Tổng quan

Các chiến dịch phát triển của Arbitrum là một cú hích lớn đối với sự phục hồi của thị trường trong đầu năm 2023, sau khi trải qua những biến động tiêu cực trong quý 3 và 4 năm 2022. Thông qua bài viết này, hãy cùng nhìn lại hệ sinh thái của Arbitrum trong nửa đầu năm 2023.

2 sự kiện quan trọng

Tuy đã hoạt động được một gian dài và dẫn đầu trong nhóm các giải pháp mở rộng (L2) trên Ethereum, nhưng đến đầu năm 2023, Arbitrum mới chính thức phát hành token riêng của dự án cùng chương trình airdrop hoành tráng. Ngay sau thời điểm ra mắt token, đội ngũ dự án cũng vướng phải một số rắc rối liên quan đến việc vận hành DAO.

Airdrop hào phóng, phát hành token

Vào ngày 16/3, Arbitrum bất ngờ ra mắt bài viết Arbitrum: THE NEXT PHASE OF DECENTRALIZATION thông báo sẽ dùng 12.75% Total Supply cho việc phát hành Airdrop vào 23/3.

Chỉ vài ngày sau đó, TVL của Arbitrum đã có sự phục hồi mạnh mẽ sau những ngày bị ảnh hưởng bởi cú mất Peg của $USDC và sự sụp đổ của các ngân hàng lớn tại Mỹ. Có thể thấy rằng, việc phát hành Airdrop đã thúc đẩy dòng tiền vốn đã mang tâm lý sợ hãi do những tin tức xấu ở khoảng thời gian ấy quay lại hệ sinh thái của Arbitrum.

Tại thời điểm $ARB ra mắt, các sàn giao dịch hàng đầu thị trường như Binance, OKX, Kucoin, Bybit,… đều nhanh chóng thực hiện hỗ trợ người dùng nạp rút, khối lượng giao dịch hàng ngày lên đến 2 tỷ đô la/ngày, sau đó được duy trì ở mức 1 tỷ đô la/ngày. Tuy gặp phải áp lực từ nguồn cung lớn từ việc airdrop, giá token $ARB vẫn được duy trì tốt, quanh mức 1,5$.

Fud từ Arbitrum Foundation

Tin vui từ Airdrop trong Arbitrum chưa nguôi thì bất ngờ Blockworks Research ra mắt những phân tích về AIP-1 của Arbitrum khi DAO Treasury bất ngời sụt giảm về 3.5B $ARB trong khi đáng lý ra nó phải ở mức 4.2B $ARB.

Ngay sau đó, team Arbitrum đã đăng bài giải thích trên Twitter cùng đề xuất AIP-1, phân bổ 750 triệu $ARB cho Arbtrum Foundation nhằm mục đích hỗ trợ các khoản tài trợ phát triển và bán ra để bù đắp các chi phí vận hành cho mạng lưới. Đề xuất này ngay sau đó gặp phải sự phản đối gay gắt từ cộng đồng với cách làm việc không rõ ràng từ dự án.

Bước tiến công nghệ

Cấu trúc của Arbitrum sẽ gồm hai phần chính chạy song song với nhau là Arbitrum Nova, và Arbitrum One. Cả hai phần này sẽ có những ưu nhược điểm khác nhau dựa vào định hướng phát triển của các dự án trong hệ sinh thái Arbitrum

Tuy nhiên tầm nhìn của Arbitrum không chỉ dừng lại ở đó, tham vọng của Arbitrum chính là kết hợp và sử dụng cả hai thành phần ấy để xây dựng nên một viễn cảnh mới: Layer 3. Đó cũng chính là lý do mà Arbitrum Orbit ra đời.

Arbitrum Nova

Arbitrum Nova được xây dựng dựa trên công nghệ Arbitrum AnyTrust, một công nghệ mới do Offchain Labs phát triển nhằm mục đích giảm phí, tăng tốc giao dịch và giảm bớt các mối lo ngại về bảo mật. Chuỗi AnyTrust là một giải pháp thay thế tập trung hơn cho Optimistic Rollup.

