Modular blockchain nổi lên như một thế hệ blockchain mới với việc sử dụng các modules để chuyên môn hóa các công việc. Chúng ta cùng tìm hiểu xem Celestia modular blockchain có gì khác biệt? Liệu nó có thể giải quyết bài toán blockchain trilemma không nhé?

Celestia là gì?

Celestia là một nền tảng blockchain bao gồm các modules chuyên biệt như: lớp dữ liệu & đồng thuận (Consensus & Data layer) và lớp thực thi (Execution layer). Nhờ đó mà các nhà phát triển tận dụng lớp dữ liệu & đồng thuận của Celestia để triển khai các lớp thực thi của mình trên đó một cách linh hoạt và tự do.

Celestia modular blockchain
Celestia modular blockchain

Celestia có gì khác biệt?

Hầu hết các dự án blockchain hiện nay là Monolithic, tức là một mình thực hiện tất cả các nhiệm vụ như: thực thi, bảo mật và tính khả dụng của dữ liệu. Tuy Monolithic blockchain có tính liền mạch nhưng quá trình xử lý cồng kềnh & ràng buộc về tài nguyên, để tăng thông lượng thì phải hy sinh tính bảo mật hoặc phân quyền ở một mức độ nào đó.

Monolithic
Monolithic & Modular Blockchain

Ở chiều ngược lại, Celestia sử dụng modular blockchain, thay vì Layer 1 gốc làm tất cả thì Celestia chỉ thực hiện những việc cốt lõi mà Layer 1 cần làm. Celestia chỉ sắp xếp (order) và xác minh dữ liệu được xuất bản là có sẵn, và không thực hiện bất kỳ tính toán nào trên dữ liệu.

Modular Celestia
Modular Celestia

Bằng cách thiết kế blockchain theo dạng module và chia tách các quy trình của nó thành các lớp chuyên biệt. Celestia tách riêng lớp đồng thuận và lớp thực thi giúp cho hệ thống tối ưu hơn về chủ quyền, an toàn và khả năng mở rộng:

Tính chủ quyền 

Các nhà phát triển có thể dễ dàng triển khai một blockchain với nhiều tùy chọn mà không cần khởi động một mạng lưới đồng thuận mới. Celestia không áp đặt bất kỳ logic thực thi nào nên các nhà phát triển có thể tự do xác định môi trường thực thi của riêng họ. 

An toàn 

Các blockchains được xây dựng trên Celestia không dựa trên các giả định đa số trung thực cho việc xác minh trạng thái, có nghĩa là chúng có thể tương tác với các tiêu chuẩn bảo mật cao nhất. Việc kết nối các chuỗi sẽ đơn giản như triển khai một hợp đồng thông minh.

Có thể mở rộng

Celestia là modular blockchain nên không phải xử lý tất cả các chức năng. Bằng cách chia chúng thành nhiều lớp, việc mở rộng quy mô có thể được thực hiện mà không phải hy sinh tính bảo mật hoặc phân quyền. Điều này cho phép khả năng mở rộng chuỗi khối bền vững tương thích với bối cảnh đa chuỗi, phi tập trung.

Ngoài ra Celestia sử dụng công nghệ Mẫu dữ liệu có sẵn DAS (Data Availability Sampling) giúp giảm đáng kể kích thước dữ liệu: Celestia sử dụng lược đồ mã hóa reed-solomon 2 chiều để mã hóa dữ liệu khối (block) sao cho chỉ một mẫu dữ liệu nhỏ là đủ để xác minh một cách chắc chắn về số lượng khối đã được xuất bản. Nếu dữ liệu được mã hóa không chính xác, mạng sẽ được thông báo qua bằng chứng gian lận về tính khả dụng của dữ liệu.

Celestia modular blockchain
Celestia modular blockchain framework

Những phát triển mới nhất

Devnet đã được khởi chạy thành công vào tháng 12/2021 với một nhóm gồm 7 node trình xác thực và 4 full nodes & light nodes có thể tạo khối (block) và đồng bộ hóa block header tương ứng (đồng thời thực hiện lấy “mẫu dữ liệu có sẵn DAS”).

