Polygon (được đổi tên từ Matic Network) được biết đến như là một trong những giải pháp layer 2 đầu tiền cho Ethereum. Nếu như trước đây Matic được biết đến như là một sidechain thì ngày nay Polygon đã rất rất khác so với trước đây, chúng ta cùng tìm hiểu quá trình lột xác của Polygon nhé.

Định nghĩa lại về Polygon

Polygon trước đây là Matic Network ra đời từ 2017, được biết đến như là giải pháp mở rộng sidechain tương thích EVM, kết hợp khung cầu nối plasma, Matic là một trong những dự án IEO thành công nhất trên Binance Launchpad.

Ngày nay Polygon là tổ hợp các giải pháp mở rộng tốt nhất, nhằm mục tiêu đưa thế giới đến với Ethereum với khả năng mở rộng và phí giao dịch thấp mà không phải hy sinh về bảo mật.

Các giải pháp của Polygon bao gồm: Sidechain (Polygon PoS), zk-Rollup (Polygon zkEVM, Polygon Zero, Polygon Miden), Optimistic-zk Rollup (Polygon Nightfall), Privacy (Polygon ID), Mô-đun dữ liệu khả dụng (Polygon Avail), Hạ tầng blockchain (Polygon Edge, Polygon Supernets).

Đi cùng chiến lược “All-in-one” là việc Polygon hướng tới nền kinh tế web3, cung cấp dịch vụ cho cả cá nhân và doanh nghiệp. Trước khi đi vào tìm hiểu vai trò của từng dự án/giải pháp trong hệ sinh thái của polygon thì chúng ta cùng nhìn lại quá trình lột xác của Polygon nhé.

Nhìn lại hành trình của Polygon (MATIC)

• 2017: MATIC thành lập.
• 2019: IEO trên Binance Launchpad.
• 6/2020: Khởi chạy mainnet Polygon POS Sidechain và khung cầu nối Plasma.
• Cuối năm 2020: Bắt đầu triển khai các game hàng đầu.
• 2/2021: Đổi tên Matic thành Polygon.
• 4/2021: Bắt đầu triển khai các giao thức DeFi chính.
• 5/2021: Tỉ phú Mark Cuban đầu tư vào Polygon, vốn hóa Polygon vượt 10 tỷ USD.
• 6-7/2021: Ra mắt Polygon Edge và Polygon Studios.
• 6-7/2021: Khởi chạy Polygon Avail. Khởi động zk-Rollup, Optimistic Rollup; chuỗi độc lập (tương thích EVM, Validator riêng), chuỗi an toàn (thừa hưởng bảo mật từ Ethereum như zk-Rollup, Optimistic Rollup, Validium).
• 8/2021: Polygon cam kết 1 tỷ đô cho công nghệ zk. Polygon đã mua lại Hermez (dự án zk-Rollup tương thích EVM) với giá 250 triệu USD. Tỷ lệ quy đổi token là 3.5 MATIC : 1 HEZ. Dự án đổi tên thành Polygon Hermez, sau này tiếp tục được đổi thành Polygon zkEVM.
• 11/2021: Triển khai dự án Polygon Miden – dự án zk-Rollup dựa trên công nghệ zkSTARK.
• 12/2021: Polygon mua lại Mir Protocol với giá 400 triệu USD (dự án zk-Rollup tương thích EVM và có khả năng tạo bằng chứng ZKP nhanh nhất hiện nay). Dự án được đổi tên thành Polygon Zero.
• 2/2022: Polygon huy động thành công 450 triệu USD từ Sequoia, Softbank, Tiger Global…
• 3/2022: Polygon khởi chạy Polygon ID – xác minh danh tính zk cho web3.
• 4/2022: Polygon trung hòa carbon, chống biến đổi khí hậu.

