Social Media đã trở thành một phần không thể thiếu trong cuộc sống và xã hội của chúng ta. Nhưng vấn đề với các nền tảng truyền thông xã hội ngày nay là chúng mang tính tập trung: các công ty lớn kiểm soát mọi khía cạnh, từ cách người dùng tương tác đến quản lý dữ liệu và quyền riêng tư của họ.

Farcaster là một giao thức quan trọng trong quá trình chuyển đổi này, tạo điều kiện thuận lợi cho việc tạo ra các ứng dụng xã hội nơi người dùng có toàn quyền kiểm soát các hoạt động tương tác và đối tượng của họ. Trong bài viết này, hãy cùng GFI khám phá Farcaster là gì, cách thức hoạt động, khám phá một số ví dụ về ứng dụng xã hội trên Farcaster và cách xây dựng trên Farcaster.

Mô hình kinh doanh

Farcaster là một giao thức phi tập trung được thiết kế đặc biệt để xây dựng và kết nối các ứng dụng xã hội. Nó nhằm mục đích tạo ra một môi trường không kiểm duyệt, nơi người dùng có toàn quyền kiểm soát dữ liệu và đối tượng người xem của họ. Để đạt được điều này, Farcaster sử dụng kiến ​​trúc mạng phi tập trung cho phép người dùng kiểm soát trang mạng xã hội của họ và cho phép họ tương tác với nhiều ứng dụng khác nhau trên mạng thông qua một danh tính duy nhất.

Tuy nhiên, khác với hầu hết các nền tảng mạng xã hội, Farcaster không miễn phí. Farcaster thu phí lưu trữ liên tục từ người dùng để lưu trữ dữ liệu được tạo ra từ việc sử dụng hàng ngày. Phí lưu trữ là 5 USD mỗi năm cho 5.000 bài đăng, 2.500 phản ứng và 2.500 theo dõi. Một phần của các khoản phí này được chuyển đến nền tảng và một số được sử dụng để trả các khoản phí giao dịch và xử lý thông tin thẻ tín dụng.

Các khách hàng xây dựng trên Farcaster cũng có thể thu phí riêng của họ. Trên Warpcast, phí đăng bài là 0,01 USD mỗi bài đăng, mặc dù có nhiều cơ chế thưởng cho phép đăng bài miễn phí.

Hãy hình dung Farcaster như một nền tảng thống nhất nơi các ứng dụng xã hội như X, Instagram và Facebook cùng tồn tại và người dùng có thể kết nối tất cả chúng bằng một ID phi tập trung. Điều này có nghĩa là ngay cả khi bất kỳ ứng dụng nào áp đặt các hạn chế, người dùng vẫn sở hữu danh tính của họ và có thể di chuyển các mối quan hệ của họ sang các ứng dụng thay thế trên Farcaster.

Ngoài ra, Farcaster hoạt động không cần cấp phép và là nguồn mở, giúp mọi người có thể xây dựng ứng dụng bằng cách cắm vào API hoặc các ứng dụng khác.

Các tính năng nổi bật của Farcaster

Farcaster có một số tính năng nổi bật hơn so với các mạng xã hội truyền thống:

• Tạo tài khoản: Người dùng có thể tạo tài khoản thông qua kết nối ví web3 và đăng ký trên chuỗi, điều này hạn chế việc để lộ thông tin cá nhân.
• Tương tác: Giao thức hỗ trợ đăng bài, phản ứng với tin nhắn và theo dõi các tài khoản khác. Tương tự như các mạng xã hội truyền thống nhưng với lợi ích của mạng phi tập trung khi không bị kiểm duyệt nội dung và cơ chế kinh tế đi kèm.
• Quản lý lưu trữ: Farcaster tự động quản lý phí lưu trữ cho các tài khoản. Farcaster dùng cả cơ chế lưu trử on-chain trên Ethereum và off-chain trên hệ thống Farcaster hubs.
• Tên người dùng: Người dùng có thể liên kết tài khoản của họ với một hoặc nhiều tên người dùng, bao gồm tên ENS hiện có hoặc tên ENS ngoại tuyến được quản lý bởi Farcaster.

Đội ngũ phát triển

Farcaster được phát triển bởi công ty Merkle Manufactory. Đội ngũ gồm 2 nhân vật có tiếng trong web3:

Founder Dan Romero có mối quan hệ gắn kết với các lãnh đạo Coinbase – sàn giao dịch lớn nhất tại Mỹ – bao gồm người đồng sáng lập Farcaster hiện tại là Varun Srinivasan. Điều này sẽ đem lại cho dự án nhiều thuận lợi khi dự án phát hành token trên nền tảng Coinbase.

Định hướng phát triển

Hiện Farcaster chưa công bố roadmap cụ thể. Theo roadmap của dự án vào thời điểm cuối năm 2023. Lộ trình chủ yếu hướng đến việc cải thiện giao diện người dùng, nâng cấp các hệ thống tương tác (posts, reactions, profiles, follows). Đích đến của dự án sẽ trở thành dự án 100% không cần cấp phép bởi các bên thứ 3, tương tự với Ethereum node.

Vào cuối tháng 1 năm nay, Farcaster cũng đã triển khai Frames, tính năng cho phép tạo ứng dụng bên trong dòng thời gian mạng xã hội. Điều này có nghĩa là người dùng có thể chơi game, đăng ký nhận bản tin, tạo NFT, tham gia khảo sát hoặc thực hiện mua sắm ngay trong dòng thời gian mà không cần rời khỏi nền tảng.