Devnet có ba thành phần cốt lõi: 

  • Celestia-node: Chăm sóc sự đồng thuận và mạng lưới cho blockchain thông qua đồng bộ hóa các block và header (bao gồm cả DAS).
  • Celestia-app: Là nơi Máy trạng thái (state machine) của chuỗi hoạt động, xử lý việc stake và xử lý giao dịch.
  • Optimint: Một phần mềm cho phép Cosmos triển khai trực tiếp trên Celestia dưới dạng bản tổng hợp (rollup).

Công nghệ rollup đẩy việc thực thi trạng thái ra ngoài chuỗi và dựa vào chuỗi gốc để có được sự đồng thuận và tính khả dụng của dữ liệu. Vậy nên chuỗi gốc Celestia có thể hỗ trợ tất cả các phiên bản cuộn lên (rollup) nhưng ban đầu họ chỉ tập trung vào EVM và Cosmos SDK.

Bạn có thể theo dõi devnet trực tiếp thông qua block explorer. Nhóm nghiên cứu có kế hoạch ra mắt mạng thử nghiệm công khai vào năm 2022.

Ngoài ra, Celestia gần đây đã giới thiệu Quantum Gravity Bridge, một giải pháp cung cấp dữ liệu ngoài chuỗi (off-chain) an toàn cho Lớp 2 của Ethereum.

Đội ngũ phát triển

Celestia Team
Đội ngũ ban lãnh đạo Celestia

Co-Founder & CEO: Mustafa Al-Bassam là Tiến sĩ về mở rộng quy mô chuỗi khối của Đại học College London. Từng là co-founder tại Chainspace (được Facebook mua lại), Advisor tại dự án blockchain NYM.

Co-Founder & CTO: Ismail Khoffi là cựu kỹ sư cao cấp tại Tendermint và Interchain Foundation.

CRO: John Adler là người tạo ra các bản tổng hợp lạc quan (Optimistic Rollups), trước đây từng là nhà nghiên cứu khả năng mở rộng tại ConsenSys.

COO: Nick White là đồng sáng lập của Harmony, có bằng thạc sĩ khoa học của trường Stanford.

Cùng với hàng chục kỹ sư phần mềm cao cấp khác, rất nhiều trong số họ từng làm cho những tổ chức lớn như Google, Facebook, Oracle, ConsenSys…

Advisor

Advisor là những chuyên gia đến từ Cosmos blockchain, Diem blockchain, Nomad cross-chain, và các chuyên gia trong lĩnh vực bảo mật.

Celestia Advisor
Đội ngũ cố vấn của Celestia

Backers

Tháng 3/2021, Celestia đã gọi vốn $1.5M vòng seed từ các tổ chức lớn Interchain Foundation, Binance Labs, Maven 11 Capital, KR1…

Mức gọi vốn còn khá khiêm tốn so với vision và đội ngũ của dự án, nên có lẽ sẽ có những vòng gọi vốn tiếp theo. Chúng ta sẽ cùng chờ xem nhé.

Roadmap

  • 03/2021: Gọi vốn vòng Seed và phát hành MVP (sản phẩm khả thi tối thiểu)
  • 2/2021: Triển khai Devnet
  • 02/2022: Giới thiệu Quantum Gravity Bridge 
  • 2022-2023: Khởi chạy Testnet Release và khuyến khích Testnet.
  • 2023: Khởi chạy mainnet.

Tokenomics

  • Token use cases: 
    • Celestia sẽ có một native token được sử dụng để bảo mật mạng thông qua Proof of Stake và để thanh toán phí giao dịch trên mạng.
    • Celestia có kế hoạch triển khai cơ chế ghi phí tương tự như EIP-1559 trong Ethereum để các khoản phí bị đốt sẽ bù đắp cho việc phát hành token mới.
  • Token information: Dự án chưa công bố tokenomic.
  • Token allocation: Updating…
  • Token distribution: Updating…

Dự án modular blockchain tương tự

Ethereum 2.0; Polkadot, Cosmos…

Cộng đồng

Kết luận

Celestia tách riêng lớp đồng thuận và lớp thực thi thành các module chuyên biệt. Thay vì làm tất cả như các monolithic Layer 1 khác, Celestia chỉ đảm nhiệm lớp đồng thuận & dữ liệu (Consensus & Data layer). Các nhà phát triển có thể tự do xác định môi trường thực thi của riêng họ chứ Celestia không áp đặt bất kỳ logic thực thi nào. Celestia chuyên môn hóa các module giúp blockchain có thể mở rộng quy mô mà không phải hy sinh tính bảo mật hoặc phân quyền.