Tổng quan
“Những dòng code nhỏ làm biến đổi cả thế giới”. Khởi đầu từ những dòng code nhỏ cho đến email, tàu vũ trụ Apollo 11, trình duyệt web, Google, Bitcoin… và nhiều điều khác nữa đã được tạo ra và thay đổi hoàn toàn thế giới từ những năm 1725 đến nay.
Cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đã ,đang và sẽ mang lại những thay đổi vượt bậc, song song đó vẫn tồn tại những khó khăn thách thức như kích thước của các khối dữ liệu càng lớn dần theo thời gian, Block size của các blockchain ngày càng phát triển, dẫn đến nhiều gánh nặng đi kèm như nặng nề, tốn kém chi phí, tốn kém tài nguyên khi lưu trữ…
Mina Protocol “tuyên bố” là Blockchain nhẹ nhất trên thế giới với tầm nhìn trở thành hệ thống thanh toán toàn cầu. Mina blockchain chỉ có kích thước 22KB (Nhẹ hơn 1.525.201,45454545 lần so với Blocksize của BTC – tạm tính blocksize của BTC là 320Gb và 1GB = 1024MB = 1048576KB). Đáng chú ý là kích thước của Mina blockchain là không thay đổi cho dù nó được sử dụng trong bao lâu. Nhờ đó, Mina Protocol cung cấp sự đồng bộ hóa nhanh chóng của các nút.
*** Bài này viết thuộc chuỗi Series Mina Universe của GFS Blockchain nhằm theo dõi từng bước phát triển của Hệ sinh thái này. Tổng hợp các bài viết của Mina Universe -> Xem tại đây
Chúng ta cùng GFS Blockchain tìm hiểu tổng quan về hệ sinh thái Mina Protocol (MINA) qua những thông tin bên dưới nhé.
Mina Protocol (MINA) là gì?
Mina Protocol (MINA) là một giao thức lớp 1 với một chuỗi khối ngắn gọn. Các blockchain hiện tại như Bitcoin và Ethereum lưu trữ hàng trăm gigabyte dữ liệu và các blockchains của chúng sẽ chỉ tăng kích thước theo thời gian. Với Mina, blockchain luôn giữ nguyên kích thước – khoảng 22kb, bất kể mức tăng trưởng sử dụng. Điều này cho phép người dùng nhanh chóng đồng bộ hóa và xác minh mạng, giúp tăng khả năng phân cấp mạng và giảm nguy cơ bị tấn công 51% vào mạng.
Mina Protocol (MINA) là một Blockchain Proof-of-Stake thế hệ tiếp theo lưu trữ các giao dịch ở dạng ngắn gọn. Mina blockchain chỉ có kích thước 22Kb. Đáng chú ý là kích thước của blockchain là không thay đổi cho dù nó được sử dụng trong bao lâu. Nhờ đó, Mina Protocol cung cấp sự đồng bộ hóa nhanh chóng của các nút.
Bước đột phá này được thực hiện nhờ zk-SNARKs – một loại bằng chứng mật mã ngắn gọn. Mỗi khi một nút Mina tạo ra một khối mới, nó cũng tạo ra một bằng chứng SNARK xác minh rằng khối đó là hợp lệ. Trái ngược với toàn bộ chuỗi, tất cả các nút sau đó có thể lưu trữ bằng chứng nhỏ đó . Bằng cách không phải lo lắng về kích thước khối, Mina Protocol cho phép blockchain phi tập trung trên quy mô lớn.
Mina Protocol (MINA) giải quyết vấn đề gì?
Mina Protocol (MINA) ra đời nhằm giải quyết 1 số yếu điểm và hạn chế của blockchain:
- Blockchain nhẹ nhất thế giới, điều này cho phép tốc độ giao dịch nhanh hơn, khả năng mở rộng dễ dàng hơn.
- Dễ dàng sử dụng Mina blockchain và tham gia vào chạy xác thực các NODE bình đẳng và phi tập trung hơn, phân tán dễ dàng hơn.
