Tổng quan
Vào đầu năm nay (2021), khi chi phí giao dịch ETH lên cao quá mức, có những thời giao dịch phí lên tới 100 đô la Mỹ. Điều này đã làm cho ngày càng nhiều người dùng DeFi (tài chính phi tập trung) quay lưng lại với hệ sinh thái Ethereum. Trong một thời gian ngắn, khối lượng giao dịch của sàn giao dịch phi tập trung (DEX) PancakeSwap (CAKE) dựa trên Binance Smart Chain (BSC) thậm chí còn vượt quá Uniswap (dự án được xây dựng trên nền tảng Ethereum).
Chính vì điều đó, giải pháp mở rộng quy mô cho DeFi (tài chính phi tập trung) trên Ethereum trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Với mục tiêu này, các giải pháp Layer 2 như Optimism và Arbitrum đã ra đời để giải quyết vấn đề đó.
Vậy Optimism là gì? Arbitrum là gì? Và Giải pháp nào cho mở rộng Ethereum tối ưu? Hãy cùng GFS Blockchain cùng phân tích, và tìm hiểu qua bài viết dưới đây nhé!
Optimism là gì?
Optimism hay còn gọi là Optimistic Ethereum (OE) là một giao thức mở rộng quy mô lớp 2 cho các ứng dụng Ethereum. Mục tiêu của dự án là làm cho các giao dịch có giá cả phải chăng và bất kỳ ai cũng có thể truy cập được. Optimistic Ethereum cho phép người dùng gửi các giao dịch, tương tự như Ethereum, nhưng có các lợi thế quan trọng sau:
- Kết thúc giao dịch gần như tức thì: người dùng gần như ngay lập tức biết giao dịch của họ có diễn ra hay không.
- Phí giao dịch thấp hơn nhiều so với Layer 1: chỉ từ 1% đến 10% chi phí trên Layer 1 (lớp 1).
- Phân quyền. Tất cả các giao dịch được đăng lên Layer 1 Ethereum, kế thừa các đảm bảo an ninh mạnh mẽ của Ethereum.
*** Hãy cùng tìm hiểu chi tiết dự án Optimism qua bài viết sau.
Arbitrum là gì?
Arbitrum Là một giao thức Lớp 2, Arbitrum sử dụng công nghệ Optimistic Rollups để đóng gói dữ liệu thực thi hợp đồng thông minh trên Ethereum một cách hiệu quả và gọn nhẹ, do đó cải thiện đáng kể tốc độ giao dịch và giảm chi phí giao dịch. Arbitrum (ARB) hoạt động như một lớp riêng biệt của mạng để giảm ETH mainet khỏi các giao dịch dư bằng cách tạo điều kiện xác thực các hợp đồng thông minh thông qua giao thức Arbitrum Rollup.
*** Hãy cùng tìm hiểu chi tiết dự án Arbitrum qua bài viết sau.
Điểm chung của Optimism và Arbitrum
- Cả hai đều là giải pháp Layer 2 (lớp 2), đều dựa trên Optimistic Rollups, và đều lưu trữ dữ liệu giao dịch trên Layer 1 (lớp 1).
- Cả hai đều sử dụng fraud proof (bằng chứng gian lận).
- Cả hai đều sử dụng trình tự để đạt được “thuyết xác định” theo thời gian thực.
- Cả hai đều có chức năng cross-chain messaging (nhắn tin xuyên chuỗi) chung, có thể được sử dụng để xây dựng cầu nối token nâng cao, chẳng hạn như cầu nối rút tiền nhanh của MakerDAO.
*** Optimistic Rollups là hình thức kết hợp một số giao dịch thành một giao dịch duy nhất, xử lý chúng bên ngoài chuỗi khối Ethereum và sau đó chỉ truyền dữ liệu giao dịch trở lại chuỗi chính Ethereum.
Tên gọi Optimistic Rollups xuất phát từ việc dữ liệu giao dịch được truyền ngược lại không được kiểm tra ban đầu. Các giao dịch được truyền dựa trên giả định rằng Aggregators (“nhà sản xuất khối trong hệ sinh thái Optimistic Rollups”) hoạt động mà không gian lận.
Tuy nhiên, nếu gian lận xảy ra, những người tổng hợp phải cung cấp bằng chứng về tính đúng đắn của một giao dịch. Nếu có sự khác biệt và các nhà tổng hợp xác nhận các giao dịch gian lận, họ sẽ tự động nhận được hình phạt (mất tiền đã ký gửi) và giao dịch gian lận sẽ được “quay lại”. Ngược lại, họ sẽ nhận được phần thưởng đặt cược cho các giao dịch được xử lý đúng cách. Hai cơ chế này được thiết kế để ngăn chặn các tác nhân độc hại gửi các giao dịch sai.