Theo một bài phỏng vấn với founder Dan Romero, hiện nay nền tảng Warpcast do chính Farcaster xây dựng chiếm tỷ lệ lên đến 90% trong hoạt động mạng. Trong vài năm tới, đội ngũ hướng tới việc thu hút thêm nhiều dự án vào nền tảng phát triển đồng nghĩa với việc Warpcast sẽ nhường thị phần cho những người đến sau.

Đối thủ cạnh thanh

Hiện tại, mảng SocialFi trên không gian blockchain vẫn còn khá sơ khai và chưa thực sự bùng nổ. Người dùng vẫn kì vọng ở SocialFi một cơ chế nền kinh tế chia sẻ mới mẻ mà đa số dự án hiện tại vẫn chưa xây dựng được. Cái tên đáng chú ý thường được cộng đồng ví von là “kì phùng địch thủ” của Farcaster chính là Lens.

Điều làm cho Lens trở nên độc đáo là mỗi tài khoản Lens gắn liền với một NFT và cơ chế kiếm tiền xoa quanh NFT đó. Ví dụ như các Profile NFT có một FollowModule, cho phép các Profile đặt điều kiện để cho phép các Profile khác theo dõi, bao gồm các yêu cầu follower đóng một khoản phí quy định trước.

Chẳng hạn, Lens có một tính năng tích hợp gọi là Collect, cho phép các nhà sáng tạo kiếm tiền từ nội dung của họ. Vì Lens cho phép các nhà sáng tạo đăng nhiều loại nội dung khác nhau như video, hình ảnh, podcast, nghệ thuật và nhiều hơn nữa, module Collect được phát triển để cho phép nhà sáng tạo đặt giá và cho phép các Profile khác thu thập hoặc tạo NFT từ nội dung của họ.

Lợi thế cạnh tranh của Farcaster

Farcaster hướng đến mục tiêu trở thành nền tảng chia sẻ thông tin  và kiến thức, đặc biệt là kiến thức blockchain.  Mặt khác, Lens là nơi lý tưởng cho các nhà sáng tạo và nghệ sĩ sử dụng để chia sẻ nội dung và tác phẩm nghệ thuật của họ với mô hình kinh tế có sẵn. Lợi thế cạnh tranh của Farcaster chính là

• Kiến trúc hybrid: Farcaster sử dụng các Registry Contract để quản lý tài khoản và các hub để chia sẻ dữ liệu một cách hiệu quả
• Thiết kế quen thuộc: Warpcast mang lại cảm giác rất quen thuộc đối với người dùng Twitter với trải nghiệm đăng ký mượt mà
• Lựa chọn L1: Bởi vì các Farcaster ID hoạt động trên Ethereum nên dễ dàng để tích hợp các yếu tố crypto khác như token và NFT vào các client hơn
• Các cộng đồng lớn mạnh: Tiêu biểu như cộng đồng Degen khởi đầu là một dự án meme coin nhưng sau đó thu hút được cộng đồng cực lớn cho Warpcast. Người dùng dùng $DEGEN để “boa” cho nhau khi đọc bài viết chất lượng

Tình hình hoạt động

Farcaster là một trong những dự án crypto phát triển nhanh nhất trong năm 2024, với hơn 300.000 người dùng và trung bình 89.548 lượt truy cập hàng ngày, theo dữ liệu từ Farcaster Network. Thành công đó nhờ vào phản hồi tích cực và sự công nhận từ cộng đồng crypto, với sự hỗ trợ từ các nhà lãnh đạo ngành như đồng sáng lập Ethereum Vitalik Buterin.

Theo dữ liệu từ Farcaster Network, Farcaster đã tăng mạnh về hoạt động người dùng, với 51.000 địa chỉ Ethereum được kết nối. Con số này tăng từ 41.000 trong khoảng thời gian từ ngày 6 đến 12 tháng 4. Nền tảng này cũng có khoảng 3,1 triệu tin nhắn, với tỷ lệ tăng trưởng người dùng là 14%. Nhiều nhân vật có ảnh hưởng trong không gian crypto cũng đều có tài khoản trên Warpcast và sự dụng nền tảng này song song với X.

Bên cạnh đó, Degen đang là keyword hot nhất trên Warpcast và thu hút được không ít người dùng và tương tác chất lượng (bài cast, kênh thông tin) cho mạng xã hội này nhờ vào cơ chế tip $DEGEN lẫn nhau.

Tokenomics

Đang cập nhật…

Tổng kết

Nhìn chung, khái niệm về giao thức xã hội phi tập trung còn tương đối mới, nhưng việc áp dụng thành công nó có thể tạo ra một ngách mới trong ngành mạng xã hội vì nó sẽ trao quyền cho người dùng thực sự quản lý cuộc sống trực tuyến của họ, giải phóng họ khỏi sự kiểm soát của các nền tảng tập trung. Farcaster hiện thực hóa mục tiêu này bằng kiến trúc hybrid social graph xây trên Ethereum.

Mặc dù Farcaster đang phát triển nhanh chóng, nhưng vẫn còn quá sớm để nói rằng đây là một nhân tố thay đổi hoàn toàn cuộc chơi mạng xã hội. Các dự án tương tự đã tăng mạnh nhưng sau đó đi xuống nhanh chóng, ví dụ như Friend.tech vào tháng 8 năm ngoái. Điều này cho thấy sự cần thiết của việc duy trì sự tương tác liên tục sau giai đoạn ban đầu. Các nền tảng như Bluesky và Threads cũng mất đà tăng trưởng sau khi sự hào hứng giảm đi. Hành trình của Farcaster, giống như những dự án khác, phụ thuộc vào khả năng thích ứng và tạo kết nối thực sự với người dùng trong thời gian dài.