- Thuật toán zk-SNARKs (một loại bằng chứng mật mã ngắn gọn) giúp Mina blockchain bảo mật tốt hơn.
Đội ngũ phát triển
O(1) Labs là công ty phần mềm phát triển Mina Protocol. Dự án này bắt đầu vào giữa năm 2017, Evan Shapiro và Izaak Meckler muốn tạo ra một giao thức có thể phi tập trung và mở rộng một cách hiệu quả.
- EVAN SHAPRIO – CEO MINA FOUNDATION
Evan Shapiro tốt nghiệp cử nhân khoa học máy tính tại Carnegie Mellon. Sau đó, anh lấy bằng MS nghiên cứu của mình khi làm việc trong Phòng thí nghiệm Người máy Cá nhân CMU, nơi anh đã nghiên cứu cho nền tảng người máy HERB. Anh ấy cũng đã từng làm kỹ sư phần mềm cho Mozilla.
- IZAAK MECKLER – CTO, O(1) LABS
Tốt nghiệp Đại học Chicago với bằng Cử nhân Toán học và Khoa học Máy tính, sau đó anh đã dành một năm làm việc cho Jane Capital với tư cách là một nhà phát triển phần mềm.
- CHRISTINE YIP – COMMUNITY MANAGER
Christine là người đóng góp sớm trong cộng đồng với kinh nghiệm rộng rãi trong các nhóm kỹ sư đa ngành. Trước đây, cô đã làm việc cho các công ty toàn cầu ở Mỹ, Hà Lan, Cộng hòa Séc và Hồng Kông. Cô ấy tin rằng chúng ta có thể làm chủ cuộc sống của mình nhiều hơn bao giờ hết bằng cách sử dụng công nghệ blockchain.
- JOON KIM – GENERAL COUNSEL
Trước khi gia nhập O (1) Labs, Joon Kim từng là cố vấn chung của Terra, một công ty công nghệ blockchain tập trung vào các loại tiền ổn định thuật toán có hoạt động chính ở châu Á. Trước đó, ông là Phó chủ tịch kiêm Tổng cố vấn tại Lightyear Capital, một công ty cổ phần tư nhân có trụ sở tại Thành phố New York…
- SHERRY LIN – MARKETING MANAGER
Sherry là một chuyên gia tiếp thị và truyền thông, người thích kể những câu chuyện gây tiếng vang. Kinh nghiệm trước đây của cô ấy là trong không gian phần cứng (bán dẫn), nhưng cô ấy thực sự quan tâm đến cách blockchain có thể giải quyết các vấn đề bằng cách phá vỡ hiện trạng. Cô ấy rất hào hứng với việc phát triển công nghệ blockchain sẽ mở ra nhiều cơ hội hơn cho nhiều người hơn. Sherry có bằng Cử nhân Truyền thông / Nghiên cứu Quốc tế tại Đại học Northwestern.
Công nghệ
Mina Protocol sử dụng cơ chế đồng thuận Proof-of-Stake cũng như zk-SNARKs (Zero Knowledge Succinct Non-Interactive Arguments of Knowledge – bằng chứng mật mã ngắn gọn giúp kiểm tra tính hợp lệ của các khối).
Cơ chế zk-SNARK đặc biệt được sử dụng đảm bảo tính xác thực và trung thực của các giao dịch mà không cần nhiều dấu vết. Về cơ bản, nó cho phép một thực thể chứng minh rằng họ đang sở hữu thông tin mà không cần tiết lộ thông tin đó là gì. Điều này có nghĩa là mỗi khối được sản xuất đi kèm với việc sản xuất bằng chứng zk-SNARK. Bằng chứng mới này cũng đóng vai trò là bằng chứng hợp lệ rằng tất cả các khối trước đó cũng hợp lệ. Với cơ chế này, tất cả các nút trong mạng có thể tiến về phía trước đơn giản bằng cách dựa vào dữ liệu này và chỉ lưu trữ nó, thay vì cần phải lưu trữ toàn bộ hồ sơ giao dịch của toàn bộ blockchain kể từ khi khởi đầu.
