Tổng quan 

Hiện nay hệ sinh thái Ethereum là hệ sinh thái lớn nhất trong thị trường blockchain. Trước đây chúng ta hay nghe thấy cụm từ “Ethereum killer”, nhưng hiện tại thì hệ sinh thái nào muốn phát triển thì đều có xu hướng tương tác và khai thác tài nguyên từ Ethereum.

Tuy nhiên, việc phát triển công nghệ zk tương thích EVM sẽ khó khăn hơn rất nhiều, tốn thời gian hơn rất nhiều, có thể sẽ không thể phát huy hết công nghệ zk hoặc thậm trí không thể thành công.

Cũng bởi vì công nghệ zk có quá nhiều ứng dụng ưu việt nên các nhà phát triển vẫn quyết tâm nghiên cứu và phát triển zkEVM có thể tương tác và tận dụng tài nguyên từ Ethereum. Trong số đó có Consensys – Công ty hàng đầu trong việc phát triển cơ sở hạ tầng cho blockchain. Sau nhiều nỗ lực, Consesys đã cho ra mắt bản testnet zkEVM của Layer 2 Linea. Chúng ta cùng tìm hiểu tiềm năng và trải nghiệm testnet của Linea nhé.

Linea là gì?

Linea là một giải pháp layer 2 đang phát triển zkEVM để có thể kết hợp bảo mật và hiệu suất của zkProofs với khả năng tương thích hoàn toàn với EVM. Một zkEVM sao chép môi trường Ethereum dưới dạng một bản rollup và cho phép các nhà phát triển xây dựng trên đó giống như trên mạng chính Ethereum. Linea cho phép bạn triển khai bất kỳ hợp đồng thông minh nào, sử dụng bất kỳ công cụ nào và phát triển như thể bạn đang xây dựng trên Ethereum. Đối với người dùng, điều này cho phép trải nghiệm và đảm bảo tính bảo mật của Ethereum, nhưng với chi phí giao dịch thấp hơn.

Linea zkEVM mới ra mắt bản thử nghiệm ngày 28/3/2023, tuy nhiên nó đã nhận được sự thu hút cực kỳ lớn, bởi sự xuất thân từ gia thế khủng.

Đứng sau Linea là Consensys – công ty mẹ của hàng loạt những sản phẩm chất lượng và đình đám như ví Metamask, công cụ hỗ trợ dev Infura, đơn vị audit Diligence.

Các tính năng của Linea

• Cũng như các Layer 2 khác, mục tiêu của Linea là thừa hưởng bảo mật từ Ethereum và giảm phí giao dịch.
• Linea thuộc zkEVM loại 2, tương thích hoàn toàn với các ứng dụng Ethereum hiện có, chỉ cần thực hiện các sửa đổi nhỏ để giúp tạo bằng chứng nhanh hơn và phát triển dễ dàng hơn. Nó cũng đồng nghĩa với việc các nhà phát triển có thể dễ dàng sao chép dApps từ Ethereum sang mà gần như không phải sửa đổi mã code.
• Linea cũng mở ra thị trường mới cho những prover muốn tham gia tạo bằng chứng zkProof.

Tiềm lực của Linea

Với tiềm lực cơ sở hạ tầng của mình, Consensys hoàn toàn có thể xây dựng hệ sinh thái lớn mạnh gồm nhiều mảnh ghép quan trọng như DeFi, Payments, NFTs, Gaming trên Layer 2 zkEVM của mình.

Hiện nay đã có rất nhiều dự án tham gia vào hệ sinh thái Linea như cầu nối Hop, Cbridge, LI.FI, Multichain, Layer Zero; Uniswap, Mes protocol, FWDex; Metamask, Infura, The Graph, Covalent…

Linea so với các ZkEVM Layer 2 khác

Mặc dù tại thời điểm hiện tại, Layer 2 của Ethereum vẫn chủ yếu bị chi phối bởi các giải pháp layer 2 optimistic như Arbitrium và Optimism, nhưng một số dự án zkEVM đã đạt được các mốc phát triển quan trọng.