Với sự ra đời của Arbitrum Nova, hiện Arbitrum có hai chuỗi riêng biệt đang hoạt động trực tiếp trên mạng chính. Trong đó Arbitrum Nova dựa trên công nghệ Arbitrum AnyTrust được thiết kế để sử dụng cho các ứng dụng social và game, còn Arbitrum One dựa trên công nghệ Arbitrum Rollup sẽ tiếp tục sử dụng cho các dự án NFT và DeFi.

Đọc thêm về sự khác biệt giữa Nova và Nitro tại đây.

Arbitrum Nitro (One)

Arbitrum Nitro là phiên bản nâng cấp Arbitrum One cho phép Arbitrum engine L2 có thể chạy trên WASM, thay thế kiến ​​trúc AVM được thiết kế tùy chỉnh mà chúng ta sử dụng ngày nay. Cùng với việc biên dịch Arbitrum sang WASM, toàn bộ hệ thống có thể được xây dựng và biên dịch bằng cách sử dụng các ngôn ngữ và công cụ tiêu chuẩn, thay thế cho ngôn ngữ và trình biên dịch được thiết kế tùy chỉnh. Bên cạnh đó, trình giả lập EVM được được thay thế bằng Geth, ứng dụng Ethereum phổ biến nhất và được hỗ trợ tốt nhất.

Đọc thêm về Arbitrum Nitro tại đây.

Arbitrum Orbit

Một trong những thứ đáng mong chờ nhất trong 2023 chính là sự ra mắt của Arbitrum Orbit cạnh tranh trực tiếp với Superchain của Optimism, Hyperchain của Zksync. Arbitrum Orbit là những Framework giúp các Layer 3 có thể được tạo ra và triển khai trên Arbitrum (Nova, One) một cách dễ dàng.

Hiện tại hệ sinh thái Orbit có các dự án đầu tiên như:

• XAI

Xai là một dự án xây dựng trên Layer 3 của Arbitrum cung cấp cơ sở hạ tầng cho mảng Gaming, được hậu thuẫn bởi Xai Foundation.

• MXC

MXC là một dự án Web3 IoT với mục tiêu tăng cường quá trình chuyển đổi của các ngành trên toàn cầu. Dự án này tập trung vào việc tích hợp Blockchain và IoT một cách hoàn thiện để đảm bảo tuân thủ chuẩn ISO, đồng thời tiên phong trở thành Layer 3 trên Arbitrum và giới thiệu những công nghệ tiên tiến như zkEVM.

• Syndr

Syndr là một dự án xây dựng trên Orbit của Arbitrum tập trung về mảng Derivatives trong DeFi cho phép người dùng có thể giao dịch Options và Futures.

Các chỉ số Onchain cơ bản

Kể từ đầu năm đến đây, thị trường đã bắt đầu giai đoạn phục hồi sau cú Crash Market từ quý 3 quý 4 2022, cùng với cơ sở hạ tầng đã phát triển liên tục từ 2022 đến nay. Hệ sinh thái Arbitrum bắt đầu bùng nổ từ $978.38M lên đến $2.139B.

Mặc dù từ sau vụ $USDC mất Peg và các ngân hàng sụp đổ từ tháng 3, thị trường kể từ đó cũng bước vào giai đoạn chán nản khi thanh khoản rút, và các đội Market Marker tạm thời rời khỏi thị trường, nhưng TVL của Arbitrum vẫn tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ trong những tháng sau đó. Hiện TVL của Arbitrum đang đứng top 4 chỉ sau BSC, Tron, và Ethereum.

Theo Arbiscan, số lượng ví mới vẫn tăng trưởng từ đầu năm đến nay, trong khi đó kể từ tháng 3 đến nay sau khi sự kiện Airdrop kết thúc nhưng số lượng ví mới vẫn tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ cho thấy rằng nhu cầu đi vào Arbitrum là thực khi tác động của Airdrop đã không còn.