zk-SNARKs hoạt động như các chứng chỉ không thể thay đổi được chứng minh rằng một tính toán đã được tiến hành và hoàn thành đúng cách, mà không cần phải chứng minh toàn bộ tính toán. Trong thực tế, bất kỳ phép tính nào cũng có thể được biến thành SNARK. Điều này bao gồm việc xác minh các giao dịch trong một khối. Nếu tạo SNARK từ điều này, nó chứng minh tính chính xác của tất cả các giao dịch trong khối, mà không yêu cầu hiển thị tất cả các giao dịch. Do đó, kích thước của khối được giảm xuống thành kích thước của một SNARK duy nhất, khoảng 1 Kb.
SNARK xác minh tất cả các quy tắc để có sự đồng thuận và đảm bảo:
- Các giao dịch được ký kết.
- Giao dịch hợp lệ.
- Quy tắc đồng thuận.
Trong trường hợp SNARK không được tạo một cách trung thực, nó sẽ không hợp lệ. Nếu điều đó xảy ra, bất kỳ ai trong mạng sẽ ngay lập tức thấy rằng SNARK không hợp lệ, họ cũng sẽ coi khối cơ bản và các giao dịch là không hợp lệ. Vì SNARK quá nhỏ nên việc xác minh này có thể xảy ra trên hầu hết mọi thiết bị.
Đây là cách Mina Protocol nén một chuỗi được tính bằng hàng trăm gigabyte thành một zk-SNARKs 20 kilobyte. Theo một cách rất đơn giản, chứng nhận SNARK đệ quy có thể được so sánh với ảnh chụp nhanh đệ quy. Hãy chụp nhanh khối đầu tiên, sau đó chúng ta chụp ảnh nhanh này và chụp nhanh khối mới cùng với ảnh chụp nhanh trước đó và quá trình này có thể được tiếp tục chụp nhanh các ảnh chụp nhanh trước đó một cách đệ quy.
Mina Protocol hoạt động như thế nào?
Mina Protocol hoạt động trên nguyên tắc đồng thuận Pos (bằng chứng cổ phần). Không giống như các giao thức kế thừa khác, bất kỳ người tham gia nào cũng có thể xác thực các giao dịch như một nút đầy đủ, giúp cho việc phi tập trung trở nên khả thi. Và ở đây các thành phần nodes (nút) gồm 3 vai trò:
- Verifiers (Người xác minh)– Nhóm này chịu trách nhiệm liên tục kiểm tra tính hợp lệ của trạng thái và duy trì tính toàn vẹn của mạng. Điều này được thực hiện bằng cách tải xuống một zk-SNARK nhỏ và sau đó dành vài mili giây tính toán để xác nhận thông tin đồng thuận bằng cách định tuyến các gốc Merkle đến trạng thái sổ cái gần đây. Người xác minh có thể kiểm tra các phần liên quan của blockchain, đặc biệt là số dư tài khoản.
- Block producers (Các nhà sản xuất khối) – các nhà sản xuất khối chọn giao dịch nào để đưa vào khối tiếp theo. Họ quan tâm đến việc bao gồm các giao dịch có mức phí cao nhất. Nếu một nhà sản xuất khối muốn thêm 5 giao dịch, họ phải thêm 5 SNARK giao dịch tương ứng, mà họ có thể mua trên một thị trường đặc biệt (Snarketplace), từ những người tham gia mạng chuyên biệt khác – Snarker.
- Snarkers – là thành viên mạng tạo zk-SNARK để xác minh giao dịch. Họ được bồi thường cho điều này dưới hình thức hoa hồng và nếu SNARK của họ được sử dụng trong một khối, nhà sản xuất khối sẽ trả khoản phí này trong tổng số phí cho giao dịch đó.
*** Ví dụ: người gửi Mike muốn gửi cho người nhận John một số đồng
- Bước 1. Tạo thanh toán – Mike nhấp vào Gửi: Khoản thanh toán được ký bằng mật mã bằng khóa riêng tư để tài khoản của người gửi có thể được xác minh. Sau đó, nó được gửi đến các nút trên mạng để xử lý.
