 31 tháng 7, IRS đã ban hành Phán quyết doanh thu 2023-14, làm rõ cách thức thu nhập từ tài sản kỹ thuật số nên được xử lý cho mục đích thuế.

Tổng thu nhập bao gồm thu nhập dưới mọi hình thức, cho dù là tiền, tài sản, dịch vụ và giờ là phần thưởng staking.

Phán quyết áp dụng cho những người nộp thuế theo phương thức tiền mặt nhận bất kỳ loại crypto nào dưới dạng thù lao để xác thực các giao dịch trên blockchain proof-of-stake và áp dụng cả khi stake crypto trực tiếp và khi stake thông qua sàn crypto tập trung.

Phán quyết tuyên bố rằng giá trị thị trường hợp lý của phần thưởng crypto nên được tính vào thu nhập hàng năm và được xác định khi tài sản được nhận.

Staking là quá trình tham gia vào cơ chế đồng thuận PoS. Nó cho phép những người nắm giữ crypto khóa tài sản của họ làm tài sản thế chấp để hỗ trợ hoạt động của mạng và bảo mật blockchain, nhận phần thưởng dưới dạng token mới được đúc.

Thời điểm ghi nhận thu nhập từ phần thưởng staking

Thu nhập từ staking phải được ghi nhận tại ‘thời điểm nhận’. Tuy nhiên, có thể không rõ khi nào ‘thời điểm nhận’ diễn ra trong một số tình huống. Ví dụ: một số nhà đầu tư kiếm được phần thưởng staking thông qua bên thứ ba không chắc liệu họ có nên ghi nhận thu nhập khi kiếm được phần thưởng hay khi họ rút phần thưởng của mình vào ví cá nhân. Để hiểu rõ hơn khi nào phần thưởng staking được coi là chịu thuế, điều quan trọng là phải hiểu khái niệm ‘sự quản trị và kiểm soát’.

“Giá trị thị trường hợp lý được xác định vào ngày và thời gian người nộp thuế giành được quyền quản trị trị và kiểm soát đối với phần thưởng xác thực.”

“Quyền quản trị” được định nghĩa là thời điểm nhà đầu tư kiểm soát và có khả năng bán, trao đổi hoặc định đoạt phần thưởng crypto.

IRS trước đây đã áp dụng thuế thu nhập và thuế lãi vốn đối với phần thưởng khai thác crypto nhưng không có quy định nào cho phần thưởng staking cho đến nay, theo công ty thuế crypto Koinly.

Người đứng đầu bộ phận thuế tại Koinly, Danny Talwar, đã giải thích thêm: “Quy định về doanh thu kết hợp với sự hiểu biết của nhiều chuyên gia kế toán giải thích rằng phần thưởng staking chỉ bị đánh thuế dưới dạng thu nhập khi chúng có thể được bán. Điều này có nghĩa là phần thưởng tích lũy nhưng đang bị khóa sẽ không bị đánh thuế cho đến khi người nhận có thể thực hiện ‘quyền quản trị và kiểm soát’ đối với phần thưởng staking của họ.” Người sáng lập Messari Ryan Selkis cho biết IRS đang coi việc staking crypto giống như cổ tức bằng cổ phiếu.

Trường hợp ngoại lệ không chịu thuế

Một cách tiếp cận thận trọng đối với báo cáo thuế là xem xét phần thưởng staking như một loại thu nhập, ngay cả khi bạn không có quyền quản trị và kiểm soát. Tuy nhiên, nhìn nhận một cách tích cực hơn thì phần thưởng staking không phải chịu thuế trong trường hợp không thể rút phần thưởng.

Ví dụ: một số nền tảng cung cấp cho người dùng khả năng staking Ethereum của họ nhưng hạn chế rút tiền cho đến khi Ethereum Merge hoàn tất. Trong những trường hợp như thế này, một số nhà đầu tư đưa ra tuyên bố rằng họ không có thu nhập chịu thuế cho đến khi họ nhận được ‘quyền quản trị và kiểm soát’ đối với tiền của họ.

Staking pool bị đánh thuế như thế nào?