Mặc dù vậy, lượng giao dịch hàng ngày đã giảm mạnh kể từ tháng 4 trở đi nhưng vẫn cao hơn lúc sự sụt giảm vào tháng 3 khi sự kiện $USDC mất Peg diễn ra. Kết hợp với sự phát triển về TVL lẫn số lượng ví mới, chúng ta có thể thấy rằng dòng tiền có lẽ đã luân chuyển vào hệ sinh thái để tham gia các dự án Real Yield, vốn là Keywords được chú ý nhiều từ 2022, và các dự án Real Yield hầu hết được để ý trên Arbitrum như GMX, Gains Network…

Sự xuất hiện Airdrop trong tháng ba đã giúp hệ sinh thái có mức doanh thu cao nhất nửa năm đầu lên đến $2.6M, trong khi đó, tháng 5 ghi nhận sự sụt giảm nặng nề khi SEC có những tác động tiêu cực đối với Crypto, mặc dù vậy, sự phục hồi đã diễn ra ngay sau đó.

Tình hình các mảnh ghép trong hệ sinh thái Arbitrum

DeFi

• Dex

Nhìn chung, thị trường đang bước vào giai đoạn chán nản, dòng tiền vẫn còn nhiều e ngại đối với các mảng trong Crypto, và DeFi không ngoại lệ. TVL DeFi toàn bộ thị trường vẫn duy trì dưới $50B và vẫn không thể vượt đỉnh cũ của tháng 11/2022 khi sự kiện FTX bắt đầu sụp đổ. Điều này ảnh hưởng khá lớn đến các mảng trong hệ sinh thái trong Arbitrum.

Hiện tại phần lớn thanh khoản trong hệ sinh thái của Arbitrum ở mảng Dex hầu hết nằm ở Uniswap V3 với mức TVL khoảng $303.33M lớn hơn cả tổng TVL của cả ba sàn Dex kế tiếp cộng lại (Balancer, Camelot, Curve).

Ngoài ra, Pendle – dự án cho phép người dùng giao dịch các Yield có sự tăng trưởng đột phá khi giá của $PENDLE cũng ghi nhận mức tăng trưởng khá hấp dẫn bất chấp thị trường đang trong giai đoạn chán nản, khi tăng từ $0.04 vượt mức 1$ khoảng hơn 25 lần chỉ trong vòng nửa năm 2023. Điều này đã mở ra Pendle Wars giữa các bên tranh dành lượng vePENDLE cho quá trình quản trị.

Đọc thêm về dự án Pendle tại đây.

Đọc thêm về Pendle Wars tại đây.

• Lending

Radiant là một trong các dự án có được nhiều sự chú ý trong nửa năm đầu 2023, khi được list Binance, và là một trong những dự án Lending chiếm sóng chủ đạo khi hệ Arbitrum bùng nổ từ tháng 1 đến nay, hiện TVL đang đạt mức $196.9M vượt mặt các đối thủ lớn bên Ethereum như Aave và Compound.

• Derivatives

GMX đứng đầu mảng với mức TVL lên đến $508.6M hơn cả tổng TVL của 10 dự án kế tiếp cộng lại, không chỉ vậy TVL của GMX còn lớn hơn cả TVL của hai dự án đứng đầu của mảng Dex và Lending. Có thể thấy rằng, Derivatives vẫn là mảng chủ đạo của Arbitrum trong nửa đầu năm đến nay.

Theo Token Terminal, Revenue tích luỹ của GMX ghi nhận mức tăng trưởng mạnh mẽ từ tháng 2 cho đến nay và bắt đầu tăng trưởng mạnh mẽ hơn kể từ tháng 5 trở đi.

• Stablecoin

Hiện tại, phần lớn Stablecoin phổ thông ($DAI,$USDT, $USDC,$TUSD) đã có mặt trong hệ sinh thái Arbitrum, đặc biệt Circle vừa cho ra mắt phiên bản Native $USDC thay thế cho $USDC.e (Bridge từ Ethereum). Việc có mặt đầy đủ các Stablecoin, đặc biệt $USDC giúp cho dòng tiền có thể dễ dàng trải nghiệm hệ sinh thái DeFi hơn.