- Bước 2. Khoản thanh toán của Mike được thêm vào danh sách nhiệm vụ: Một nút của nhà sản xuất khối được chọn trong mạng trong một khoảng thời gian nhất định. Tất cả các nhà sản xuất khối chọn thanh toán nhanh chóng và liệt kê chúng để xử lý và xây dựng khối.
- Bước 3. Nhà sản xuất khối phải thêm SNARK tương ứng vào mỗi giao dịch đã chọn: Họ mua những SNARK này từ Snarketplace. Trong số SNARK đó có xác nhận giao dịch của Mike.
- Bước 4. Nhà sản xuất khối thêm các giao dịch mới và SNARK tương ứng vào khối và khối mới được thêm vào Mina Blockchain. Sau đó, trạng thái của hàng đợi giao dịch được cập nhật. Và nhà sản xuất khối cập nhật SNARK cho blockchain bằng một khối mới, tức là trạng thái mới của blockchain. Tiếp đến, khối mới được coi là đã xác nhận và tất cả những người tham gia mạng đều thấy trạng thái mới của blockchain. Tài khoản của Mike và John hiển thị kết quả chuyển tiền.
- Bước 5: Mức độ hợp lệ của thanh toán – John tin tưởng rằng việc chuyển tiền đã hoàn tất: Với mỗi khối kế tiếp, người nhận có mức độ tin cậy cao hơn rằng việc thanh toán đã thực sự hoàn tất và mạng có sự đồng thuận về khối đó. Tuy nhiên, như với hầu hết các blockchain, các khoản thanh toán được cho là sẽ được xác nhận sau một số khối nhất định, còn được gọi là hoàn thành giao dịch.
Tài chính
Mina đã huy động vốn tổng 4 vòng với số tiền là $44.7M. Vòng huy động gần nhất là vòng ICO vào ngày 5/5/2021 với số tiền $18.8M.
Ngoài ra dự án cũng được các quỹ đầu tư lớn, có uy tín đầu tư như: Coinbase Ventures, Multicoin Capital, Polychain Capital, Three Arrows Capital, Hashkey Capital, NGC Ventures,… và các nhà đầu tư cá nhân có tiếng trong lĩnh vực công nghệ như: Naval Ravikant, Linda Xie, Fred Ehrsam, Charlie Noyes,…
Những bước khởi đầu của hệ sinh thái Mina Protocol
Hệ sinh thái Mina Protocol đang trong giai đoạn đặt nền móng xây dựng ban đầu, chúng ta cùng điểm qua một số sự kiện dự án đã và đang triển khai.
Khởi chạy Mainnet và triển khai chiến dịch staking token MINA
Khởi chạy Mainnet được xem là bước đi đầu tiên và cơ bản của các nền tảng mới bắt đầu phát triển. Sau khi khởi chạy mainnet vào tháng 3/2021 là chiến dịch staking token MINA đã được ra mắt để gia tăng mức độ bảo mật và sự phi tập trung của mạng lưới Mina Protocol.
Trước sự ra mắt của mạng chính của Mina, Mina Foundation đã chia sẻ danh sách các nhà khai thác nút tham gia vào Chương trình Seed Peer Providers.
Seed Peer Providers là một nhóm các nút độc lập hỗ trợ các nút mới tìm kiếm các đồng nghiệp và kết nối với Giao thức Mina. Điều này cải thiện trải nghiệm tích hợp cho các nút khác và đảm bảo chúng bắt đầu khởi động sớm nhất có thể.