  

Các giải pháp mở rộng của Polygon

Các giải pháp mở rộng của Polygon gồm có:

• Sidechain: Polygon PoS – Tốc độ, khả năng mở rộng, chi phí rẻ, linh hoạt.
• zk-Rollup: 
  • Polygon zkEVM: Tương thích cao với EVM.
  • Polygon Zero: Plonky2 giúp tạo bằng chứng nhanh nhất (~170 mili giây với macbook). 
  • Polygon Miden: Smart contract cho mục đích chung, dựa trên công nghệ Stark.
  •  Polygon Nightfall: Kết hợp zk-Rollup và Optimistic Rollup. Giúp tăng cường quyền riêng tư và KYC cho các doanh nghiệp
• Privacy: Polygon ID – Xác minh danh tính bằng công nghệ ZK.
• Data Availability: Polygon Avail – Tách rời module thực thi và module dữ liệu khả dụng.
• Hỗ trợ Game & NFT: Polygon Studios.
• Frameworks: Polygon Edge, Polygon supernets – Hạ tầng blockchain.

Polygon PoS

Polygon Pos là giải pháp Sidechain tương thích hoàn toàn với EVM. Polygon PoS bảo vệ tài sản bằng cách sử dụng khung cầu nối Plasma và mạng lưới xác thực PoS (Proof of Stake) phi tập trung.

Polygon PoS cũng có đôi lần bị “đứng hình” nhưng nhìn chung đây vẫn là nền tảng yêu thích của các builders và users. Tính đến tháng 8/2022, Polygon PoS đã đạt được những con số vô cùng ấn tượng với hơn 37000 dApps, tổng cộng đã thực hiện hơn 1.6 tỷ giao dịch, hơn 158 triệu ví duy nhất, ~2.7 triệu người dùng hoạt động hàng tháng, TVL ~ 2.1 tỷ USD (đứng thứ 5 trong số các chain có TVL cao nhất).

Polygon zk-EVM

Polygon Hermez 1.0 là một zk- Rollup sử dụng công nghệ SNARK, được tối ưu hóa cho các khoản thanh toán an toàn, chi phí thấp và chuyển các token ERC-20 nhanh chóng (lên đến 2k TPS). Phiên bản v1.0 ra mắt mainnet vào tháng 3 năm 2021.

Polygon zkEVM (Polygon Hermez 2.0) là một zk-Rollup có mã nguồn mở, phi tập trung, không được phép và tương thích tốt với EVM. 

Polygon zkEVM sử dụng zkSTARK cho mục đích chứng minh, vì nó rất nhanh, nhưng tạo ra các chứng minh nặng hơn. zkSNARK là nhẹ hơn, vì vậy nó được xuất bản như là bằng chứng xác thực, đồng thời Polygon zkEVM cũng tích hợp công nghệ tạo bằng chứng zk nhanh nhất của Polygon Zero.

Polygon zkEVM dự kiến testnet vào Q3 2022.

Polygon Zero

Polygon Zero là một zk-Rollup tương thích EVM, sử dụng Plonky2 (đệ quy zkSNARK) cuộn lên nhanh hơn 100 lần so với bất kỳ giải pháp thay thế nào (chỉ ~170 mili giây bằng laptop) và kích thước bằng chứng chỉ có 45KB.

Polygon Zero có thể mở rộng theo chiều ngang, tức khả năng mở rộng chỉ phụ thuộc vào số lượng máy tính, chứ không bị giới hạn bởi các nút yếu nhất trên mạng.

Polygon Zero testnet dự kiến sẽ được phát hành trong Q4 22.

Polygon Miden

Polygon Miden là một ZK-Rollup cho mục đích chung, có mã nguồn mở, xây dựng dựa trên công nghệ STARK, có thể kháng tấn công lượng tử, không cần thiết lập trusted. Polygon Miden có máy ảo Miden VM mạnh mẽ nhưng không tương thích EVM. Dự án dự kiến testnet trong Q4 2022.

Polygon Nightfall

Polygon Nightfall là sự kết hợp của Optimistic và ZK Rollup cho phép giao dịch kinh doanh hiệu quả, phi tập trung và giữ được quyền riêng tư, mở ra khả năng mới cho các doanh nghiệp trên Web3.

Nightfall được phát triển với sự hợp tác của EY (một công ty công nghệ và dịch vụ chuyên nghiệp toàn cầu) nhằm phá vỡ ngành công nghiệp chuỗi cung ứng toàn cầu trị giá 50 nghìn tỷ USD. Dự án ra mắt beta mainnet từ tháng 5/2022.