NFT

Mặc dù DeFi Arbitrum có sức hấp dẫn với thị trường tốt hơn, đặc biệt là mảng Derivatives, nhưng mảng NFT Arbitrum tỏ ra yếu thế trước các đối thủ Layer 1 khác như Polygon, Solana, BNB, Flow… Có thể thấy rằng mảng NFT của Arbitrum thực sự vẫn chưa quá nổi bật trong nửa đầu năm 2023.

Cơ sở hạ tầng

• On & Off Ramp

Về cơ bản phần On & Off Ramp của Arbitrum đã được phần lớn các sàn giao dịch hỗ trợ rút nạp, trong đó các sàn có lượng người dùng đông đảo tại Việt Nam như Binance, Bybit, Kucoin, Mexc, OKX cũng đã sớm xây dựng cổng kết nối tới Arbitrum. Điều này cho phép dòng tiền có nhiều lựa chọn hơn để luân chuyển ra vào hệ.

• Bridge

Ngoài các sàn giao dịch, số lượng Bridge kết nối tới Arbitrum và các mạng lưới khác cũng khá dồi dào. Hiện tại, hệ sinh thái Arbitrum đã có 42 Bridges kết nối tới các Blockchain khác nhau, trong đó nổi bật nhất là Stargate, Wormhole, Synapse…

• Node

Số lượng Node Provider trên Arbitrum cũng đang dần phát triển, hiện đã con số đã lên đến 22 Node Provider. Việc càng nhiều Node Provider cho phép hệ sinh thái có thêm nhiều công cụ hỗ trợ các dự án phát triển cũng như cung cấp các RPC cho người dùng để việc giao dịch trở nên tốt và dễ dàng hơn.

• Oracle

Sự đa dạng Oracle cho phép các dự án trong hệ sinh thái có thêm nhiều sự lựa chọn để phát triển sản phẩm của mình, với Chainlink, Pyth Network, và sắp tới là Band Protocol là ba dự án Oracle nổi tiếng trong thị trường đang có mặt tại Arbitrum. Ngoài ra, các nhà phát triển có thể có những lựa chọn khác như DIA, SupraOracles, Tellor, Umbrella Network.

Roadmap trong giai đoạn tiếp theo

Theo những gì Arbitrum đã và đang làm có thể thấy dự án đang cố cải thiện hệ sinh thái DeFi hơn khi Circle cho ra mắt Native $ETH, với việc mở rộng các Bridge và On & Off Ramp cho phép dòng tiền dễ dàng hơn di chuyển vào hệ.

Trong khi đó, Arbitrum cũng đang đẩy mạnh hình ảnh của mình khi tung ra các chương trình Ambassador với vòng đầu nhắm vào các sinh viên của các trường đại học, sau đó là các Developer và sau cùng là những KOL. Không chỉ vậy, Arbitrum cũng cho ra mắt chương trình Foundation Grants: Phase 1 nhằm thúc đẩy sự phát triển của hệ sinh thái bên trong dự án.

Tổng kết

Ở trên mình đã tổng hợp các thông tin quan trọng về tình hình hiện tại của hệ sinh thái Arbitrum. Liệu hệ sinh thái này vẫn sẽ trở thành chủ đề hot trong giai đoạn sắp tới? Và bạn nghĩ sao về điều này? Hãy để lại suy nghĩ của bạn dưới phần bình luận nhé!

Tất cả chỉ vì mục đích thông tin tham khảo, bài viết này hoàn toàn không phải là lời khuyên đầu tư.

Hi vọng rằng thông tin trên đã giúp các bạn hiểu về tình hình hiện tại của hệ sinh thái Arbitrum. Các thông tin mới nhất sẽ luôn được cập nhật trên website và các kênh chính thức của GFI. Để không bỏ lỡ thông tin, hãy tham gia vào nhóm cộng đồng của GFI, nơi bạn có thể thảo luận, trao đổi kiến thức và kinh nghiệm với các thành viên khác.