Kiếm phần thưởng staking thông qua nhóm staking nên được coi là thu nhập khi thực lãnh, ngay cả khi bạn không rút phần thưởng của mình. Như đã nêu trước đó, bạn có “quyền quản trị và kiểm soát” đối với số tiền của mình miễn là bạn có khả năng rút chúng. Tuy nhiên, việc gửi và rút crypto của bạn từ nhóm staking có thể không được coi là một sự kiện chịu thuế, giống như các giao dịch chuyển tiền từ ví này sang ví khác.

Phán quyết của IRS là ‘đáng thất vọng’

Nhận xét về phán quyết này, Jason Schwartz, đối tác thuế và đồng giám đốc tài sản kỹ thuật số tại công ty luật Fried Frank, nói rằng phán quyết này xác nhận giả định mà hầu hết các cố vấn thuế đưa ra về việc phần thưởng staking ở lớp đồng thuận bị đánh thuế tương tự như phần thưởng khai thác Bitcoin.

Schwartz viết: “Mặc dù phán quyết không có gì đáng ngạc nhiên, nhưng nó vẫn gây thất vọng. “Luật thuế luôn yêu cầu phải có người trả tiền, chẳng hạn như người sử dụng lao động hoặc đối tác khác, để đánh thuế thu nhập đối với ai đó. Ngay cả những khám phá về kho báu cũng là những khoản thanh toán trả chậm.”

3/ While the ruling is therefore unsurprising, it’s still disappointing.

Tax law has always required the existence of a payer, such as an employer or other counterparty, for taxable income to accrue to someone. Even treasure trove discoveries are deferred payments.

— CryptoTaxGuy.ETH ⌐◨-◨ 🦇🔊🛡️ (@CryptoTaxGuyETH) July 31, 2023

Để minh họa, Schwartz nói rằng “khi người nộp thuế khai thác khoáng sản, thu hoạch mùa màng, chăn nuôi gia súc, sản xuất nghệ thuật hoặc hàng hóa, hoặc thực hiện quyền quản trị và kiểm soát tài sản mà không có chủ sở hữu trước đó tồn tại, họ sẽ không bị đánh thuế cho đến khi họ bán tài sản đó. .”

Theo ông, các token mới được đúc mà người dùng nhận được dưới dạng phần thưởng staking có thể được so sánh với các khoáng sản mới được khai thác, có nghĩa là “phần thương không nên bị đánh thuế cho đến khi được bán.”

Nhìn lại pháp lý Việt Nam

Hiện nay, crypto vẫn là lĩnh vực rất mới và hiện nay pháp luật Việt Nam chưa xây dựng khung pháp lý hoàn chỉnh đối với tiền mã hóa. Chưa có bất cứ một văn bản quy phạm pháp luật nào quy định tiền mã hóa là hàng hóa, dịch vụ sử dụng cho sản xuất, kinh doanh và tiêu dùng ở Việt Nam.

Do vậy, trong thời điểm quy định pháp luật chưa điều chỉnh với hình thức kinh doanh, phương tiện thanh toán mới đối với crypto thì việc mua, bán crypto cũng như thu nhập của cá nhân phát sinh từ crypto chưa phải là đối tượng chịu thuế TNCN, thuế GTGT.

Nhưng trong tương lai, với sự đón nhận rộng rãi của người Việt đối với crypto, chắc chắn pháp luật Việt Nam sẽ xây dựng khung pháp lý để thu thuế và bảo vệ các giao dịch dân sự liên quan đến crypto. Khi đó, phần thưởng từ staking và mining chắc chắn sẽ trở thành đối tượng phải chịu thuế TNCN giống như Mỹ đã làm.

Tuy nhiên, theo quan điểm cá nhân, viễn cảnh này vẫn còn khá xa xôi khi việc theo dõi tài sản và thu nhập trên không gian crypto chưa bao giờ là dễ dàng. Bộ Tư pháp sẽ cần áp dụng những công nghệ mới và thành lập các ban ngành đặc biệt để xây dựng và thực thi hiệu quả luật thuế đối với tài sản nhạy cảm như crypto.