Polygon ID

Polygon ID là giải pháp nhận dạng mặc định riêng tư có chủ quyền (SSI –  self-sovereign private by-default identity) sẽ cung cấp xác minh trên chuỗi và chứng thực không cần sự cho phép nhờ ZKP, giúp người dùng kiểm soát danh tính và dữ liệu cá nhân của họ, tạo ra các tương tác đáng tin cậy với các dịch vụ web3.

Với Polygon ID, bạn có thể chọn để chứng minh bất kỳ phần nào về danh tính của mình (tuổi, niềm đam mê, tài sản, tên, kinh nghiệm làm việc, v.v.) mà không cần tiết lộ nó. 

Tháng 6/2022 Polygon ID đi vào hoạt động với sự tích hợp cùng Polygon DAO để tạo khung quản trị dựa trên ZK mới, cho phép bỏ phiếu riêng tư trong khi vẫn đảm bảo rằng mỗi người dùng nhận được quyền biểu quyết chính xác và có thể xác minh được.

Polygon Avail

Polygon Avail là một chuỗi khối mô-đun ghi lại dữ liệu giao dịch cho các blockchain khác. Chính nhờ việc giảm tải dữ liệu khả dụng (data availability) xuống Polygon Avail mà các giải pháp off-chain có thể phát huy hết tiềm năng thực thi của mình. Hiện Polygon Avail vẫn đang trong giai đoạn testnet.

Polygon Studios

Tháng 7/2022, Polygon công bố ra mắt bộ phận mới của Polygon Studios để tập trung vào NFT/Game nhằm hỗ trợ các nhà phát triển, các thương hiệu, chủ sở hữu trí tuệ phát triển sản phẩm.

Polygon Edge

Polygon Edge là một bộ khung mô-đun và có thể tùy chỉnh để xây dựng các mạng blockchain riêng tư hoặc blockchain công khai tương thích với Ethereum.

Polygon Edge cũng hỗ trợ giao tiếp với nhiều mạng blockchain, cho phép chuyển cả token ERC-20 và ERC-721, bằng cách sử dụng giải pháp cầu nối ChainBridge (ChainBridge là một cầu nối blockchain đa hướng mô-đun hỗ trợ các chuỗi tương thích EVM và Substrate, được xây dựng bởi ChainSafe).

Polygon Edge giúp việc xây dựng mạng blockchain dễ dàng hơn nhiều so với các lựa chọn thay thế. Tuy nhiên, các dự án đang sử dụng Edge cũng gặp phải số thách thức:

• Edge có cơ chế phối hợp tốt nhưng việc khởi động một Validator phi tập trung và đang tin cậy lại khá phức tạp.
• Sự phức tạp kỹ thuật trong việc việc chạy, duy trì và nâng cấp mạng lưới.
• Sự phức tạp và thách thức của thiết kế token cấp giao thức.
• Edge cung cấp nhiều tùy chọn nhưng việc lựa chọn giải pháp tối ưu hoặc nâng cấp lên một giải pháp khác có thể là một thách thức.

Để giải quyết những thách thức được đề cập ở trên, nhóm cốt lõi của Polygon đã thiết kế Polygon Supernets, dựa trên sự thành công của Polygon Edge.

Polygon Supernets

Polygon Supernet được xây dựng trên hạ tầng của Polygon Edge cho phép nhanh chóng thiết lập một mạng blockchain tùy chỉnh, hiệu suất cao và khắc phục những hạn chế của Polygon Edge đã nêu ở trên.

Mỗi Supernet đều được xây dựng và chạy cho một ứng dụng, dự án hoặc trường hợp sử dụng cụ thể. Các supernet có thể được quản lý bởi đối tác uy tín của Edge. Các supernet có thể kết nối với nhau và kết nối với Ethereum. 

Sự ra đời của supernet chỉ để giúp Polygon Edge dễ dàng triển khai và sử dụng hơn, nên supernet có thể sử dụng bất cứ kiến trúc mở rộng nào, bao gồm cả việc nâng cấp và chuyển đổi giữa các kiến trúc.

