Tổng quan

Hello anh em, cụm từ “Thiên lệch sống sót” có thể không quá xa lạ với nhiều người, tuy nhiên đối với một số anh em có thể đang còn là một khái niệm khá mới mẻ, đặc biệt là đối với anh em người mới. Thực tế thì hiện tượng này xảy ra khá ngẫu nhiên ở cuộc sống xung quanh chúng ta mà ít ai để ý tới. Vậy, hiện tượng này thì có liên quan gì với thị trường Crypto. Ở bài viết này, mình sẽ giải thích ngắn gọn và dễ hiểu để anh em có thêm một góc nhìn và nhận định trong việc đầu tư Crypto của bản thân nhé. Okay, bắt đầu nào !

Thiên lệch sống sót là gì

Survivorship Bias – (Thiên lệch sống sót) là lỗi logic khi tập trung vào những người hoặc sự vật đã vượt qua quá trình lựa chọn mà bỏ qua những người khác, thường là do thiếu dữ liệu quan sát. Điều này có thể dẫn đến các kết luận sai do nhiều cách khác nhau.

Câu chuyện thực tế

  • Vào một buổi sáng đẹp trời, bạn nhận được một tin nhắn từ một người lạ với cái tên “CZ Vietnamse” tự xưng là chuyên gia về Blockchain nhắn cho bạn với nội dung như sau: “Hôm nay, lúc 7h tối chart của BTC sẽ là một cây nến xanh”
=> Lúc này bạn tỏ vẻ nghi ngờ và cười nhè nhẹ vì biết rằng có thể đây là 1 trò đùa vớ vẩn, làm gì có ai dự đoán chính xác được là cây nến đó là xanh hay đỏ cơ chứ. Chưa kể chủ động inbox trước để shill thì có thể là ko ổn rồi.
Tuy nhiên, bạn vẫn căn tới 7h tối và đó đúng là một cây nến xanh, lúc này bạn thấy tò mò nhưng vẫn có chút nghi ngờ.
  • Sáng hôm sau, người lạ mặt này tiếp tục gửi cho bạn 1 tín hiệu tiếp theo như sau: “Hôm nay, lúc 7h tối chart của BTC sẽ tiếp tục là một cây nến xanh”
Bạn chợt nghĩ trong đầu: “Quái lạ, hôm nay cũng nến xanh, để theo dõi xem sao nhỉ. Và quả thật, đúng 7h tối là 1 cây nến xanh dài ngoằng trên đồ thị. Lúc này bạn có tâm lý đôi chút hưng phấn xen lẫn tò mò.
  • Vào buổi sáng ngày thứ 3, người này tiếp tục gửi cho bạn 1 tín hiệu lần thứ 3 với nội dung đó là: “BTC đóng nến giờ lúc 7h tối nay sẽ là một cây nến đỏ”
Lần này bạn tiếp tục theo dõi và chợt nhận ra, ồ đó đúng là một cây nến đỏ thật kìa. Quái lạ, người lạ mặt này là ai mà lại có thể dự đoán đúng được 3 lần liên tiếp với tỉ lệ thắng 100% nhỉ. Nếu mình đặt lệnh Long-Short theo dự đoán này thì đã chắc chắn là ăn đậm rồi…v.v.
  • Lúc này bạn inbox cho người lạ đó, có tâm lý xem họ như chuyên gia và thần thánh vậy. Bạn xin được chỉ dẫn tiếp xu hướng của ngày tiếp theo là gì để vào lệnh. Thị nhận được một lời đề nghị vào nhóm VIP thu phí 5000$. Nếu bạn chấp nhận vì đã bị ma mị bởi những lời dự đoán thì xin chia buồn, bạn đã bị lừa. Sau khi bạn chuyển tiền thì người này sẽ nhanh chóng cao chạy xa bay. Vậy, sự việc này đã diễn ra như thế nào, tại sao người đó lại có thể đoán trúng 100% tất cả các lần cơ chứ.

Sự thật là

Việc này tưởng chừng như khó khăn nhưng mình sẽ giải thích đơn giản như sau:
Về mô hình nến chỉ có 2 loại màu cơ bản là xanh và đỏ. Ông CZ Vietnamese này ngày đầu tiên nhắn tin cho 80 người (và dĩ nhiên là có bạn trong đó rồi). Trong đó nhóm A là 40 người cho tín hiệu là nến xanh, nhóm B còn lại là 40 người cho tín hiệu là nến đỏ.
Sau ngày đầu tiên, 40 người nhóm A sẽ là số người tiếp tục được gửi tín hiệu. Còn 40 người nhóm B đã bị ông này block vì dự đoán sai.
Ở ngày tiếp theo, 40 người này tiếp tục được chia ra thành mỗi bên 20 người. Và vô tình bạn được rơi vào 20 người dự đoán nến xanh và chính xác. Số này sẽ được đi tiếp vòng sau, còn 20 người còn lại tiếp tục bị block hoặc bỏ qua.
Ngày thứ 3, còn lại 20 người sẽ chia ra nhóm mỗi bên 10 người để tiếp tục được nhận tín hiệu. Nhóm 1 có 10 người được nhận tín hiệu là nến đỏ (có bạn trong nhóm này), nhóm 10 người còn lại là nến xanh. Ồ, thật thần kì, 10 đầu tiên đã dành được tín hiệu đúng, và 10 người còn lại bị loại khỏi cuộc chơi.
Và rồi, cuộc chơi bắt đầu từ đây, kẻ lạ mặt xưng danh là Cz vietnamese này sẽ tập trung vào chăm sóc 10 khách hàng đầy tiềm năng này vì đã có một mác dự đoán đúng 100% ở cả 3 lần liên tiếp và liên tục đề cập vào việc thu phí để vào nhóm VIP. Tuy nhiên, sự thật là người này chẳng có tài năng hay năng lực gì đặc biệt cả. Chỉ đơn giản là áp dụng quy tắc Survivorship Bias – (Thiên lệch sống sót) mà thôi.
Và một cách ngẫu nhiên, bạn là người được chọn nằm trong danh sách 80 người ban đầu mà thôi. Nếu bạn rơi vào số những người bị loại, điều này cũng không làm ảnh hưởng tới kế hoạch hành động của kẻ lừa đảo này. Sẽ lại có người khác đóng vai là “người được chọn” mà thôi. Sau khi đạt được mục đích, nhóm lừa đảo này tiếp tục đi thực hiện một mẻ scam mới và quay vòng tiếp diễn..v.v.

Kết Luận

Như vậy, anh em có thể hiểu rằng, không một ai có thể biết được chính xác giá cả sẽ chạy thế nào, lên xuống ra sao. Mà chỉ có thể dự đoán xu hướng chung dựa trên các kiến thức nền về PTCB, PTKT và những sự am hiểu chung về kinh tế từ vi mô, vĩ mô, thông tin dự án..v.v để đưa ra nhận định theo một xác xuất nào đó mà họ cho rằng có khả năng xảy ra là đúng nhất (tất nhiên là không thể nào 100%). Còn ngược lại, nếu anh em thấy ai mà tự vỗ ngực xưng tên rằng có thể biết được chính xác giá BTC lên hay xuống thì có thể nhanh trí Block đi để tránh bị lùa gà nhé. Hi vọng thông tin trong bài viết đã cung cấp cho bạn thêm một góc nhìn để cảnh giác trước những chiêu trò scam trong việc đầu tư Crypto của mình.