Nhìn chung, với Optimistic Rollups, các giao dịch Ethereum có thể giảm từ 10 đến 50 lần. Một ưu điểm khác của Optimistic Rollups là chúng có thể được triển khai tương đối dễ dàng trong các hợp đồng thông minh hiện có.
Điểm khác biệt giữa Optimism và Arbitrum
- Sự khác biệt lớn nhất giữa Optimism và Arbitrum nằm ở việc thực hiện cơ chế bằng chứng gian lận, tức là, sau khi một giao dịch được thực hiện, làm thế nào để giải quyết tranh chấp nếu tình trạng đó xảy ra?
- Cả hai dự án này đều cố gắng tiến gần nhất có thể với hệ sinh thái Ethereum, nhưng có một số khác biệt. Optimism yêu cầu một trình biên dịch độ vững chắc đặc biệt để tạo ra mã bytecode OVM. Do đó, nó chỉ tương thích với Solidity và một phiên bản cụ thể của Solidity. Mặt khác, các node Lớp 2 của Optimism chỉ là một geth client đã được sửa đổi. Mục đích của việc sửa đổi là cải thiện khả năng tương thích.
- Phương pháp Optimismcó một nhược điểm lớn. Hãy tưởng tượng nếu có một đợt hard fork khiến các quy tắc đồng thuận của Ethereum thay đổi và opcode bị xóa/định giá lại hoặc sửa đổi. Tại thời điểm này, việc đột ngột thực hiện lại giao dịch trước đây trên Lớp 1 sẽ dẫn đến trạng thái cuối cùng hoàn toàn khác. Trái ngược lại, Arbitrum hoàn toàn kiểm soát đặc điểm kỹ thuật AVM, vì vậy không cần phải lo lắng về vấn đề này.
- Nhìn bề ngoài, Arbitrum hoàn toàn tương thích với đặc tả EVM/JSON RPC, nhưng nút của nó là một triển khai tùy chỉnh. Arbitrum hỗ trợ bằng chứng gian lận thông qua dịch EVM-> AVM tự động. Do đó, nó hỗ trợ bất kỳ ngôn ngữ EVM nào (vyper, YUL +, v.v.).
- Arbitrum cung cấp một cầu nối thống nhất không có quyền để đạt được cầu nối giữa bất kỳ mã thông báo nào và Lớp 2 (nó triển khai hợp đồng ERC20 chung làm đối tác của Lớp 2). Trong khi đó, Optimismthích những cây cầu chuyên dụng, nhưng cũng có thể xây những cây cầu có mục đích chung trên Optimism.
Kết luận
Có thể nói rằng, cả Arbitrum và Optimism ra đời đã mang lại những cải thiện đáng kể so với mạng chính Ethereum. Chi phí giao dịch của hai mạng này thực sự rẻ hơn nhiều so với mạng chính Ethereum, chỉ bằng chưa đến 1/10 so với mạng chính và thậm chí một số giao dịch chỉ bằng một phần ba mươi của mạng Ethereum.
Mặc dù cả Optimism và Arbitrum đều có thể đạt được một mức độ tương thích nhất định với EVM (Ethereum Virtual Machine), nhưng Arbitrum dường như chiếm ưu thế hơn về khả năng này. Arbitrum cũng ưu việt hơn so với Optimism do có chi phí vào mạng Layer 2 rẻ bằng khoảng một nửa so với Optimism.
Luôn có sự cạnh tranh gay gắt giữa hai đối thủ này, đã có thời điểm Arbitrum chiếm ưu thế vượt trội với mức tăng trưởng phi thường chỉ trong vài ngày, từ một con số 0 tròn trĩnh thành màn phát triển thành công nhất trên Ethereum. Tuy nhiên, đến tháng 10 năm 2021, Arbitrum đã tăng trưởng chậm lại và vị trí dẫn đầu của nó đang bị đe dọa trực tiếp bởi đối thủ nặng ký Optimism. Cho dù là Arbitrum hay Optimism tăng trưởng mạnh hơn, thì mạng chính Ethereum vẫn là bên được hưởng nhiều nhất.
GFS hi vọng rằng, bài viết đã mang lại cho bạn đọc cái nhìn đa chiều về cả hai dự án. Nếu bạn có bất cứ câu hỏi hay thắc mắc nào thì hãy tham gia vào cộng đồng của GFS Blockchain nhé. Các admin tận tâm của chúng tôi sẽ cho bạn một câu trả lời thỏa đáng nhất có thể.
- Nhóm Telegram của GFS Blockchain -> Click tại đây
- Nhóm Facebook của GFS Blockchain -> Click tại đây
- Kênh thông tin Telegram của GFS Blockchain -> Click tại đây
Và đừng quên ghé thăm GFS Blockchain thường xuyên nhé!