Polygon đang cam kết 100 triệu đô la để phát triển và áp dụng Supernet, bởi vì Supernet có tiềm năng không giới hạn về số lượng, nơi tất cả các Publicnet (các mạng công cộng như Polygon PoS hoặc Polygon zkEVM) và Supernet có thể dễ dàng kết nối và trao đổi giá trị và thông tin.

Sức mạnh tổng hợp của Polygon

Team: Sau khi sáp nhập với hai dự án Hermez và Mir thì giá trị của Polygon tăng mạnh về cả lượng và chất. Hai dự án đó không chỉ giúp Polygon tăng tốc về mặt công nghệ mà còn giúp Polygon có thêm những cá nhân kiệt xuất trong lĩnh vực zk (zero-knowledge).

Công nghệ: Polygon PoS vẫn đang làm rất tốt công việc của mình, thu hút được nhiều builders và users. Tuy nhiên để đi đường dài thì Polygon cần công nghệ trung và dài hạn như zk-Rollup. Mua lại là cách nhanh nhất có được điều đó, sau khi sáp nhập Hermez thì Polygon đã có zk-Rollup tương thích tốt với EVM để cạnh tranh với các đối thủ khác như zkSync, StarkNet, Scroll.

Vụ sáp nhập Mir Protocol còn mang lại nhiều hơn thế, không chỉ giúp Polygon có được dự án tiềm năng mà nó còn giúp Polygon có thể sở hữu và tích hợp công nghệ Plonky2 cho các dự án khác trong hệ sinh thái (Plonky2 là công nghệ tạo bằng chứng nhanh nhất hiện nay, chỉ ~0.17 giây).

Giải pháp mở rộng toàn diện: Có thể nói Polygon là tập hợp của những giải pháp tốt nhất cho Layer 2. Nếu như các dự án khác chỉ có một vài điểm lợi thế cạnh tranh, thì Polygon là tập hợp của tất cả lợi thế cạnh tranh đó. 

• Nếu như zkSync2.0 và Scroll là giải pháp zk-Rollup có lợi thế cạnh tranh về zkEVM, thì Polygon có Polygon zkEVM tương thích gần như hoàn toàn với EVM.
• Nếu như StarkNet là giải pháp zk-Rollup có lợi thế về smart contract và bảo mật nhờ sức mạnh tính toán chung của STARK, thì Polygon có Polygon Miden cũng sử dụng công nghệ Stark và cũng hỗ trợ smart contract cho mục đích chung.
• Nếu như StarkWare có giải pháp Validium Rollup là StarkEx, thì Polygon cũng có giải pháp hỗ trợ cho validium là Polygon Avail.
• Ngoài ra, Polygon còn có nhiều giải pháp khác cho hạ tầng, dịch vụ và privacy nữa.

Sự toàn diện không chỉ thể hiện ở số lượng các giải pháp, mà còn thể hiện ở sự tương hỗ, bổ sung, tích hợp công nghệ và liên kết với nhau.

Giá trị cộng dồn cho Token Matic: Toàn bộ các dự án trong hệ sinh thái Polygon, bao gồm cả những dự án được mua lại, đều dùng chung token $MATIC thanh toán phí Gas, làm đơn vị tiền tệ trong hệ sinh thái Polygon. $MATIC cũng được sử dụng để quản trị và bảo mật mạng bằng cách stake.

Lượng MATIC dùng để mua lại Polygon zkEVM và Polygon Zero từ kho bạc nên tổng nguồn cung tối đa của MATIC vẫn là 10 tỷ token.  Theo Coingecko thì đã có 7.44 tỷ $MATIC được phát hành (dữ liệu ngày 24/8/2022).

Kết luận

Có thể miêu tả Polygon ngắn gọn chỉ bằng một câu “all in one”, Polygon là tổ hợp các dự án/ giải pháp mở rộng trên Ethereum. Ngoài dự án Polygon PoS đã đi vào hoạt đồng và khẳng định được vị thế, thì các dự án khác vẫn đang trong giai đoạn thử nghiệm quy mô nhỏ hoặc đang trong quá trình phát triển sản phẩm. Chúng ta cùng chờ đợi những cập nhật tiếp theo của dự án nhé, đặc biệt là Polygon zkEVM sẽ testnet trong quý 3 2022 này.