Mina’s Seed Peers được coi là những người đi đầu trong cộng đồng. Họ không được bồi thường theo bất kỳ cách nào – họ thực hiện vai trò phục vụ cộng đồng Mina. Danh sách đầy đủ các đồng nghiệp hạt giống có thể được tìm thấy dưới đây:
Ankr; Bison Trails; Bit Cat; BiXinKeLe Pool; DSRV; Figment; Genesis Lab; HashQuark; Mina Explorer; Moonli.me; Nodeasy; P2P Validator; Piconbello; Spark Pool; Stakefish; Stake Tab; Staked; Staker Space; w3m; Zero Knowledge Validator
Polygon tích hợp Zero-Knowledge Proofs vào chuổi khối với Mina Protocol
Mina Foundation đang làm việc với Polygon để triển khai hỗ trợ cho Mina Protocol trên Polygon PoS. Cầu nối này sẽ cho phép các nhà phát triển xây dựng dapp trên Polygon để tận dụng quyền riêng tư và khả năng xác minh thông qua giao thức dựa trên zk-SNARK của Mina.
Polygon, một protocol và framework để xây dựng và kết nối các mạng tương thích với Ethereum, đã công bố tích hợp với Mina Protocol, một công ty blockchain làm việc trên công nghệ bảo vệ quyền riêng tư.
Việc tích hợp sẽ đưa các zero-knowledge proofs (cụ thể là zkSNARK hoặc non-interactive zero-knowledge proofs) của Mina Protocol vào inter-operable Polygon blockchain, cung cấp công nghệ bảo vệ quyền riêng tư cho mạng tổng hợp và có thể mở rộng của blockchain cho một multi-chain Ethereum ecosystem.
Zero-knowledge proofs là một tính năng cần thiết để cung cấp các blockchain có khả năng che giấu các tính năng và dữ liệu giao dịch nhạy cảm hoặc thông tin tổng hợp từ các bên được chọn hoặc người quan sát bên ngoài, đảm bảo quyền riêng tư cho người dùng trên một blockchain được kích hoạt tính năng này.
“Xây dựng cầu nối giữa Polygon và Mina là một bước quan trọng để đạt được tầm nhìn chung của chúng tôi về một hệ sinh thái dapp hoàn toàn phi tập trung giúp người dùng kiểm soát dữ liệu của họ”, Sandeep Nailwal, đồng sáng lập Polygon chia sẻ.
Giao thức Mina được biết đến trong không gian tiền điện tử là “chuỗi khối nhỏ nhất” của ngành về quy mô mạng, hoạt động chỉ trên một vài kilobyte dữ liệu (chính xác là 22kb). So với giao thức Ethereum hơn một phần tư chuỗi khối terabyte, chuỗi khối nhẹ của Giao thức Mina phục vụ người dùng và các nhà khai thác nút như nhau bằng cách cung cấp tốc độ đồng bộ hóa nhanh hơn và thiết lập dễ dàng hơn, giảm bớt nhu cầu về phần cứng đắt tiền để bảo trì.
Việc tích hợp Giao thức Mina với Polygon blockchain có nghĩa là các nhà phát triển và công ty tạo dApp (ứng dụng phi tập trung) trên Polygon giờ đây có thể sử dụng các chức năng đệ quy của Giao thức Mina cho các ứng dụng của họ được xây dựng dựa trên zero-knowledge protocol của nó. Các ứng dụng được tạo trên Giao thức Mina được đặt tên phù hợp là “Snapps”. Với các bằng chứng zero-knowledge của Mina Protocol, nó giúp cô đọng mạng của mình một cách hiệu quả đồng thời đảm bảo các tính năng riêng tư cho người dùng.
Đây không phải là bước đột phá đầu tiên của Polygon trong việc có được các tính năng bảo mật cho chuỗi khối của mình. Đầu tháng 8, Polygon đã mua lại Hermez, một công ty đang phát triển các giải pháp khả năng mở rộng Lớp 2 cho blockchain tương tự như vậy sử dụng các zero-knowledge rollups (zk-rollups). Việc mua lại đã được thực hiện với 250 triệu token MATIC.
Zero-knowledge rollups được sử dụng để cô đọng hàng trăm lần chuyển vào một bản ghi giao dịch duy nhất, đánh dấu một hợp đồng thông minh để giải cấu trúc và xác minh tất cả các giao dịch này thành một. Với zk-rollups, quy mô tính toán hiệu quả và tài nguyên lưu trữ cần thiết để xác thực một khối được giảm đáng kể bằng cách giảm thiểu lượng dữ liệu được lưu giữ trong bản ghi blockchain của giao dịch.