Matter Labs đã ra mắt zkEVM Era Mainnet Alpha ngày 24/3/2023 và Polygon cũng đã ra mắt zkEVM Mainnet Beta vào ngày 27/3/2023. Ngay sau đó, Consensys đã ra mắt bản testnet của Linea vào ngày 28/3/2023.

Thời điểm hiện tại, các dự án zkEVM đang cạnh tranh với nhau để trở thành người đi đầu trong việc phát triển zkEVM, nhưng về dài hạn, chúng có khả năng cạnh tranh về mức độ tương đương EVM.

Tuy nhiên việc cạnh tranh để trở thành người tiên phong trong việc phát triển zkEVM, zkSync Era đã gặp phải khá nhiều vấn đề. Cụ thể ngày 1/4/2023, zkSync đã không hoạt động trong hơn 4 tiếng do cơ sở dữ liệu (database) cho hàng đợi tạo khối (block queue) bị lỗi; ngày 7/4/2023, dự án GemholicECO đã bị kẹt 921 ETH trên zkSync Era vì GemholicECO đã sử dụng lệnh transfer () (lệnh transfer () được hỗ trợ trên Ethereum nhưng zkSync Era thì không, do zkEVM của zkSync Era không tương thích hoàn toàn với EVM). 2/5/2023, zkSync Era lại tiếp tục bị sự cố không thể tạo bằng chứng cho khối.

Polygon zkEVM có vẻ cung bị áp lực từ zkSync Era chạy alpha mainnet nên cũng đã khởi chạy bản beta mainnet. Scroll xây dựng zkEVM tương thích hoàn toàn với EVM cũng đã ra mắt phiên bản Scroll alpha testnet từ tháng 8/2022.

Linea tuy phát triển muộn hơn nhưng có tiềm lực lớn từ tài chính, đội ngũ và tài nguyên từ công ty mẹ Consensys.

Đội ngũ phát triển

Consensys – công ty phát triển Linea do Founder Joseph Lubin dẫn dắt, anh cũng là co-founder của Ethereum. Hiện nay, ConsenSys là một trong những công ty lớn nhất và phát triển nhanh nhất trong không gian công nghệ chuỗi khối, xây dựng các công cụ dành cho nhà phát triển, ứng dụng phi tập trung và giải pháp cho các doanh nghiệp và chính phủ khai thác sức mạnh của Ethereum.

Với đội ngũ dày dặn kinh nghiệm, đã phát triển nhiều sản phẩm hạ tầng như Metamask, Infura, Consensys hoàn toàn có thể bắt kịp những dự án đi trước như Scroll, zkSync Era, Polygon zkEVM.

Roadmap

Updating…

Backers/ Tài chính

Consensys đã huy động được 726 triệu USD thông qua nhiều vòng cấp vốn từ các VC và các nhà đầu tư toàn cầu như Microsoft, SoftBank và Temasek cùng những tổ chức khác. Hiện tại, Consensys đang được định giá 7 tỷ USD.

Tokenomics

Updating…

Đối thủ cạnh tranh

Như đã nêu ở trên, đối thủ trực tiếp của Linea là các Layer 2 zk-rollup có zkEVM tương thích Ethereum như zkSync Era, Polygon zkEVM, Scroll, Taiko. Ngoài ra còn có các đối thủ Layer 2 khác như StarkNet & Aztec (hai dự án này thuộc nhóm Non-EVM), Optimism & Arbitrum (hai dự án này thuộc nhóm Layer 2 Optimistic Rollup).

Cộng đồng

Website: https://linea.build/ 

Twitter: https://twitter.com/LineaBuild

Testnet: https://bridge.goerli.linea.build/

Kết luận

zkEVM đã được chạy chính thức và testnet bởi nhiều bên, nhưng đây vẫn là công nghệ đang ở giai đoạn đầu. Với sự tham gia của Consensys, sự cạnh tranh giữa các dự án sẽ trở lên hấp dẫn hơn, chất lượng hơn. Chúng ta cùng follow xem Linea có thể chiếm ưu thế tuyệt đối như các sản phẩm Metamask, Infura của Consensys không nhé.