Ethereum Foundation và Mina Foundation trao một Hợp đồng trị giá 1,2 triệu đô la cho = nil; Foundation để triển khai zk-SNARKs bảo vệ quyền riêng tư của Mina trên Ethereum
“Sau một quá trình lựa chọn nghiêm ngặt, chúng tôi muốn chúc mừng nil_foundation vì đã được trao một hợp đồng trị giá 1,2 triệu đô la để xây dựng cây cầu ethereum” là nội dung được công bố từ Mina Foundation
Zk-SNARK của Mina trên Eth dapps đại diện cho một cột mốc quan trọng về quyền riêng tư trong nền kinh tế DeFi.
- Sự hợp tác này cho phép Mina protocol được thực hiện các bước xác minh trên Ethereum và các blockchain đang sử dụng EVM của Ethereum như Polygon.
- Sự hợp tác này cho phép các dapp trên các chuỗi khác được truy cập vào các ứng dụng phi tập trung được sử dụng công nghệ zk-SNARK của Mina (Snapps).
- Sự hợp tác này cho phép truy cập vào các tính năng như: xác minh dữ liệu bảo mật quyền riêng tư, bằng chứng hiệu quả của các phép tính kích thước lớn và thông tin đăng nhập an toàn.
- Việc xác minh của Mina protocol trên mạng lưới Ethereum có thể xem là bước đầu để hướng tới việc xây dựng cầu nối giữa các nền tảng.
“Chúng tôi vô cùng hào hứng khi được làm việc với Ethereum Foundation và = nil; về dự án quan trọng này, ”Evan Shapiro, Giám đốc điều hành của Mina Foundation chia sẻ. “Cuối cùng, việc xác minh chuỗi khối Mina trên Ethereum sẽ cho phép các nhà phát triển tận dụng lợi ích của việc sử dụng SNARK đệ quy trên Ethereum trong việc xây dựng dapp. Đây là cách khả năng xác minh kỹ thuật số và quyền riêng tư trở thành tiêu chuẩn. ”
Đang cập nhật thêm
Kết luận
Mina Protocol (MINA) là một giao thức lớp 1 với một chuỗi khối ngắn gọn, chỉ có kích thước 22KB (Nhẹ hơn 1.525.201,45454545 lần so với Blocksize của BTC). Nếu điều này thành hiện thực nó sẽ cho phép người dùng nhanh chóng đồng bộ hóa và xác minh mạng, giúp tăng khả năng phân cấp mạng và giảm nguy cơ bị tấn công 51% vào mạng…Nếu thực hiện được tầm nhìn trở thành blockchain nhẹ nhất thế giới thì sẽ là một tương lai tươi sáng không chỉ cho dự án mà còn cả nghành công nghiệp Blockchain. chúng ta cùng theo dõi thêm thông tin từ dự án cùng GFS Blockchain nhé.
*** Hãy cùng theo dõi sự phát triển của Mina Protocol qua các bài viết cập nhật sau này cùng GFS Blockchain thông qua chuyên đề Hệ sinh thái Mina Protocol -> Tại đây
Trên đây là những thông tin chính của Mina Protocol (MINA), nếu thấy dự án tiềm năng và muốn trao đổi nhiều hơn thì hãy tham gia vào cộng đồng của GFS Blockchain cùng các thành viên khác nhé:
- Nhóm Telegram của GFS Blockchain -> Click tại đây
- Nhóm Facebook của GFS Blockchain -> Click tại đây
- Kênh thông tin Telegram của GFS Blockchain -> Click tại đây
- Kênh Twitter của GFS Blockchain –> Click tại đây
Hy vọng bài viết Tổng quan về hệ sinh thái Mina Protocol (MINA) sẽ giúp mọi người có thêm thông tin, dữ liệu, góc nhìn mới. Và đừng quên theo dõi thường xuyên các bài viết chia sẻ thông tin và kiến thức trên website GFS Blockchain hàng ngày.
